نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
2 دانشیار، گروه بانک ژن، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور
3 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
چکیده
جنس Elymus از گرامینه‌‌های مهم مرتعی در ایران میباشد که در تولید علوفه و حفاظت از آب و خاک اهمیت زیادی دارد. به دلیل تولید بالا و قابلیت پذیرش عالی توسط دام، ارزش خاصی جهت چرای دام دارد. گونههای مهم این جنس در مقابل خشکی واکنشهای مختلفی از خود نشان میدهند. بهمنظور بررسی اثر خشکی در مرحله جوانهزنی گیاهچه در جمعیتهای مختلف دو گونه Elymus hispidus و Elymus pertenuis آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در ژرمیناتور در شرایط استاندارد جوانهزنی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 14 اکسشن از هر دو گونه و سطوح مختلف پتانسیل اسمزی ناشی از غلظتهای پلیاتیلنگلایکول 6000 در 4 سطح (0، 8/0- ، 9/0- و 1- مگاپاسکال) بودند. فاکتورهای مورد اندازه‌گیری درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه، نسبت طول و وزنتر ریشهچه به ساقهچه، طول گیاهچه، شاخص بنیه بذر، وزن تر گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و وزن خشک به تر گیاهچه بودند. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین میانگین دو گونه بجز وزن تر گیاهچه مشاهده نشد، اما اختلاف بین تیمارهای خشکی، جمعیت‌ها و اثرهای متقابل جمعیت در خشکی برای کلیه صفات از لحاظ آماری معنیدار بود. با افزایش تنش خشکی، میانگین کلیه صفات روند کاهشی نشان داد، در حالیکه با افزایش تنش نسبت طول ریشهچه به ساقهچه افزایش یافت. درصد کاهش طول ساقهچه نسبت به ریشهچه در اثر تنش خشکی بیشتر بود که نشاندهنده حساسیت بیشتر این صفت در مقابل تنش خشکی میباشد. بنابراین جمعیتهای یاسوج، اقلید و بروجن متعلق به گونه E.hispidus در بیشتر ویژگیها بیشترین مقاومت را از خود نشان دادند. به هر حال، نتایج تجزیه پروبیت برای تعیین پتانسیل اسمزی کشنده 50 درصد گیاهچه‌ها نشان داد که پتانسیل اسمزی بحرانی LD50 در گونههای E.hispidus و E.pertenuis بهترتیب 72/0- و 81/0- مگاپاسگال بود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The effects of osmotic potential on germination and seedling growth in several populations of Elymus hispidus and Elymus pertenuis species
نویسندگان [English]
- Abbas Kazempour 1
- Ali ashraf Jafari 2
- Mehrnaz Riasat 3
چکیده [English]
The genus of Elymus is of important grasses for forage production and soil and water conservation in Iran's rangelands.It has high preference value for livestock grazing because of the high production and high acceptability. Important species of this genus show different tolerances to drought.In order to determine the reactions of 14 accessions of Elymus hispidus and Elymus pertenuis to drought stress, a factorial experiment was conducted using completely randomized design with three replications in a standard germination test in 2008, Shiraz, Iran.Polyethylene glycol 6000 was used at 4 levels (0, -8/0, -9/0- and -1 MPa) as different osmotic potentials.Data were collected and analyzed for germination percentage, speed of germination, root length, shoot length, seedling length, root / shoot length ratio, seedling weight and seed vigor index.The results showed significant differences among accessions, drought effects and interaction effects of accessions* drought for all the traits.However, there were no significant differences between means of two species for all traits except seedling weight.In both species, all traits except root / shoot length ratio were decreased by increasing osmotic potential. In contrast, means of root / shoot length ratio was increased by drought stress.The effect of drought stress was higher on shoot length than those for root length, indicating that the sensitivity to drought stress of shoot length was more than root length.The results showed that some accessions within E. hispidus species as (Yasoj , Eghlid and Brojen) showed the maximum drought resistance in most of the seedling attributes. According to the results of Probit analysis, LD50 were estimated as -0.72 and -0.81 MP for E. hispidus and E. pertenuis, respectively.
کلیدواژه‌ها [English]
- drought
- PEG6000. seed germination
- Seed vigor
- Elymus hispidus
- Elymus pertenuis
)