اسفندیار جهانتاب؛ رضا یاری؛ یاسر قاسمی آریان؛ مریم صفاری امان؛ هادی مودب
دوره 29، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 161-170
چکیده
از آنجا که امروزه توسعه پوشش گیاهی، به عنوان سادهترین و ارزانترین روش ذخیره کربن مازاد جو مطرح است، تعیین ذخیره کربن گونهها، نقش مهمی در برنامهریزی و تعیین ارزش خدمات اکوسیستمی پوشش گیاهی مراتع خواهد داشت. در این راستا، هدف از این تحقیق برآورد میزان ذخیره کربن دو گونه درمنه دشتی (Ar. sieberi) و وشا (D. ammoniacum)، تعیین ارزش اقتصادی حاصل ...
بیشتر
از آنجا که امروزه توسعه پوشش گیاهی، به عنوان سادهترین و ارزانترین روش ذخیره کربن مازاد جو مطرح است، تعیین ذخیره کربن گونهها، نقش مهمی در برنامهریزی و تعیین ارزش خدمات اکوسیستمی پوشش گیاهی مراتع خواهد داشت. در این راستا، هدف از این تحقیق برآورد میزان ذخیره کربن دو گونه درمنه دشتی (Ar. sieberi) و وشا (D. ammoniacum)، تعیین ارزش اقتصادی حاصل از ذخیره کربن این دو گونه و مشخص کردن سهم هر یک از اندام هوایی، اندام زیرزمینی و خاک در میزان ذخیره کربن در مراتع منطقه درهباز شهرستان سرایان خراسانجنوبی میباشد. برای این منظور با نمونهبرداری خاک و پوشش گیاهی از طریق استقرار ترانسکت و پلات به روش تصادفی-سیستماتیک، تعداد 10 پایه از دو گونه درمنه دشتی و وشا انتخاب و خصوصیات رویشی و اندام هوایی و زیرزمینی هر یک بهطور کامل نمونهگیری شد. نمونهها به آزمایشگاه منتقل و ضریب تبدیل ترسیبکربن هر اندام گیاهی به صورت جداگانه توسط روش احتراق تعیین گردید. همچنین درصد کربن آلی خاک با روش والکیبلک اندازهگیری شد. در ادامه، با استفاده از روش ارزشگذاریِ مخارج انتشار کربن و لحاظ کردن ارزش پولی 3/25 دلار برای هر تن ذخیره کربن، ارزش اقتصادی آن تعیین گردید. نتایج نشان داد که مقدار کل ذخیرهکربن در اندام هوایی و زیرزمینی مربوط به گونه وشا بهترتیب 9/40 و 9/248 و در اندام هوایی و زیرزمینی مربوط به گونه درمنه دشتی بهترتیب 9/1170 و 238 تن است. همچنین مقدار ذخیره کربن خاک زیر تاج پوشش گونه درمنه دشتی و وشا بهترتیب 13/23 و 38/12 کیلوگرم در مترمربع برآورد گردید که نسبت به فضای باز (شاهد= 29/6 کیلوگرم در مترمربع) اختلاف معنیداری را نشان داد (p≤0.01). ارزش ریالی ذخیره کربن برای اندامهوایی و زیرزمینی درمنه دشتی و وشا بهترتیب برابر 8، 6/1 و 02/0، 7/1 میلیارد ریال و همچنین ارزش اقتصادی ذخیره کربن خاک زیر تاج پوشش درمنه دشتی و وشا برابر 1/26 و 14 میلیارد ریال برای کل مرتع (با مساحت 8732 هکتار) محاسبه شد. با توجه به ظرفیت بالای ذخیرهکربن گونه درمنه دشتی، پیشنهاد میشود از این گونه برای احیاء مراتع مذکور و مراتع مشابه استفاده شود.
آناهیتا رشتیان؛ علی اکبر کریمیان
دوره 21، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 747-755
چکیده
مطالعه بر روی پارامترهای مختلف پوشش گیاهی مراتع در شرایط قرق و چرا در بهبود وضعیت مدیریتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژهای برخوردار است .به همین منظور در این مطالعه تأثیر قرق در تغییرات تولید، تاج پوشش، تراکم، فراوانی، اهمیت نسبی و شادابی گونه درمنهدشتی بهعنوان مهمترین گونه در نواحی ایران تورانیدر شرایط چرا و حفاظت از چرا (قرق) ...
بیشتر
مطالعه بر روی پارامترهای مختلف پوشش گیاهی مراتع در شرایط قرق و چرا در بهبود وضعیت مدیریتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژهای برخوردار است .به همین منظور در این مطالعه تأثیر قرق در تغییرات تولید، تاج پوشش، تراکم، فراوانی، اهمیت نسبی و شادابی گونه درمنهدشتی بهعنوان مهمترین گونه در نواحی ایران تورانیدر شرایط چرا و حفاظت از چرا (قرق) در ندوشن استان یزد مورد توجه قرار گرفت. نمونهبرداری در دو منطقه قرق و چرا به طور تصادفی با استقرار 10 ترانسکت و 40 پلات یک مترمربعی در امتداد آنها انجام گردید، همچنین 30 پایه از گونه درمنه دشتی به طور تصادفی در هر دو منطقه انتخاب و ارتفاع گیاه، حداکثر و حداقل قطر تاج پوشش، شادابی، میزان تولید سال جاری و وزن بخش خشبی شده گیاه و درصد علوفه قابل دسترس به روش قطع و توزین اندازهگیری شد. البته بین پایههای گیاهی درمنه دشتی در منطقه قرق و چرای متوسط از نظر پارامترهای تولید، قطر متوسط، ارتفاع و درصد پوشش اختلاف معنیداری وجود ندارد، بهطوریکه تنها شادابی پایههای گیاهی در منطقه قرق اختلاف معنیداری را با شادابی پایههای موجود در منطقه چرا شده نشان میدهد. پارامتر اهمیت نسبی، افزایش اهمیت نسبی گونه درمنه را در منطقهای با چرای متوسط نشان میدهد و در این مرتع گونه درمنه دشتی به لحاظ واکنش گیاهان نسبت به چرا، گونههای زیاد شونده است. در شرایط قرق برای مدت طولانی، الگوی پراکنش درمنه یکنواخت بوده، در حالیکه با وجود چرا، الگوی پراکنش گیاهان به سمت کپهای شدن حرکت کرده است.
رضا باقری؛ صدیقه محمدی
دوره 17، شماره 4 ، دی 1389، ، صفحه 538-548
چکیده
آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی پسدادهشدهی آنها بر روی یکدیگر گفته میشود. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغدغههای مهم در اصلاح و احیای مراتع کشور بوده که در امر مرتعکاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر آللوپاتی Artemisia sieberi Besser. بر روی درصد سبزشدن و وزن گیاهچههای بذریAgropyron desertorum، ...
بیشتر
آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی پسدادهشدهی آنها بر روی یکدیگر گفته میشود. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغدغههای مهم در اصلاح و احیای مراتع کشور بوده که در امر مرتعکاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر آللوپاتی Artemisia sieberi Besser. بر روی درصد سبزشدن و وزن گیاهچههای بذریAgropyron desertorum، Agropyron elongatum وAtriplex canescens که در اصلاح و احیای مراتع ایران بسیار کاربرد دارند، مورد پژوهش قرار گرفت. برای این منظور پودر بافتهای ریشه، برگ و ساقه گیاه درمنه دشتی، که در اواخر آبانماه (زمان گلدهی) از رویشگاههای طبیعی جمعآوری شده بود، با نسبتهای 0 (شاهد)، 1/0 ، 1 و 10 درصد، در 4 تکرار، در ماسهی شسته جهت کشت گلدانی مخلوط شد و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه اجرا شد. پس از کشت 25 عدد بذر سالم و دارای قوهنامیه گونههای مورد آزمایش در هر گلدان، سه متغیر درصد سبزشدن، وزن ریشه و وزن ساقه از گلدانها، در محیط نرمافزاری SPSS، ابتدا با آزمون تجزیه واریانس و در صورت معنیداری با آزمون مقایسه میانگینها به روش چند دامنه دانکن مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافتههای این تحقیق، میزان کاهش فاکتور سبزشدن در مقایسه با تیمار کنترل در علفگندمی بیابانی از نسبتهای 1 و 10 درصد پودر برگ بهترتیب معادل 60 و 83 درصد، در علفگندمی بلند از نسبت 10 درصد پودر برگ معادل 2/84 درصد و در آتریپلکس از نسبت 1 و 10 درصد همه بافتهای گیاهی به میزان 3/83 و 9/88 درصد مشاهده شد. همچنین متغیر وزن ساقه گیاه علفگندمی بلند به نسبت 1 و 10 درصد بافت برگ درمنه دشتی واکنش منفی با روندی بهترتیب معادل 48 و 5/94 درصد و متغیر وزن ریشه آتریپلکس واکنش منفی به نسبت 1 و 10 درصد همه بافتهای درمنه دشتی با روندی بهترتیب معادل 2/82 و 1/88 درصد نشان دادند. بنابراین با توجه به یافتههای فوق تحت مطالعات آزمایشگاهی، احتمالاً احیای درمنهزارهای دشتی با این گونههای اصلاحی موفقیتآمیز نخواهد بود.
علی طویلی؛ مجتبی جنت رستمی؛ خدیجه ابراهیمی درچه
دوره 16، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 409-418
چکیده
در تحقیقات مختلف به ویژگی آللوپات بودن گونههای مختلف جنس درمنه اشاره شده است. در این تحقیق اثر بازدارندگی Artemisia sieberi بر ویژگیهای جوانهزنی گونه Salsola rigida مورد بررسی قرار گرفت تا با توجه به اهمیت گیاهان یاد شده در مناطق خشک و نیمهخشک، در صورت استفاده همزمان از آنها در برنامههای توسعه پوشش گیاهی، تأثیرپذیری و حساسیت سالسولا از نظر ...
بیشتر
در تحقیقات مختلف به ویژگی آللوپات بودن گونههای مختلف جنس درمنه اشاره شده است. در این تحقیق اثر بازدارندگی Artemisia sieberi بر ویژگیهای جوانهزنی گونه Salsola rigida مورد بررسی قرار گرفت تا با توجه به اهمیت گیاهان یاد شده در مناطق خشک و نیمهخشک، در صورت استفاده همزمان از آنها در برنامههای توسعه پوشش گیاهی، تأثیرپذیری و حساسیت سالسولا از نظر ویژگیهای جوانهزنی بذر در قبال تأثیر درمنه مورد ارزیابی قرار گیرد. بدین منظور، بذر سالسولا ریجیدا از شرکت پاکان بذر اصفهان تهیه شد. اندامهای هوایی درمنه دشتی از مراتع منطقه جعفریه استان قم جمعآوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. پس از خشک شدن اندام هوایی و آسیاب آن، عصاره 30 درصد حجمی- وزنی و با به حجم رساندن، غلظتهای 25 و 50 درصد بدست آمد. آزمایش با 4 تیمار شامل غلظتهای 25، 50 و100 درصد عصاره اندام هوایی درمنه دشتی و تیمار شاهد (آب مقطر) انجام شد. بذرهای سالسولا ریجیدا روی کاغذ درون پتریدیشهایی با 4 تکرار قرار گرفت. آزمایش به مدت 13 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. شمارش بذرهای جوانهزده به صورت روزانه انجام شد و ویژگیهایی چون درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، دوره متوسط جوانهزنی و درصد بازدارندگی در طول دوره آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. در پایان آزمایش، پس از انجام تجزیه واریانس بر روی دادهها، میانگین تیمارها با آزمون دانکن دستهبندی و مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد بین تیمارهای مورد مطالعه از نظر درصد جوانهزنی، متوسط دوره جوانهزنی و درصد بازدارندگی در سطح احتمال 1 درصد و از نظر سرعت جوانهزنی در سطح 5 درصد تفاوت معنیدار وجود دارد. به طور کلی نتیجهگیری میشود که جوانهزنی سالسولا ریجیدا تحت تأثیر بازدارندگی درمنه دشتی قرار میگیرد.
