نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا متین فر ¹
• سید کاظم علوی پناه ²
• عمار رفیعی امام ³

¹ استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

² استاد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

³ کارشناس ارشد، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

رنگ خاک یکی از مشخصات تفکیک­کننده در بسیاری از سیستمهای طبقه­بندی خاک می‌باشد. تعیین رنگ خاک بدون تکیه بر روش بصری، با استفاده از اندازه­گیری بازتابهای طیفی امکان­پذیر می‌باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی داده­های طیفی در برآورد رنگ خاک می‌باشد. مناطق خشک به­علت دوره‌های طولانی روزهای آفتابی، رطوبت کم خاک و تنک بودن پوشش گیاهی دارای شرایط ایدئال برای تحقیقات دورسنجی و بکارگیری داده­های ماهواره­ای می‌باشد، بنابراین اراضی جنوب­غرب دریاچه نمک آران به­عنوان محل تحقیق انتخاب گردید. در این تحقیق از داده­های لندست Tm در تاریخ خرداد ماه 1381 استفاده شد. با بررسی ترکیب­های باندهای Tm ازجمله ترکیب باندی Tm ₄قرمز؛ Tm ₃  سبز؛ Tm ₂ آبی و پیمایش میدانی بیست سایت نمونه­برداری که دارای پوشش گیاهی کمتر از دوازده درصد و سنگ و سنگریزه کمتر از پنج درصد بودند انتخاب گردید. سه سایت مربوط به خاکهای مرطوب (سطح آب زیرزمینی بالا) و شور و مرطوب بود که جهت مقایسه منحنی بازتاب طیفی آنها با خاکهای هفده سایت دیگر استفاده شد. از مرکز هر یک از این سایتها در مساحتی به ابعاد 3×3 پیکسل به فاصله معین چهار نمونه انتخاب گردید. اجزاء رنگ مانسل، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عوارض سطحی مانند سنگ، سنگریزه و پستی و بلندی سایت­ها اندازه­گیری شد. نتایج همبستگی بین باندهای سنجنده Tm و اجزاء رنگ مانسل نشان می­دهد که باندهای آبی، سبز و قرمز با اجزاء رنگ مانسل دارای بالاترین همبستگی می­باشند. بنابراین بطور کلی می­توان نتیجه گرفت که اندازه­گیری بازتاب طیفی نمونه­های خاک نیز روشی است برای برآورد رنگ خاک، همچنین رابطه بین باندهای مرئی لندست و رنگی که به روش چشمی اندزه­گیری شده مؤید این می‌باشد که داده‌های ماهواره­ای را می­توان برای مطالعات خاکها و پدیده­های زمین­شناسی با اطمینان بکار گرفت. پیشنهاد می­شود برای اندازه­گیری دقیق رنگ خاک، بازتاب طیفی خاک در محدوده طیف مرئی با اسپکترورادیومتر اندازه­گیری شود.
 

کلیدواژه‌ها

• طیف مرئی
• رنگ خاک
• منطقه خشک
• سنجنده TM

عنوان مقاله [English]

Remotely sensed data evaluation on soil spectral properties in arid regions

نویسندگان [English]

• Hamid reza Matin far ¹
• Kazem Alavi panah ²
• Ammar Rafiei Emam ³

چکیده [English]

One of the apparent characteristics of soil is color which shows high correlation with soil characteristics and spectral reflectance. Soil color is identified using visual comparison of sample and colored chips of Munsell color charts .In arid regions due to the prolonged sunny days, low soil moisture, sparse vegetation cover and close relation between land units and soils, there is an ideal condition for application of remote sensing data especially for study of relation between satellite data and color of surface features. The soil color and the most effective factors on color and spectral reflectance of soil are explained in brief. Color composite images produced from TM₇, TM₄ and TM_{2 as} red, green and blue respectively used in order to choose sample sites. The 20 sample sites were chosen based on resample 3×3 pixels (90×90 m). In each site, the soil surface conditions and the munsell color of the soil surface were investigated in the field. Some physico-chemical properties of soil samples were also determined in the laboratory. The results of this study indicates that munsell notation of hue, value and Chroma are significantly correlated to the visible bands of Landsat (TM) data. From this study it may be concluded that visible reflectance of Landsat can be used to estimate soil color, if very precise result is not expected .More investigation are necessary in order to improve the obtained results. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• TM
• visible bands
• spectral properties
• arid region
• soil color