جلیل فرزادمهر؛ یاسر قاسمی آریان؛ رضا یاری
دوره 29، شماره 2 ، مرداد 1401، ، صفحه 156-165
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی اثر پروژه‌های اصلاحی بر شاخص‌های سطحی خاک و ویژگی‌های عملکردی در مراتع طاهرآباد فردوس انجام شد. برای تعیین خصوصیات سطحی خاک و قابلیت‌های عملکردی از روش تحلیل عملکرد چشم‌انداز استفاده شد. بدین‌منظور در منطقه معرف هر تیمار سه ترانسکت 100 متری با فواصل مشخص و در امتداد شیب اصلی مستقر و در طول هر یک ترانسکت، طول ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی اثر پروژه‌های اصلاحی بر شاخص‌های سطحی خاک و ویژگی‌های عملکردی در مراتع طاهرآباد فردوس انجام شد. برای تعیین خصوصیات سطحی خاک و قابلیت‌های عملکردی از روش تحلیل عملکرد چشم‌انداز استفاده شد. بدین‌منظور در منطقه معرف هر تیمار سه ترانسکت 100 متری با فواصل مشخص و در امتداد شیب اصلی مستقر و در طول هر یک ترانسکت، طول و عرض لکه‌های گیاهی و طول فاصله بین‌لکه‌ای اندازه‌گیری شد. برای محاسبه قابلیت‌های عملکردی از دستورالعملExcel, LFA (Landscape Function Analysis) و همچنین برای بررسی معنی‌داری بین قابلیت‌های عملکردی از نرم‌افزار SAS استفاده شد. نتایج نشان داد در پایداری بین تیمارها اختلاف معناداری وجود دارد، به‌طوری‌که بیشترین درصد پایداری در هلالی‌آبگیر + قرق و کمترین در تیمار منطقه شاهد برآورد شد. همچنین نفوذپذیری خاک تیمارهای اصلاحی مختلف، اختلاف معناداری با بیشترین و کمترین درصد نفوذپذیری خاک به‌ترتیب در پروژه هلالی‌آبگیر+ قرق و شاهد داشت. نتایج نشان داد که درصد چرخه موادغذایی و عناصر معدنی خاک در پروژه‌های اصلاحی مختلف مرتع اختلاف معناداری ندارد. شاخص نظام‌یافتگی پوشش گیاهی برای هلالی‌آبگیر+قرق، نهال‌کاری+قرق، قرق و شاهد به‌ترتیب 33/0، 22/0، 18/0 و 14/0 برآورد شد. نتایج آزمون کروسکال‌والیس نشان داد: بیشتر شاخص‌های سطحی خاک در سطح 5 درصد بین خاک پروژه‌های مختلف اصلاحی مرتع دارای اختلاف معناداری هستند. شاخص‌های پوشش خاک، پوشش یقه و تاجی، لاشبرگ، شکنندگی سطح خاک، شدت و نوع فرسایش، مواد فرسایش‌یافته، طبیعت سطح خاک و آزمایش خیس شدن در سطح 5 درصد و بافت در سطح 1 درصد در تیمارهای مختلف اصلاحی دارای اختلاف معناداری است و تیمارهای مختلف باعث اختلاف در این شاخص‌ها شده است. همچنین بین شاخص‌های پوشش کریپتوگام و میکروتوپوگرافی اختلاف معناداری وجود ندارد. به‌طورکلی احداث هلالی‌بگیر +قرق در مناطق خشک و نیمه‌خشک، یک عملیات اصلاحی مفید و باعث افزایش پایداری و نفوذپذیری خاک می‌شود.
