نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• قاسمعلی دیانتی تیلکی ¹
• مریم حیدریان آقاخانی ²
• اسماعیل فیله‌کش ³
• علی اصغر نقی‌پور برج ⁴

¹ دانشیار، گروه مرتع‌داری دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تربیت‌مدرس

² کارشناسی‌ارشد مرتع‌داری دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تربیت‌مدرس

³ مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی خراسان رضوی

⁴ دانشجوی دکترای علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

تعیین کیفیت علوفه گونه­های موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری می­باشد. گونه­های مرتعی در مکان و زمان­های مختلف کیفیت علوفه متفاوتی دارند. در این تحقیق از دو گونه شورپسند Salsola arbuscula وSalsola richteri در سه مرحله فنولوژیکی رشد اندام­های روینده، زمان گلدهی و بذردهی، با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پشته عباس سبزوار نمونه­برداری شد و در آزمایشگاه فاکتورهای کیفی، درصد دیواره سلولی عاری از همی­سلولز، درصد پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، درصد فیبر­خام و درصد هضم­پذیری ماده خشک و همچنین هیدرات­های کربن محلول اندازه­گیری شد. از تجزیه و تحلیل واریانس یک­طرفه جهت مقایسه­های کلی استفاده گردید و مقایسه میانگین­ها بوسیله آزمون چند دامنه­ای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که کیفیت علوفه هر دو گونه در مرحله رشد اندام­های روینده بیشتر از مراحل دیگر بود. از لحاظ آماری بین مراحل مختلف رشد و بین گونه­ها برای فاکتورهای کیفیت علوفه، تفاوت معنی­دار در سطح 95 درصد وجود داشت. به­طوری­که در هر سه مرحله فنولوژیکی، کیفیت علوفه گونه Salsola richteri همواره بهتر از گونهSalsola arbuscula  بود. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می­توان ابتدای گلدهی را مناسب­ترین زمان چرا در نظر گرفت. زیرا در این زمان گیاهان از نظر کیفیت علوفه و هیدرات­های کربن محلول در حد مطلوبی قرار دارند و در اثر چرا خسارت کمتری به آنها وارد می­شود.

کلیدواژه‌ها

• کیفیت علوفه
• سبزوار
• مراحل فنولوژیکی
• پروتئین خام
• هیدرات‌های کربن محلول

عنوان مقاله [English]

Investigation on the effects of Phenological Stages on Forage Quality and Soluble Carbohydrates in Salsola arbuscula and Salsola richteri species in Saline Rangelands of Sabzevar

نویسندگان [English]

• Ghasemali Dianati Tilaki ¹
• Maryam Haidarian Aghakhani ²
• Esmaeil Filehkesh ³
• Ali asghar Naghipour Borj ⁴

چکیده [English]

Determination of forage quality of range plants is one of the fundamental factors for evaluating grazing capacity. There are spatial and temporal variations in forage quality of range species. In this study, samples from two halophyte species including Salsola arbuscula and Salsola richteri were collected at three phenological stages of vegetative growth, full flowering and seed dissemination with three replications at research station of Poshteh Abbas Sabzevar. The quality indices of acid detergent fiber (ADF), crude fiber (CF), crud protein (CP), metabolic energy (ME), dry matter digestibility (DMD) and soluble carbohydrate (WSC) were measured or estimated. Analysis of variance and Duncan's multiple range test were used for data analysis. The results indicated that forage quality of both species in vegetative growth was higher than the other stages. Forage quality indices and water soluble carbohydrates were significantly different at different phenological stages and between the species (P<0.05). Salsola richteri had a better forage quality than Salsola arbuscula in all phenological stages. Considering the result of this research, the second stage (flowering) was determined as the most suitable period for livestock grazing. Because at this time, forage quality and soluble carbohydrate of plant are desirable for grazing and grazing will cause less damage to plants.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• forage quality
• Sabzevar
• phenological stages
• Crude protein
• Water soluble carbohydrates