نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روح ا... کاظمی ¹
• حسن یگانه ²
• سید جمال الدین خواجه دین ³

¹ کارشناس ارشد مرتع‌داری، دانشگاه صنعتی اصفهان

² نویسنده مسئول، عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان

³ استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

پوشش­‌های گیاهی در طی سالیان دراز تحت تأثیر عوامل اقلیمی، خاکی، موجودات زنده تکامل پیدا نموده­اند. در گذشته بدون دخالت انسان تعادل بین دام و مرتع موجب حفظ منابع گیا­هی شده ولی به تدریج با افزایش جمعیت، نیاز او نیز رو به افزایش نهاده و کم و بیش اثرهای مثبت و منفی برجای گذارده و در جا­هایی که دخالت­ها نامعقول بوده، باعث به هم­­خوردن تعادل بین دام و گیاه شده و تخریب جامعه­­­­­‌­های گیاهی و خاک را سبب شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تغییرات پوشش گیا­هی در طول فصل چرا با بهره­‌گیر­ی از داده‌­ها­ی چندزمانه WiFS در منطقه سمیرم می‌باشد. پیش­پردازش­­های مختلف شامل تصحیح هندسی با بهره‌­گیری از نقشه­‌ها­ی توپوگرافی 1:250000 با RMSe کمتر از 35/0 برای تصاویر این سنجنده انجام شد. برای انجام تصحیح جوی و توپوگرافی تصاویر سنجنده از روش عارضه تاریک و مدل لامبرت استفاده شد. عملیات برداشت زمینی در خرداد و شهریور ماه 1384 در سطحی معادل 800000 هکتار آغاز شد. تیپ­‌های مختلف گیاهی به روش نمونه‌بردار­ی تصادفی طبقه‌بند­ی شده و در سطحی که اختلاف مهمی در ترکیب فلوریستیک-فیزیونومیک نداشت، به­عنوان تیپ گیا­هی مستقل و یکنواخت در نظر گرفته شد. در کل منطقه 20 نقطه تصادفی انتخاب و اندازه‌گیر­ی درصد پوشش به روش تخمین انجام گردید. در این تحقیق از داده مربوط به سنجنده WiFS تاریخ‌ها­ی 14 ژوئن و 10سپتامبر 2005 استفاده شد. شاخص­‌ها به­عنوان متغیر مستقل و داده‌­های زمینی به­عنوان متغیر وابسته معرفی شدند. معادله­‌های مختلف با بهره‌گیر­ی از سه شاخص گیاهی به‌کار‌رفته، بر روی تصاویر سنجنده اعمال و بعد تصاویر به 5 کلاس پوشش بر حسب درصد طبقه‌بند­ی شدند. همچنین برای تعیین تغییرات طبقه‌­ها­ی مختلف درصد پوشش مرتع از روش مقایسه پس از طبقه­بندی استفاده شد. در نهایت نقشه­­­­­‌های تولیدی و نقاط نمونه‌برداری برای بررسی صحت نتایج، کنترل شد. نتایج نشان داد که نقشه‌های پوشش تولید شده با داده­‌ها­ی سنجنده WiFS از صحت بالایی برخوردار می­‌باشد. در این بررسی بیش از 30 درصد از سطح منطقه در طی فصل چرا تحت تأثیر تغییرات قرار گرفته است. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که نقشه‌­های تولید شده با بهره­‌گیری از داده­‌های سنجنده WiFS در مطالعات مربوط به تغییرات پوشش تاجی مناسب می‌باشند و این داده­‌ها به خوبی می‌توانند تغییرات پوشش­ گیاهی را در طی فصل چرا مشخص کنند.
 

کلیدواژه‌ها

• WiFS-IRS
• پوشش تاجی
• پایش
• سمیرم
• شاخصهای گیا‌هی

عنوان مقاله [English]

Change detection of vegetation during the grazing season using multi temporal data of WiFS-IRS in Semirom region

نویسندگان [English]

• Rooh... Kazemi ¹
• Hassan Yeganeh ²
• Jamal.. Khajedin ³

چکیده [English]

Accurate and up-to-date global land cover data sets are necessary for various global change research studies including climatic change, biodiversity conservation, ecosystem assessment, and environmental modeling. The aim of the present research was to study change detection of vegetation during the grazing season using multi temporal data of WiFS in Semirom region. Various preprocessing, including geometric correction were applied using topographic maps of 1:250000 with an RMSe 0.35 pixel for sensor IRS-WiFS. The atmospheric and topographic corrections were carried out using dark-object subtraction method and the Lambert method. Field data collection was started on June 2005 on 800,000 ha. Multi-temporal data of IRS-WiFS sets were used for this study. Image processing including FCC, PCA, vegetation indices and supervised classification were employed to produce the vegetation canopy cover map. Various vegetation types were sampled using stratified random sampling method. twenty random sampling points were selected and canopy cover percentage was estimated. Digital data and the indices maps were used as independent data and the field data as dependent variables. The produced models were processed and then resulted images were categorized in 5 classes. Also post classification method was used to determine change detections. Finally the produced maps were controlled for their accuracies. The results confirmed the high correlations of used WiFS indices with field data. In the current study, more than 30 percent of the study area has been affected during the grazing season. Also the NDVI, SAVI and DVI indices which employ RED and NIR bands had relatively highly correlations with rangeland data. Result showed vegetation maps produced with IRS-WiFS data set had very high accuracy.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• WiFS-IRS
• Canopy Cover
• monitoring
• Semirom
• vegetation indices