نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اعظم خسروی مشیزی ¹
• غلامعلی حشمتی ²

¹ کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

برای شناسایی مناطق تخریب یافته و معرفی یک پیوسفر، توزیع و پراکنش گونه‌های گیاهی در اطراف یک آبشخور مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور در 113 پلات درصد تاج پوشش و تراکم گونه­ها برآورد گردید. برای شناسایی الگوهای پراکنش ترکیب گیاهی بر روی داده­های تاج پوشش و تراکم گونه‌ها آنالیز خوشه­بندی انجام شد و سه گروه متمایز از نظر ترکیب گیاهی بدست­آمد. آنالیز تجزیه واریانس تمایز گروه‌های بدست­آمده را نشان داد (01/0> p). با آنالیز DCA نیز ارتباط گروه‌های بدست­آمده، با هر یک از گونه‌های گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مؤید یک پیوسفر تا شعاع 300 متری از آبشخور می‌باشد. به­طوری­که ترکیب گیاهی در اثر چرای دام بشدت تغییر کرده بود و گونه‌های فورب یکساله و چندساله غیرخوشخوراک، جایگزین گونه­های دائمی و خوشخوراک شده بودند. اما با فاصله از آبشخور گونه‌های چندساله و خوشخوراک در ترکیب گیاهی افزایش پیدا کرده بودند. بنابراین مطالعه ارتباط بین نسبت‌های ترکیب گیاهی (بدست­آمده با تیپ­های کارکردی) و شدت چرا نیز نشان داد که علاوه بر روشهای کمی روشهای کیفی نیز همچون ترکیب گیاهی و تیپ­های کارکردی گیاهان می‌توانند یک روش مناسب برای تعیین وضعیت اکوسیستم در بوته‌زارها باشند.
 

کلیدواژه‌ها

• پیوسفر
• ترکیب گیاهی
• آبشخور

عنوان مقاله [English]

Introduce of a piosphere by pattern of vegetation composition along grazing gradient in shrub lands of cold season rangeland of Kerman province

نویسندگان [English]

• Azam Khosravi Mashizi ¹
• Gholamali Heshmati ²

چکیده [English]

To identify destroyed area and to introduce a piospher, pattern of vegetation composition was considered at different distances from a water point.Therefore in 113 plots, species density and vegetation cover were evaluated.To identify the patterns of vegetation composition, Clustering analysis was applied on species density and vegetation cover and three distinct groups of vegetation composition were obtained. ANOVA analysis showed that three groups were different (p<0/01). By using DCA, relations between groups and species were evaluated. Result showed that there was a piospher on 300 m from water point. In this zone, vegetation composition extremely changed due to heavy grazing and palatable species were replaced by annual or perennial unpalatable species but with distance from water point, perennial and palatable species increased. Study of relations between vegetation compositions (was obtained by plant functional types) and grazing intensity showed that in addition of quantitative methods, qualitative methods such as vegetation composition and plant functional types could be an appropriate method to determine ecosystem condition in shrublands. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Piospher
• vegetation composition
• Water point