سمانه محمدی؛ عادل سپهری؛ محمد فرزام؛ حسین بارانی
دوره 30، شماره 3 ، دی 1402، ، صفحه 457-473
چکیده
مقدمهاین پژوهش بر روی گونه کام‌تیغ (Lycium depressum Stocks) با هدف مطالعه پاسخ‌های رویشی (سطح برگ، وزن مخصوص برگ، سطح ویژه برگ، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه) درختچه مرتعی کام‌تیغ در مقابل تنش خشکی و اثر اصلاح‌کننده‌های خاک بر پاسخ‌های رویشی انجام شد. مواد و روش‌هاآزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً ...
بیشتر
مقدمهاین پژوهش بر روی گونه کام‌تیغ (Lycium depressum Stocks) با هدف مطالعه پاسخ‌های رویشی (سطح برگ، وزن مخصوص برگ، سطح ویژه برگ، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه) درختچه مرتعی کام‌تیغ در مقابل تنش خشکی و اثر اصلاح‌کننده‌های خاک بر پاسخ‌های رویشی انجام شد. مواد و روش‌هاآزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی شامل تیمار اصلی آبیاری در 4 سطح (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار فرعی اصلاح‌کننده‌های خاک در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. در هر تیمار ترکیبی آبیاری و اصلاح‌کننده خاک 5 تکرار و در مجموع 160 گلدان برای انجام آزمایش استفاده شد. تیمارهای فرعی اصلاح‌کننده‌های خاک شامل هیدروژل استاکوزورب به مقدار 3 گرم در هر کیلوگرم خاک در هر گلدان در قسمت تحتانی ریشه گیاه اضافه شد. Mineral Zeolite به مقدار 8 گرم در هر گلدان در قسمت تحتانی ریشه گیاه قرار گرفت. نیتروباکتر به مقدار cc 3 در هر گلدان در ناحیه فوقانی ریشه گیاه اضافه شد. افزودن میکوریزا به مقدار 10 گرم در هر گلدان در قسمت تحتانی ریشه گیاه اضافه شد. نتایج به‌طورکلی در تمام سطوح آبیاری بین تیمارها در هریک از مواد اصلاح‌کننده خاک اختلاف معنی‌داری (p<0.05) دیده شد. در تیمار زئولیت با میکوریزا بیشترین مقدار در وزن خشک ساقه و وزن مخصوص برگ با سطح آبیاری 50 درصد مشاهده شد. با افزایش تنش خشکی وزن مخصوص برگ و وزن خشک ساقه گیاه در تیمار نیتروباکتر با میکوریزا افزایش و مقدار پرولین کاهش یافت که با تیمار شاهد متفاوت بود. اندازه‌گیری سطح برگ نشان داد که سطح برگ از 1450 میلی‌متر مربع در سطح آبیاری 100 و 75 درصد به 900 میلی‌متر مربع در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد که نشان‌دهنده تأثیر تنش خشکی بر سطح برگ بود. بیشترین مقدار وزن مخصوص برگ در سطح آبیاری 25 درصد مربوط به نیتروباکتر با میکوریزا بود و این اصلاح‌کننده باعث افزایش وزن مخصوص برگ از مقدار 0025/0 گرم بر مترمربع در سطح آبیاری 100 درصد به 0028/0 گرم بر مترمربع در سطح آبیاری 25 درصد شد. سطح ویژه برگ در تیمار نیتروباکتر با میکوریزا در آبیاری 100 درصد از 400 میلی‌متر مربع بر گرم به 350 میلی‌متر مربع بر گرم در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرده است. نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی در سطح آبیاری 100 درصد در تیمار هیدروژل بدون میکوریزا از مقدار 2 گرم به 4/1 گرم در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد. مقدار وزن خشک برگ از 4/1 گرم در آبیاری 100 درصد به 3/1 گرم در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد. نتیجه‌گیرینتایج تحقیق نشان داد که کاربرد کودهای زیستی به دلیل بهبود خصوصیات رویشی، مقاومت گیاه را در شرایط تنش خشکی افزایش می‌دهد. تیمارهای نیتروباکتر بدون میکوریزا، هیدروژل و زئولیت با میکوریزا به دلیل بهبود شرایط رویشی، برای کاشت این گیاه توصیه می‌شود. از آنجایی که گیاه کام‌تیغ گیاهی دارویی محسوب می‌شود، می‌توان با کاربرد اصلاح‌کننده‌های خاک برای کشت بهتر گونه در صنعت داروسازی و پزشکی مورد استفاده قرار داد و تمام ارگان‌های مرتبط با کشت گونه کام‌تیغ می‌توانند از نتایج این تحقیق به منظور بهبود پروژه‌های کشت استفاده کنند.
حبیب اله بیگی هرچگانی؛ مرضیه حق شناس گرگابی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 679-692
چکیده
در این مطالعه اثر زئولیت میانه و پلیمر طراوت A200 بر نگهداشت آب در یک خاک درشت بافت بررسی شد. زئولیت میانه در سطوح (2، 5 و 8 درصد) و پلیمر طراوت A200 در چهار سطح (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 درصد وزنی) به خاک اضافه و مخلوط شد. رطوبت خاک در مکشهای 0 تا 1500 کیلوپاسکال در 8 نقطه تعیین شد. ضرایب منحنی رطوبتی خاک با برازش مدل کمبل (1974) بدستآمد. نتایج نشان داد ...
بیشتر
در این مطالعه اثر زئولیت میانه و پلیمر طراوت A200 بر نگهداشت آب در یک خاک درشت بافت بررسی شد. زئولیت میانه در سطوح (2، 5 و 8 درصد) و پلیمر طراوت A200 در چهار سطح (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 درصد وزنی) به خاک اضافه و مخلوط شد. رطوبت خاک در مکشهای 0 تا 1500 کیلوپاسکال در 8 نقطه تعیین شد. ضرایب منحنی رطوبتی خاک با برازش مدل کمبل (1974) بدستآمد. نتایج نشان داد که افزودن زئولیت و یا پلیمر طراوت A200 به بافت شنی باعث افزایش نگهداشت آب در مکشهای مختلف و افزایش آب قابلاستفاده می‌شود. کاربرد 8 درصدی زئولیت میانه ضمن بالابردن رطوبت در نقطه ظرفیت زراعی (FC) از 11% به 13% باعث افزایش آب قابلاستفاده به میزان 2 درصد شد. همچنین افزودن 2/0 درصدی پلیمر A200باعث افزایش 6 درصد آب قابلاستفاده شد. تغییر ضرایب شکل در مدل منحنی رطوبتی در پاسخ به افزودن همزمان زئولیت و پلیمر طراوت A200 نشان‌دهنده‌ی اثرهای جمعپذیر و تشدیدی آنها بود. با افزودن 5 درصدی زئولیت و با افزودن 2/0 درصدی پلیمر طراوت A200، ضریب ye از 21/0 به 00/2 افزایش و ضریب l از 37/7 به 40/5 کاهش یافت که متناظر با 7% افزایش در آب قابلاستفاده است. کاربرد همزمان زئولیت میانه و پلیمر طراوت A200 می‌تواند حجم آب مورد نیاز گیاه را کاهش و یا طول دورهی آبیاری را افزایش دهد و در مقایسه با کاربرد تنهای پلیمر ارزانتر بوده و احتمالاً از خسارت ناشی از تورم محیط خاک به ریشه گیاه بکاهد.
