نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
2 استادیار،گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
چکیده
بیابانزایی یکی از مهمترین مسائل مناطق خشک و نیمهخشک در جهان است. رشد سریع جمعیت بشر و افزایش کشاورزی سبب تخریب بیشتر منابع آب و خاک شده است. از طرف دیگر بهسازی خاک بسیار وقتگیر و گران میباشد، بنابراین دانستن عوامل مؤثر در تخریب خاک و تأثیرهای آن بر بیابانزایی ضروری به نظر میرسد. بهمنظور بررسی شدت تخریب منابع خاک در اراضی کشاورزی منطقه آباده طشک، از مدل بیابانزاییIMDPA استفاده گردید. در این مدل برای معیار خاک 4 شاخص هدایت‌الکتریکی خاک، درصد سنگ و سنگریزه عمقی، بافت و عمق خاک در نظر گرفته شده است. بهطوریکه در نمونهبرداری و امتیازدهی شاخصهای مورد بررسی از روش نمونهبرداری شبکهای- تصادفی استفاده شد، سپس براساس مدل به هر شاخص براساس تأثیر آن در بیابانزایی وزنی داده شد، همچنین با محاسبه میانگین هندسی از امتیاز شاخصها و بهرهگیری از نرمافزار GIS نقشههای وضعیت فعلی بیابانزایی مربوط به هر شاخص تهیه گردید. سپس با تلفیق نقشه شاخصها به روش میانگین هندسی نقشه وضعیت فعلی بیابانزایی معیار خاک بدست آمد. نتایج بدستآمده نشان میدهد که 47 درصد (2212هکتار) از کل مساحت منطقه در کلاس کم بیابانزایی،43 درصد (2019هکتار) از کل مساحت منطقه در کلاس متوسط و10 درصد (467هکتار) از مساحت منطقه در کلاس شدید بیابانزایی
قرار دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of active desertification with emphasis on the soil degradation by IMDPA model (case study: Abadeh-Tashk, Fars)
نویسندگان [English]
- Motahareh Esfandiari 1
- Mohammad ali Hakimzadeh Ardakani 2
چکیده [English]
Desertification is one of the most important problems in arid and semiarid lands of the world. Rapid growth of human population and increasing of cultivation cause the degradation of soil and water resources. In the other hand, the reclamation of soil is time consuming and very expensive; therefore, it is necessary to know the destruction factors of soil and its effects on desertification. In order to evaluate soil degradation in agricultural lands of Abade-Tashk, the IMDPA model was used. Four soil indexes: Electrical Conductivity, percent of gravel, depth and texture were applied in this model. For evaluation of soil indexes, randomized network sampling was used and then each index measured according to its effect in the model. The geometrical mean of indexes were calculated using GIS software. Desertification map of each index was prepared and then the current situation of each index obtained. The final map of desertification was prepared by combination of the index maps using mean geometrical method. The results showed that 47% of total area (2212 ha) located in low class of desertification, 43% (2019 ha) in medium class and 10% (467 ha) in high class of desertification.
کلیدواژه‌ها [English]
- desertification
- IMDPA model
- Soil Degradation
- Abadeh –Tashk
- Fars
)