نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد هادی راد ¹
• سید رضا میرحسینی ²
• محمد علی مشکوه ³
• مهدی سلطانی ⁴

¹ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد.

² عضو هیئت علمی سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی

³ عضو هیئت علمی مرکز ملی تحقیقات شوری کشور

⁴ کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

چکیده

به منظور برآورد آب مورد نیاز درختان و درختچه‌ها در مناطق خشک از روش مستقیم و همچنین بررسی روابط آب، خاک و گیاه، نسبت به طراحی، ساخت و نصب ده عدد لایسیمتر وزنی در ایستگاه تحقیقات بیابان­ زدایی شهید صدوقی یزد اقدام گردید. لایسیمتر‌ها استوانه‌ای شکل (قطر2/1 ‌‌متر ‌و ارتفاع 7/1‌ متر)  بوده و از ورق‌های فولادی طراحی و ساخته شده و در مقابل نیرو‌های وارده کاملا^" مقاوم سازی گردیدند. با هدف مطالعه دقیق وضعیت رطوبت خاک در اعماق مختلف بوسیله نمونه‌برداری مستقیم و یا استفاده از  TDRو همچنین انجام مطالعات مربوط به ریشه و تزریق آب به اعماق مختلف خاک، در اعماق 30 ، 60 ، 90 و 120 سانتی‌متری و بر روی بدنه لایسیمترها دریچه‌هایی نصب گردید. بدنه خارجی لایسیمترها برای به حداقل رساندن اثرات جانبی دما با یک لایه پشم شیشه عایق‌بندی شد. پس از قرار گرفتن لایسمترها در مکان اصلی با خاک دست خورده پر گردیدند. عملیات توزین بوسیله یک دستگاه جرثقیل و یک دستگاه ترازوی دیجیتالی 5000 کیلو‌‌گرمی با دقت 1/0 درصد که به یک خر‌ک متحرک اتصال دارند، انجام می‌شود. سیستم زهکش استفاده شده در لایسیمترها آزاد بوده و هرز آب هر لایسیمتر بطور جداگانه قابل جمع‌آوری می‌باشد.    نتایج بررسی ها در استفاده از لایسیمترها برای مطالعه روابط آبی گیاه تاغ (Haloxylon Spp.) نشان داد که از کارایی خوبی برخوردار بوده، بگونه‌ای که با استفاده از آنها، اهداف از پیش تعیین شده به خوبی تحقق یافت. همچنین می‌توان با تغییر در سیستم توزین آنها نسبت به ذخیره سازی و پردازش اطلاعات بوسیله کامپیوتر نیز اقدام نمود

کلیدواژه‌ها

• لایسیمتر
• تبخیر و تعرق
• نیاز آبی
• مناطق خشک
• ‌ درختان و درختچه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing, making and installation of weighted lysimeter for water demand determination of trees and shrubs in arid zones

نویسندگان [English]

• Mohammad Hadirad ¹
• Reza Mir hoseini ²
• Mohammad ali Meshkat ³
• Mahdi Soltani ⁴

چکیده [English]

Weighting lysimeters are good instruments and direct method to plants water needs (evapotranspiration) in arid zones. This research practiced at Yazd Shahid-Sadooghi Desert Research Station. Ten galvanized iron lysimeters (120 cm. diameter & 170 cm. high) were made and constructed after covering with a glass-wool layer to minimize the effect of the environment temperature variation on them. Four hatchways installed at different depths (30, 60, 90 and 120 cm) of lysimeters for root and soil sampling and estimating of soil moisture content by TDR instrument. These containers became full with disturbed local soil (l.s tex.), planted and irrigated respectively at the beginning. Lysimeters weighted by a portable liftract which was linked to a powerful (5000 kg. capacity) and accurate (0.1 % sensitivity degree) balance. Drainage water also collected from outlet tubes below of lysimeters occasionally. Results has shown that this procedure have had a good efficiency because achieving to objectives of this research was available. Saving and analyzing of information by computer and with change of weighting method, would  also be probable in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

• Lysimeter
• Evapotranspiration
• arid zone
• Trees and shrubs
• Yazd province