نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهزاد بهتری ¹
• قاسمعلی دیانتی تیلکی ²
• فرزانه غلامی ³

¹ کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشجوی کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

تنش شوری از عوامل مؤثر در جلوگیری از جوانه­زنی و استقرار گیاهچه محسوب می­گردد. نمک­ها در روند جوانه­زنی با محدود کردن مقدار آب در دسترس (اثر اسمزی) و یا به سبب صدمات ناشی از ورود یون­ها، در روند متابولیسم (اثر یونی) مؤثر می­باشند. به­منظور بررسی اثر تنش یونی و اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط بذر دو گونه cristatum  Agropyronو Agropyron elongatum از محلول­های ایزواسمزی کلرید سدیم (NaCl) و پلی­اتیلن­گلایکول 6000 (PEG 6000) در سطوح تنش اسمزی صفر، 4 و 8 بار برای القاء اثر یونی و اسمزی استفاده شد. آزمایش فاکتوریل (3×2×2) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 50 بذر در هر تکرار انجام شد. درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، طول ساقه­چه و شاخص بنیه بین دو گونه Agropyron با افزایش سطح اسمزی تنش، روند کاهشی معنی­داری را نشان دادند. به­طوری­که تنها طول ریشه­چه بین سطوح تنش صفر و 4 بار تفاوت معنی­داری نشان نداد. محلول­های ایزواسمزی NaCl و PEG 6000 در گونه A. cristatum تفاوت معنی­داری نشان نداد، ولی در گونه A. elongatum بین این دو محلول تفاوت معنی­داری (0.05>P) مشاهده شد. این مطالعه نشان داد PEG 6000 به­عنوان القاگر عامل اسمزی شوری، اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به محلول NaCl به­عنوان عامل یونی داشت. هر چند، با افزایش سطح تنش از شدت متوسط به زیاد، بر میزان سمیت یونی اضافه شد. این بررسی نشان داد که گونه A. elongatum به لحاظ مقاومت به شوری از گونه A. cristatum مقاومتر است.
 

کلیدواژه‌ها

• شوری
• اثر یونی
• اثر اسمزی
• پلی‌اتیلن‌گلایکول 6000
• Agropyron elongatum وA. cristatum

عنوان مقاله [English]

The effect of salt stress on germination and growth of Agropyron cristatum and Agropyron elongatum with iso- osmotic solutions of sodium chloride and Polyethylene glycol 6000

نویسندگان [English]

• Behzad Behtari ¹
• Ghasemali Dianati Tilaki ²
• Farzaneh Gholami ³

چکیده [English]

Salt and osmotic stresses are responsible for both inhibition or delayed seed germination and seedling establishment. Salts may affect seed germination by either restricting the supply of water (an osmotic effect) or causing injuries through involvement of their ions into the metabolic processes (ionic effect). The aim of the study was to determine the effect of salt and osmotic stresses on Agropyron cristatum and Agropyron elongatum seeds. In this respect, iso-osmotic solutions of sodium chloride (NaCl) and Polyethylene glycol 6000 (PEG 6000) under osmotic stress levels of (0, 4 and 8 bars) were applied to induce osmotic and ionic effects. The applied experimental design was completely randomized design with a three-factor factorial (2×2×3) arrangement in three replications and 50 seeds per replication. Germination percentage, germination rate, shoot length and vigor index showed significant reduction due to higher osmotic tensions on both Agropyron species. Only root length had no statistically significant difference between stress levels 0 and 4 bars. Iso-osmotic solutions of NaCl and PEG 6000 in A. cristatum did not show statistically significant difference, but in the case of A. elongatum significant differences were observed between these two iso- osmotic solutions. This study showed that PEG 6000 as an osmotic agent of salinity had more inhibition effect rather than ionic effect of Nacl. However, the toxicity of ionic effects was raised by increase of osmotic stress levels. This study showed that the tolerance of A. elongatum against salinity was more than A. cristatum species.

کلیدواژه‌ها [English]

• Salinity
• osmotic and ionic effects
• PEG 6000
• Agropyron elongatum
• A. cristatum