نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین ارزانی ¹
• سمیه دهداری ²
• گردون کینگ ³

¹ استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² نویسنده مسئول، دانشجوی دکترای مرتع‌‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار، دانشگاه نیو ساوت ولز، استرالیا

چکیده

اهمیت آگاهی از میزان تولید در مدیریت مرتع باعث شده که کارشناسان همواره در جست ­و­جوی شیوه­های مناسب اندازه­گیری این عامل باشند. صرف وقت و هزینه زیاد و مخرب­بودن روشهای مستقیم باعث ایجاد انگیزه تحقیق بر روی روشهای غیر­مستقیم شده است. یکی از روشهای مهم و غیرمستقیم، برآورد میزان تولید با استفاده از اطلاعات پوشش است. در مطالعه حاضر، ابتدا وجود ارتباط بین تولید و پوشش­تاجی و شاخ و برگ مورد بررسی قرار­گرفت و پس از آن به بررسی چگونگی استفاده از اطلاعات پوشش جهت برآورد تولید در قالب بکارگیری معادلات زمان­های مختلف و روشی بر مبنای بکارگیری اصول روش نمونه­گیری مضاعف در 2 سایت مانوکا (به نمایندگی از مناطق نیمه­خشک) و کانزرویشن (به نمایندگی از مناطق خشک) پرداخته شد. روش نمونه­گیری مضاعف ترکیبی از دو روش قطع ­و ­توزین رشد سال جاری هر گونه یا گروه گیاهی (نمونه­گیری مستقیم) و اندازه‌گیری پوشش تاجی یا شاخ­ و­ برگ هر گونه یا گروه گیاهی (اندازه­گیری غیر­مستقیم) می­باشد. به­طوری­که تعداد نمونه مستقیم و غیرمستقیم بر­اساس زمان لازم و دقت مورد انتظار تعیین شده که با 4، 6، 8، 12، 16، 20، 24، 28، 32، 36 و40 جفت نمونه با استفاده از نرم­افزار SPSS بررسی شد. برای اندازه­گیری تولید از طریق معادلات محاسبه شده، با ترکیب داده­های شرایط و زمان­های مختلف داده­ها در 3 شرایط فصلی (از لحاظ میزان بارندگی) متوسط، فقیر و خوب جمع­آوری شدند. نتایج نشان می­دهند که برآورد تولید از طریق اندازه­گیری پوشش گیاهی ممکن و مناسب است و نیز در هر 2 سایت مانوکا و کانزرویشن معادلات بدست­آمده از 8 تا 12 جفت نمونه مستقیم و غیرمستقیم قادرند در یک رابطه خطی تولید را با دقت مناسب برآورد کنند. همچنین ضریب همبستگی بالایی در ترکیب 3 سال داده مانوکا و 2 سال داده کانزرویشن وجود دارد، و در هر سال 2 تا 3 بار اندازه­گیری (4 تا 9 سری داده) بین تولید و پوشش نشان­دهنده امکان برآورد تولید با استفاده از معادلات محاسبه شده بر پایه دوره­ای از اطلاعات (Pooled Equation) می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت مرتع
• تولید
• نمونه‌گیری مستقیم
• نمونه‌گیری غیرمستقیم
• نمونه‌گیری مضاعف

عنوان مقاله [English]

Models for estimating range production by cover measurement

نویسندگان [English]

• hosein Arzani ¹
• somayeh Dehdari ²
• Gardoon King ³

چکیده [English]

Importance of production information in range management has caused researchers be seeking to find suitable methods for yield estimation. As clipping and weighing method has been recognized as a time consuming, high cost and destructive method, researches have been conducted on indirect methods. Estimating yield from cover data can be considered as an important method. In the present study, relationship between cover and yield was determined at first. Then investigation was done to find how cover data can be used to estimate production using a double sampling procedure or pooled equation. Research was carried out in two rangelands of Manuka (a semi-arid rangeland) and Conservation (as an arid area). Double sampling was formed by clipping and weighing method as direct sampling and foliage or canopy cover measurement as indirect sampling for each group of species. The number of paired of direct and indirect sampling based on time consumption and accuracy were 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36 and 40. SPSS was used for data analysis. Data were collected during 2 or 3 years in different seasonal conditions of fair, poor and good. The results showed the possibility of estimating range production from cover measurement using equation based 8 to 12 paired direct and indirect sampling. Correlation between cover and yield was higher for all collected data in both rangelands of Manuka and Conservation. According to the results, cover data can be used in both models of double sampling or pooled equation for accurate yield estimation.

کلیدواژه‌ها [English]

• : Rang management
• yield
• direct sampling
• indirect sampling
• double sampling
• pooled equation