بهروز رسولی؛ بهرام امیری؛ محمد جعفری؛ محمدحسن عصاره
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 505-514
چکیده
در این تحقیق، مقاومت گونه Seidlitzia rosmarinusدر مراحل جوانهزنی و رشد اولیه نسبت به دو نمک NaCl و Na2SO4 در غلظتهای صفر (شاهد)، 100، 200، 300، 400 و500 میلیمولار در سه تکرار براساس طرح کاملاً تصادفی مطالعه شد. صفات مطالعه شده شامل درصد، سرعت و شاخص جوانهزنی، طول ساقهچه، گیاهچه و ریشهچه و شاخص بنیه بذر میباشد. برای تجزیه و تحلیل تأثیر هر ...
بیشتر
در این تحقیق، مقاومت گونه Seidlitzia rosmarinusدر مراحل جوانهزنی و رشد اولیه نسبت به دو نمک NaCl و Na2SO4 در غلظتهای صفر (شاهد)، 100، 200، 300، 400 و500 میلیمولار در سه تکرار براساس طرح کاملاً تصادفی مطالعه شد. صفات مطالعه شده شامل درصد، سرعت و شاخص جوانهزنی، طول ساقهچه، گیاهچه و ریشهچه و شاخص بنیه بذر میباشد. برای تجزیه و تحلیل تأثیر هر یک از دو نمک NaCl و Na2SO4 از تجزیه واریانس یکطرفه و آزمون مقایسه میانگین دانکن استفاده گردید. برای بررسی چگونگی تأثیر غلظتهای یکسان هر یک از دو نمک NaCl و Na2SO4 بر روی صفات مطالعه شده از آزمون جفتی وابسته در نرمافزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش میزان شوری در هر دو نمک NaCl و Na2SO4 سبب کاهش معنیدار در صفات مذکور میشود. گونه S. rosmarinus در صفات طول ساقهچه، ریشهچه و گیاهچه در تیمارهای یکسان در هر یک از دو نمک NaCl و Na2SO4 دارای اختلاف معنیدار بوده، ولی در صفات درصد، سرعت و شاخص جوانهزنی و شاخص بنیه بذر در تیمارهای یکسان در دو نمک، دارای اختلاف معنیداری نمیباشد. نتایج نشان میدهد که S. rosmarinus نسبت به Na2SO4 حساستر از NaCl بوده و میتوان S. rosmarinus را هالوفیت کلرورپسند دانست.
نغمه غلامی؛ منصور مصداقی
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 515-525
چکیده
در این مطالعه الگوی مکانی درختچهها بر روی نوع الگو در دو قسمت تخریبی و حفاظتی پارک ملی گلستان توسط روش فاصلهای مربع T بررسی شد. طبق نتایج بدستآمده در تیپ بیشه، درختچهها به صورت کپهای- یکنواخت و کپهای- تصادفی هستند. در قسمت حفاظتی بهدلیل عدم چرای دام، گونههای متعددی از درختچهها ظاهر شده و پوشش گیاهی (گندمیان و ...
بیشتر
در این مطالعه الگوی مکانی درختچهها بر روی نوع الگو در دو قسمت تخریبی و حفاظتی پارک ملی گلستان توسط روش فاصلهای مربع T بررسی شد. طبق نتایج بدستآمده در تیپ بیشه، درختچهها به صورت کپهای- یکنواخت و کپهای- تصادفی هستند. در قسمت حفاظتی بهدلیل عدم چرای دام، گونههای متعددی از درختچهها ظاهر شده و پوشش گیاهی (گندمیان و پهنبرگان علفی) زیراشکوب درختچهها، سطح بیشتری از خاک منطقه را پوشش داده و غنا و تنوع بیشتری به الگوی حاکم بر منطقه داده است. در حالیکه در قسمت تخریبی، گونة غالب Ephedra distachya میباشد. از این رو، گندمیان و پهنبرگان علفی سهم کمتری را در منطقه به خود اختصاص دادهاند؛ و خاک لخت و سنگریزهها نمایان شدهاند. درنتیجه منطقه از غنا و تنوع کمتری برخوردار میباشد.
بهزاد بهتری؛ قاسمعلی دیانتی تیلکی؛ فرزانه غلامی
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 526-536
چکیده
تنش شوری از عوامل مؤثر در جلوگیری از جوانهزنی و استقرار گیاهچه محسوب میگردد. نمکها در روند جوانهزنی با محدود کردن مقدار آب در دسترس (اثر اسمزی) و یا به سبب صدمات ناشی از ورود یونها، در روند متابولیسم (اثر یونی) مؤثر میباشند. بهمنظور بررسی اثر تنش یونی و اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط بذر دو گونه cristatum Agropyronو Agropyron ...
بیشتر
تنش شوری از عوامل مؤثر در جلوگیری از جوانهزنی و استقرار گیاهچه محسوب میگردد. نمکها در روند جوانهزنی با محدود کردن مقدار آب در دسترس (اثر اسمزی) و یا به سبب صدمات ناشی از ورود یونها، در روند متابولیسم (اثر یونی) مؤثر میباشند. بهمنظور بررسی اثر تنش یونی و اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط بذر دو گونه cristatum Agropyronو Agropyron elongatum از محلولهای ایزواسمزی کلرید سدیم (NaCl) و پلیاتیلنگلایکول 6000 (PEG 6000) در سطوح تنش اسمزی صفر، 4 و 8 بار برای القاء اثر یونی و اسمزی استفاده شد. آزمایش فاکتوریل (3×2×2) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 50 بذر در هر تکرار انجام شد. درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ساقهچه و شاخص بنیه بین دو گونه Agropyron با افزایش سطح اسمزی تنش، روند کاهشی معنیداری را نشان دادند. بهطوریکه تنها طول ریشهچه بین سطوح تنش صفر و 4 بار تفاوت معنیداری نشان نداد. محلولهای ایزواسمزی NaCl و PEG 6000 در گونه A. cristatum تفاوت معنیداری نشان نداد، ولی در گونه A. elongatum بین این دو محلول تفاوت معنیداری (0.05>P) مشاهده شد. این مطالعه نشان داد PEG 6000 بهعنوان القاگر عامل اسمزی شوری، اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به محلول NaCl بهعنوان عامل یونی داشت. هر چند، با افزایش سطح تنش از شدت متوسط به زیاد، بر میزان سمیت یونی اضافه شد. این بررسی نشان داد که گونه A. elongatum به لحاظ مقاومت به شوری از گونه A. cristatum مقاومتر است.
قادر کریمی؛ محمدحسن عصاره
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 537-546
چکیده
در این تحقیق تغییرات برخی شاخصهای فیزیولوژیکی گونة مرتعی Kochia prostrata که بومی ایران و دارای ارزش غذایی بالایی برای دامهاست، در هنگام مواجهه با تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گیاه در اتاق رشد و در دمای 2± 25 درجه سانتیگراد و تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی کشت شدند. برای انجام تحقیق تیمارهای 0، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار ...
بیشتر
در این تحقیق تغییرات برخی شاخصهای فیزیولوژیکی گونة مرتعی Kochia prostrata که بومی ایران و دارای ارزش غذایی بالایی برای دامهاست، در هنگام مواجهه با تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گیاه در اتاق رشد و در دمای 2± 25 درجه سانتیگراد و تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی کشت شدند. برای انجام تحقیق تیمارهای 0، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار NaCl اعمال گردید. طرح مورد استفاده در این آزمایش طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار بود. برای جلوگیری از شوک اسمزی، تیمارها به تدریج اعمال گردیدند، بعد از گذشت 21 روز از زمان اعمال آخرین تیمار شوری، گیاهان برداشت شدند و شاخصهای پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول، پتانسیل آبی و محتوای نسبی آب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد با افزایش غلظت شوری تا 200 میلیمولار NaCl غلظت پرولین، گلایسین بتائین و قندهای محلول افزایش یافت. البته این گیاه با سنتز ترکیبهای سازگار نظیر پرولین و قندهای محلول بهعنوان ساز و کارهای مقاومت به شوری جهت تنظیم اسمزی و سازش با محیطهای شور استفاده مینماید. همچنین بالا بودن محتوای نسبی آب برگ (RWC) تا 150 میلیمولار و کاهش قابل ملاحظه پتانسیل آبی موجب افزایش کارایی مصرف آب میشود و در نتیجه گیاه آب کمتری از طریق تبخیر و تعرق از برگهای خود خارج میکند و پتانسیل آبی نشاندهندة حفظ و نگهداری آماس و در نتیجه افزایش رشد و تولید در سطوح شوری تا 150 میلیمولار نمک بود.
اعظم خسروی مشیزی؛ غلامعلی حشمتی
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 547-557
چکیده
برای شناسایی مناطق تخریب یافته و معرفی یک پیوسفر، توزیع و پراکنش گونههای گیاهی در اطراف یک آبشخور مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور در 113 پلات درصد تاج پوشش و تراکم گونهها برآورد گردید. برای شناسایی الگوهای پراکنش ترکیب گیاهی بر روی دادههای تاج پوشش و تراکم گونهها آنالیز خوشهبندی انجام شد و سه گروه متمایز از نظر ترکیب ...
بیشتر
برای شناسایی مناطق تخریب یافته و معرفی یک پیوسفر، توزیع و پراکنش گونههای گیاهی در اطراف یک آبشخور مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور در 113 پلات درصد تاج پوشش و تراکم گونهها برآورد گردید. برای شناسایی الگوهای پراکنش ترکیب گیاهی بر روی دادههای تاج پوشش و تراکم گونهها آنالیز خوشهبندی انجام شد و سه گروه متمایز از نظر ترکیب گیاهی بدستآمد. آنالیز تجزیه واریانس تمایز گروههای بدستآمده را نشان داد (01/0> p). با آنالیز DCA نیز ارتباط گروههای بدستآمده، با هر یک از گونههای گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مؤید یک پیوسفر تا شعاع 300 متری از آبشخور میباشد. بهطوریکه ترکیب گیاهی در اثر چرای دام بشدت تغییر کرده بود و گونههای فورب یکساله و چندساله غیرخوشخوراک، جایگزین گونههای دائمی و خوشخوراک شده بودند. اما با فاصله از آبشخور گونههای چندساله و خوشخوراک در ترکیب گیاهی افزایش پیدا کرده بودند. بنابراین مطالعه ارتباط بین نسبتهای ترکیب گیاهی (بدستآمده با تیپهای کارکردی) و شدت چرا نیز نشان داد که علاوه بر روشهای کمی روشهای کیفی نیز همچون ترکیب گیاهی و تیپهای کارکردی گیاهان میتوانند یک روش مناسب برای تعیین وضعیت اکوسیستم در بوتهزارها باشند.
مجتبی اخوان ارمکی؛ حسین آذرنیوند؛ محمد حسن عصاره؛ علی اشرف جعفری؛ علی طویلی
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 558-568
چکیده
تنشهای محیطی بهویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش و اختلال در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی بخصوص جوانهزنی در مناطق خشک و نیمهخشک ایران است. بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا درآمد. در این آزمایش از سه گونه مرتعی از جنس Bromus (Br.tomentellus, Br.inermis, Br.persicus) و چهار تیمار ...
بیشتر
تنشهای محیطی بهویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش و اختلال در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی بخصوص جوانهزنی در مناطق خشک و نیمهخشک ایران است. بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا درآمد. در این آزمایش از سه گونه مرتعی از جنس Bromus (Br.tomentellus, Br.inermis, Br.persicus) و چهار تیمار خشکی (آب مقطر، 3-، 6- و 9- بار) استفاده گردید. در این آزمایش، درصد جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشهچه به طول ساقهچه، وزن خشک گیاهچه، وزن تر گیاهچه، نسبت وزن خشک به وزن تر گیاهچه، سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه بذر اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی تمامی صفات به طور قابلتوجهی کاهش یافتند. این کاهش در تمامی صفات مورد ارزیابی در تغییر پتانسیل از 3- به 6- بار حداکثر بود. به طور کلی در میان گونههای مورد آزمایش، گونه Br.tomentellus در پتانسیلهای مورد مطالعه جوانهزنی مناسبی را نشان داد و از این نظر بر سایر گونهها برتری معنیداری داشت. از عاملهای مورد ارزیابی، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر بیشترین واکنش را به تغییر پتانسیل آب نشان دادند. البته در بین سطوح تنش خشکی، پتانسیلهای 6- و 9- بار بهترین سطوح جهت ارزیابی مقاومت به خشکی بودند.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ روزبه فرهودی؛ محمد راستی فر؛ کمال سادات اسیلان
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 569-577
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تیمارهای مختلف شکست خواب بذر بر جوانهزنی گیاه کور (Capparis spinosa L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای شکست خواب بذر شامل کاربرد جیبرلیک اسید با غلظتهای 500 و1000 پیپیام، نیترات پتاسیم (3/0 درصد)، آبشویی (قرار دادن بذر در آب جاری) به مدت 12 ساعت، خراشدهی بذر با اسید سولفوریک 90 درصد ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تیمارهای مختلف شکست خواب بذر بر جوانهزنی گیاه کور (Capparis spinosa L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای شکست خواب بذر شامل کاربرد جیبرلیک اسید با غلظتهای 500 و1000 پیپیام، نیترات پتاسیم (3/0 درصد)، آبشویی (قرار دادن بذر در آب جاری) به مدت 12 ساعت، خراشدهی بذر با اسید سولفوریک 90 درصد بهمدت 20 دقیقه، تلفیق آبشویی بذرها به مدت 12 ساعت بههمراه کاربرد جیبرلیک اسید 500 و 1000 پیپیام، تلفیق آبشویی بذرها به مدت 12 ساعت بههمراه کاربرد نیترات پتاسیم، تلفیق خراشدهی بذرها با اسید سولفوریک بههمراه کاربرد جیبرلیک اسید با غلظتهای 500 و1000 پیپیام و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای شکست خواب بذر اختلاف معنیداری در سطح آماری یک درصد وجود دارد. بهطوریکه بالاترین درصد جوانهزنی در تیمار آبشویی بذرها بههمراه اسید جیبرلیک 1000 پیپیام (98 درصد) و آبشویی بذرها بههمراه اسید جیبرلیک 500 پیپیام (75 درصد) مشاهده شد. نتایج نشان داد که آبشویی بذرهای کور سبب کاهش تشکیل موسیلاژ در اطراف بذر و افزایش جوانهزنی بذرها شد و کاربرد اسید جیبرلیک یا نیترات پتاسیم به تنهایی وقتی میتواند سودمند باشد که غلظت موسیلاژ موجود در پوسته بذر بهوسیله آبشویی به حداقل برسد.
سمیرا صبوری راد؛ محمد کافی؛ احمد نظامی؛ محمد بنایان اول
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 578-592
چکیده
کوشیا (Kochia scoparia L. Schard) گیاهی یکساله، شورزیست، مقاوم به شرایط خشکی بوده که قابلیت آبیاری با منبع آب شور را دارد و از جنبه تولید علوفه، منبع ارزشمندی در اکوسیستمهای تحت تنش خشکی و شوری میباشد. بهمنظور ارزیابی رفتار جوانهزنی بذر کوشیا (Kochia scoparia L. Schard)مطالعهای تحت دماها و سطوح مختلف پتانسیل آب در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان ...
بیشتر
کوشیا (Kochia scoparia L. Schard) گیاهی یکساله، شورزیست، مقاوم به شرایط خشکی بوده که قابلیت آبیاری با منبع آب شور را دارد و از جنبه تولید علوفه، منبع ارزشمندی در اکوسیستمهای تحت تنش خشکی و شوری میباشد. بهمنظور ارزیابی رفتار جوانهزنی بذر کوشیا (Kochia scoparia L. Schard)مطالعهای تحت دماها و سطوح مختلف پتانسیل آب در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نه سطح خشکی (25/0-، 5/0-، 75/0-، 1-، 25/1-، 5/1-، 75/1- و 2- مگاپاسکال) و نیز تیمار بدون اعمال تنش (شاهد) و هشت سطح دمایی شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتیگراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف خشکی و دما بر درصد، سرعت، میانگین زمان جوانهزنی و شاخص جوانهزنی تأثیر معنیداری (01/0P<) دارد و اثر متقابل خشکی و دما نیز بر صفات مذکور معنیدار شد. بالاترین درصد جوانهزنی در دمای 20 تا 25 درجه سانتیگراد و در چهار سطح اول پتانسیل آب رخ داد که اختلاف معنیداری را با یکدیگر نشان ندادند. همچنین بالاترین سرعت جوانهزنی در دمای 25 درجه سانتیگراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. با کاهش پتانسیل آب سرعت جوانهزنی در تمامی تیمارهای دمایی کاهش یافت. بهعلاوه کاهش پتانسیل آب افزایش میانگین زمان جوانهزنی را به دنبال داشت. بهطوریکه کمترینمیانگین زمان جوانهزنی در تیمار شاهد در دمای 25 درجه سانتیگراد مشاهده شد که معادل 07/1 روز بود. همچنین بالاترین شاخص جوانهزنی در دمای 25 درجه سانتیگراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. به طور کلی بذرهای کوشیا در محدوده دمایی وسیعی از درجه حرارت و پتانسیل آب قادر به جوانهزنی هستند.
جهانبخش پای‌رنج؛ عطا... ابراهیمی؛ ابوالفضل رنجبر؛ محمد حسن زاده
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 593-607
چکیده
ارزیابی تولید علوفه یکی از مسائل مهم در تعیین ظرفیت چرای مراتع محسوب میشود. شکی نیست که تمامی علوفه تولید شده در مراتع به طور یکسان قابل دسترس نمیباشد و عوامل مختلفی میزان در دسترس بودن علوفه را تحت تأثیر قرار داده و آن را محدود مینمایند. در این تحقیق، عوامل تأثیرگذار بر دسترسی به علوفه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی منابع ...
بیشتر
ارزیابی تولید علوفه یکی از مسائل مهم در تعیین ظرفیت چرای مراتع محسوب میشود. شکی نیست که تمامی علوفه تولید شده در مراتع به طور یکسان قابل دسترس نمیباشد و عوامل مختلفی میزان در دسترس بودن علوفه را تحت تأثیر قرار داده و آن را محدود مینمایند. در این تحقیق، عوامل تأثیرگذار بر دسترسی به علوفه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی منابع متعدد، فاکتورهایی مانند فاصله از منابع آبی، تراکم گیاهان بوتهای و درختچهای، شیب و کاربری اراضی از عمدهترین عوامل کاهش‌دهنده دسترسی به منابع علوفهای تشخیص داده شد. تولید با استفاده از روش قطع و توزین و تراکم با استفاده از روش فاصلهای اندازهگیری گردید. به منظور بالابردن دقت دادههای حاصل از 18 شاخص گیاهی و نسبت باندی مختلف استفاده شد تا بهترین شاخص تعیین گردد. در ابتدا تولید بهعنوان متغیر مستقل (X) و شاخصهای گیاهی بهعنوان متغیر وابسته (Y) وارد نرمافزار آماری SPSSگردیدند. سپس نقشه تولید براساس برازش بهترین مدل رگرسیونی ایجاد گردید. آنگاه با تعدیل همه عوامل محدودکننده در تولید براساس جدولهای مربوطه، نقشه تولید قابل دسترس ایجاد گردید. نتایج آماری نشان داد که تولید با در نظرگرفتن شیب، تراکم گیاهان بوتهای و درختچهای و همچنین تولید با در نظرگرفتن کلیه عوامل محدود کننده قابلیت دسترسی، با تولید در حالت معمولی تفاوت معنیداری (0.05p<) را داشتهاند، اما فاصله از منابع آبی و دیگر کاربری اراضی تفاوت معنیداری را با روش معمول اندازهگیری تولید (حالتی که هیچ یک از عوامل مؤثر در نظر گرفته نشود) نشان ندادند.
حشمت امیدی؛ فرهاد موحدی پویا؛ شادی موحدی پویا
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 608-623
چکیده
بهمنظور بررسی واکنش بذرهای بسیار سخت گونه دائمی کهورک از خانواده لگومها در مرحله جوانهزدن و رشد گیاهچه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل (ABC) در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در شرایط شوری اجرا گردید. هورمون سالسیلیک اسید در سه سطح (صفر، 3/0 و 6/0 میلیمولار) و نمک طعام (NaCl) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی واکنش بذرهای بسیار سخت گونه دائمی کهورک از خانواده لگومها در مرحله جوانهزدن و رشد گیاهچه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل (ABC) در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در شرایط شوری اجرا گردید. هورمون سالسیلیک اسید در سه سطح (صفر، 3/0 و 6/0 میلیمولار) و نمک طعام (NaCl) در چهار سطح (صفر، 5، 10 و 15 دسیزیمنس بر متر) بر جوانهزنی بذرهای کهورک در شرایط تیمار خراشدهی (کشت غلاف سالم و سخت حاوی بذرهای کهورک، کشت بذرهای سالم و سخت بدون غلاف کهورک و کشت بذرهای سالم خراشداده شده کهورک با تیغه استاندارد خراش بذر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شوری تأثیر معنیداری بر میزان جوانهزنی نداشت و این نشان از تحمل بالای این گیاه نسبت به مقادیر بالاتر نمک است. البته در شرایط کشت غلاف و بذر بدون خراش جوانهزنی مشاهده نشد. بیشترین میزان خصوصیات کیفی نظیر محتوی پرولین، پروتئین و کربوهیدرات در تیمار اسید 3/0 میلیمولار، شوری 10 دسیزیمنس و شکستن غلاف و خراش بذرهای داخل آن حاصل شد. بطورکلی این تحقیق نشان داد که گیاهچه کهورک برای حصول درصد جوانهزنی بالا نیازمند حذف مانع فیزیکی و ترکیبات بازدارنده موجود در غلاف و پوسته میباشد؛ از طرفی تحمل به شوری این گیاه تا شوری 15 (ds/m-1) به اثبات رسیده است که میتواند بهعنوان یکی از مهمترین گونههای لگومی تثبیتکننده نیتروژن در مناطق بیابانی و نیمهبیابانی جهت رفع بیابانزایی در نظر گرفته شود.
رضا یاری؛ علی طویلی؛ سلمان زارع
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 624-636
چکیده
فعالیتهای مدیریتی ازقبیل قرق و احداث هلالی آبگیر تأثیر زیادی بر شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مراتع میگذارد. برای بهرهبرداری مستمر و پایدار از مرتع، این تغییرات باید شناخته و مدیریت شوند. شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع به محققان کمک میکنند که در مورد اثرهای فعالیتهای مدیریتی اعمال شده، قضاوت نمایند. هدف ...
بیشتر
فعالیتهای مدیریتی ازقبیل قرق و احداث هلالی آبگیر تأثیر زیادی بر شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مراتع میگذارد. برای بهرهبرداری مستمر و پایدار از مرتع، این تغییرات باید شناخته و مدیریت شوند. شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع به محققان کمک میکنند که در مورد اثرهای فعالیتهای مدیریتی اعمال شده، قضاوت نمایند. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر فعالیتهای اصلاحی قرق و احداث هلالی آبگیر بر شاخصهای سطحی خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع میباشد. بدینمنظور سه منطقه قرق رهاشده، قرق و قرق به همراه احداث هلالی آبگیر در مراتع سرچاه عماری بیرجند انتخاب و تأثیر هر یک از فعالیتهای مدیریتی مذکور بر شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع با استقاده از روش تحلیل عملکرد چشمانداز (LFA) مورد بررسی قرار گرفت. در این روش برای تعیین 3 ویژگی عملکردی مرتع شامل پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی از 11 شاخص سطح خاک استفاده میشود. این شاخصها عبارتند از: پوشش سطح زمین، لاشبرگ، پوشش قابلتبدیل به هوموس، پوشش کریپتوگام، شکنندگی لایه سطحی خاک، مواد فرسایشیافته، شکلهای فرسایش، میکروتوپوگرافی، طبیعت سطح خاک، آزمایش پایداری در مقابل رطوبت و بافت خاک. تجزیه و تحلیل دادهها با نرمافزار SPSS 16.0 و با استفاده از آزمون غیرپارامتری کروسکالوالیس و آزمون چنددامنهای دانکن انجام گردید. نتایج نشان داد که در اثر فعالیتهای مدیریتی اعمال شده شاخصها و ویژگیهای عملکردی مرتع تغییر یافتهاند. بهطوریکه بین تمامی 11 شاخص سطح خاک بجز شکلهای فرسایش و پوشش کریپتوگام اختلاف معنیداری در سه منطقه مورد مطالعه وجود دارد (P<0.05). بدین‌ترتیب بین سه شاخص عملکردی مرتع در سه منطقه مذکور نیز اختلاف معنیداری وجود دارد. بنابراین نتایج حکایت از این دارد که عملیات اصلاحی قرق و احداث هلالی آبگیر باعث بهبود ویژگیهای عملکردی مرتع میشود.
سید علی حسینی؛ منصور مصداقی؛ سرکیس پامبوخ‌چیان
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 637-651
چکیده
در این تحقیق سه روش 1) قطع و توزین، 2) نمونهگیری مضاعف و 3) مقایسه‌ای در دو تیپ علفزار Festuca ovina) ) و یک تیپ بوته‌زار (Onobrychis cornuta/Astragalus verus) واقع در مراتع ییلاقی سرعلی‌آباد گلستان مورد مقایسه قرار گرفت. در هر تیپ80 پلات یک متر مربعی قطع و توزین گردید. در روش نمونهگیری مضاعف تعداد پلات‌های برآورد و قطع شده 16 عدد بود. در روش مقایسه‌ای ...
بیشتر
در این تحقیق سه روش 1) قطع و توزین، 2) نمونهگیری مضاعف و 3) مقایسه‌ای در دو تیپ علفزار Festuca ovina) ) و یک تیپ بوته‌زار (Onobrychis cornuta/Astragalus verus) واقع در مراتع ییلاقی سرعلی‌آباد گلستان مورد مقایسه قرار گرفت. در هر تیپ80 پلات یک متر مربعی قطع و توزین گردید. در روش نمونهگیری مضاعف تعداد پلات‌های برآورد و قطع شده 16 عدد بود. در روش مقایسه‌ای از پلات استاندارد (مرجع) استفاده شد، بهطوریکه بیشترین تولید مربوط به پلات استاندارد پنج و کمترین آن مربوط به پلات استاندارد یک بود. بین پلات‌های برآورد و قطع شده در نمونهگیری مضاعف و همچنین بین امتیازات پلات‌های استاندارد و وزنهای آنها در روش مقایسه‌ای همبستگی قوی وجود داشت و به همین دلیل با استفاده از معادلات رگرسیون، برآوردها و رتبههای مربوط به پلاتها تصحیح شد. اختلافات بین سه روش فوق از نظر آماری معنیدار نبودند ولی از نظر زمان صرف شده، روش نمونهگیری مضاعف به دو روش دیگر برتری داشت. با توجه به کاربرد وسیع روش مضاعف در علفزارها و بوتهزارها و همچنین بالابودن دقت و صحت برآورد این روش جهت مراتع مورد مطالعه توصیه میشود.
قاسمعلی دیانتی تیلکی؛ مریم حیدریان آقاخانی؛ اسماعیل فیله‌کش؛ علی اصغر نقی‌پور برج
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 652-661
چکیده
تعیین کیفیت علوفه گونههای موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری میباشد. گونههای مرتعی در مکان و زمانهای مختلف کیفیت علوفه متفاوتی دارند. در این تحقیق از دو گونه شورپسند Salsola arbuscula وSalsola richteri در سه مرحله فنولوژیکی رشد اندامهای روینده، زمان گلدهی و بذردهی، با ...
بیشتر
تعیین کیفیت علوفه گونههای موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری میباشد. گونههای مرتعی در مکان و زمانهای مختلف کیفیت علوفه متفاوتی دارند. در این تحقیق از دو گونه شورپسند Salsola arbuscula وSalsola richteri در سه مرحله فنولوژیکی رشد اندامهای روینده، زمان گلدهی و بذردهی، با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پشته عباس سبزوار نمونهبرداری شد و در آزمایشگاه فاکتورهای کیفی، درصد دیواره سلولی عاری از همیسلولز، درصد پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، درصد فیبرخام و درصد هضمپذیری ماده خشک و همچنین هیدراتهای کربن محلول اندازهگیری شد. از تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه جهت مقایسههای کلی استفاده گردید و مقایسه میانگینها بوسیله آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که کیفیت علوفه هر دو گونه در مرحله رشد اندامهای روینده بیشتر از مراحل دیگر بود. از لحاظ آماری بین مراحل مختلف رشد و بین گونهها برای فاکتورهای کیفیت علوفه، تفاوت معنیدار در سطح 95 درصد وجود داشت. بهطوریکه در هر سه مرحله فنولوژیکی، کیفیت علوفه گونه Salsola richteri همواره بهتر از گونهSalsola arbuscula بود. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق میتوان ابتدای گلدهی را مناسبترین زمان چرا در نظر گرفت. زیرا در این زمان گیاهان از نظر کیفیت علوفه و هیدراتهای کربن محلول در حد مطلوبی قرار دارند و در اثر چرا خسارت کمتری به آنها وارد میشود.
پرویز غلامی؛ جمشید قربانی؛ مریم شکری
دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1390، صفحه 662-675
چکیده
چرای بیش از حد ظرفیت میتواند موجب تغییراتی در پوشش گیاهی مراتع گردد. در این تحقیق از تنوع، غنا و برخی گروه‌ها و خصوصیات کارکردی بهعنوان گزینهای برای ارزیابی پاسخ پوشش گیاهی به شدتهای مختلف چرای دام استفاده شد. مطالعه در منطقه ماهور ممسنی در استان فارس در سه شدت چرا (قرق بلند مدت (مرجع)، کلید و بحرانی) انجام شد. نمونهگیری پوشش ...
بیشتر
چرای بیش از حد ظرفیت میتواند موجب تغییراتی در پوشش گیاهی مراتع گردد. در این تحقیق از تنوع، غنا و برخی گروه‌ها و خصوصیات کارکردی بهعنوان گزینهای برای ارزیابی پاسخ پوشش گیاهی به شدتهای مختلف چرای دام استفاده شد. مطالعه در منطقه ماهور ممسنی در استان فارس در سه شدت چرا (قرق بلند مدت (مرجع)، کلید و بحرانی) انجام شد. نمونهگیری پوشش گیاهی به صورت تصادفی- منظم با ثبت درصد تاج پوشش گونههای گیاهی انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش شدت چرای دام موجب کاهش معنیدار شاخصهای تنوع و غنای گونهای گردید. همچنین درصد تاج پوشش تیرههای گندمیان، پروانهآساها، پامچالیان، چتریان و علف گربه بهطور معنیداری پاسخ منفی به شدت چرای نشان داده و در مقابل پاسخ مثبت به شدت چرای دام در تیرههای شببو، نعناعیان، بارهنگ و پنیرکیان مشاهده گردید. علاوه بر این، برخی گروههای کارکردی نظیر یکسالهها، تروفیتها و گندمیان به طور معنیداری از منطقه مرجع به بحرانی کاهش پیدا کردند. از یافتههای دیگر این تحقیق میتوان به کاهش معنیدار گیاهان کمشونده و افزایش گیاهان زیادشونده از منطقه مرجع به منطقه بحرانی اشاره کرد. گیاهانی که در بانک بذر خاک حضور داشتند بهطور معنیداری نسبت به گیاهانی که در بانک بذر حضور نداشتند درصد تاج پوشش خود را در منطقه مرجع افزایش دادند. بنابراین با توجه به آسیب دیدن برخی شاخصهای پوشش گیاهی در اثر چرای دام، اصلاح روشهای بهرهبرداری و مدیریت مراتع منطقه به منظور احیاء پوشش گیاهی توصیه میگردد.
