نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صدیقه زارع کیا ¹
• فرهنگ قصریانی ²
• مینا بیات ³
• هاجر نعمتی ³

¹ کارشناس ارشد پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

² استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ کارشناس پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

یکی از عوامل مهم در تعیین ظرفیت چرایی مشخص کردن حد بهره‌برداری مجاز گونه‌ها می‌باشد، بعلت عدم اطلاعات کافی در این زمینه، این پژوهش به‌منظور تعیین حد بهره‌برداری مجاز گونه دایمی و خوشخوراک Salsola laricina در سایت خشکه‌رود ساوه انجام گردید. در این بررسی سه شدت برداشت 25 ، 50 و 75 درصد با حالت بدون برداشت (شاهد) به‌عنوان تیمارهای آزمایش بمدت 3 سال مورد مقایسه قرارگرفتند. نتایج تولید علوفه گونه S. laricina نشان داد که اثر سال و اثر متقابل سال و شدت‌های مختلف برداشت از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنی‌دار می‌باشد. در سال اول بررسی بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی‌داری وجود نداشته است ولی با ادامه برداشت‌ها در سال‌های بعدی اثرات تیمارها بر پایه‌ها به وضوح دیده شدند، به‌طوری‌که در سال آخر برداشت که بیشترین تأثیر تیمارها بر روی پایه‌ها بوده است، مشخص گردید که بین تیمار شاهد و 25 درصد برداشت اختلاف معنی‌داری وجود نداشته و بیشترین میزان تولید را داشته‌اند و بین دو تیمار دیگر نیز اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. از طرف دیگر مشاهدات نشان داد، قدرت و شادابی در پایه‌های شاهد نسبت به تیمارهای 25 و 50 درصد کمتر بوده است که می‌توان نتیجه گرفت تحریک چرایی می‌تواند بر شادابی و طراوت این گونه بیفزاید. بر اساس تجزیه AMMI، مؤلفه اصلی اثر متقابل اول(IPC1) در سطح 1 درصد معنی دار شد، بطوریکه این مؤلفه 2/98 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل را بیان نمود. بای پلات اولین مولفه اصلی اثر متقابل و میانگین تولید نشان داد که تیمار 75 درصد دارای کمترین میزان تولید و پایداری و تیمار 25 درصد از میانگین تولید و پایداری خوبی برخوردار است. با توجه به نتایج حاصل می‌توان بیان کرد که شدت برداشت 25 درصد ضامن بقای گونه  S. laricinaدر این منطقه خواهد بود و بر قدرت و شادابی گیاه نیز تأثیر منفی نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

• Salsola laricina
• شدت بهره‌برداری
• مراتع خشکه‌رود ساوه

عنوان مقاله [English]

Determine the most appropriate of allowable use of Salsola laricina (Case study: Khoshkerood-e- Saveh)

نویسندگان [English]

• Sedigheh Zare kia ¹
• Farhang Ghasriani ²
• Mina Bayat ³
• Hajar Nemati ³

چکیده [English]

Allowable use is one of the most important factors in determining grazing capacity. The present study was carried out to determine the allowable use of Salsola laricina in Khoshkerood site of Saveh. In this research, four treatments including  25%, 50% ,75% harvesting and no harvesting (control) were compared during three years. The results showed that the effect of the year and interaction of different harvesting intensities and year were statistically significant at the level of one percent. In the first year of study, there was no significant difference among treatments; however, in the subsequent years, the effects of treatments were visible. So that the treatments had the most impact on the speciesin the last year. It was clear that there was not significant difference between the 25% harvesting intensity and control treatment. These treatments had the most forage production and also, there was not a significant difference between the other two treatments. The observations showed that the vitality of species in control treatment was less than that of 25% and 50% harvesting intensities, indicating that grazing can increase the plants vitality. Based on the AMMI analysis, the first interaction principal component (IPC1) was significant at the level of 1%, so that 98.2% of the sum of squares of the interaction could be expressed by IPC1. According to the biplot of the IPC1 and mean production, the lowest production rate and stability was recorded for the harvesting intensity of 75%. According to the results, it can be stated thataharvesting intensity of 25% guarantees the survival of S.laricinain this region with no negative effect on the vitality of Salsola laricina.

کلیدواژه‌ها [English]

• Salsola laricina
• Allowable use
• Markazi Province