نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان
2 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3 عضو هیئت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
چکیده
گونه‌های مقاوم به شرایط خشکی، شوری و نوسانهای دمایی می‌توانند تا حدودی بیانگر محدوده مناطق بیابانی هر منطقه باشند. این گیاهان با ایجاد تغییرات خاص در شکل ظاهری خود، سازگاری مناسبی با شرایط حاد و شکننده مناطق بیابانی پیدا کرده‌اند. برخی از این گیاهان با ذخیره آب در بافتهای خود به شرایط کم آبی سازگار شده‌اند، برخی با انجام سازوکارهایی متفاوت با شرایط شوری آب و خاک سازگاری یافته‌اند و بالاخره بعضی از گونه‌های گیاهی این مناطق با کم کردن سطح برگها (فلسی یا خاردار شدن) و گسترش سیستم ریشه‌ای جهت استفاده از آبهای زیرزمینی در این مناطق ماندگار شده‌اند . مشاهده این گونه‌های بیابانی که در نتیجه تعامل بسیاری از عوامل محیطی با یکدیگر ایجاد شده‌است، نشان می‌دهد که با شناسایی قلمرو گسترش آنها می‌توان اطلاعات لازم را برای تعیین قلمرو بیابان بدست آورد. برای این کار با تعیین محدوده تیپهای گیاهی غالب، نقشه مربوطه به صورت رقومی در محیط GIS تهیه شد. سپس تیپهای گیاهی غالب به گروههای مختلف تقسیم شد و با استفاده از اطلاعات موجود و با توجه به ویژگیهای عمومی هر یک از گروهها و تیپها و گونه‌های گیاهی و مناطق رویشی، محدوده اراضی بیابانی از غیر بیابان تفکیک گردید و بر این اساس نقشه مناطق بیابانی استان از جنبه پوشش گیاهی تهیه شد. در محدوده مورد مطالعه در مجموع، 22 گروه گیاهی که هر یک متشکل از چند تیپ گیاهی است، بعنوان معرف بیومهای بیابانی تشخیص داده شد. در مجموع عرصه این گیاهان سطحی[1] معادل 4597829 هکتار از مساحت استان را دربر می‌گیرد. گروههای گیاهیZygophyllum atripolicoides با 730312 هکتار، Gymnocarpos decander با 599941 هکتار وHammada salicornica با 532650 هکتار دارای بیشترین سطح پراکنش در بین این گروههای گیاهی هستند.
[1] - در این مطالعه امکان تهیه نقشه پوشش گیاهی برخی از نقاط استان، از جمله جزایر میسر نشد. البته، این مناطق نیز با توجه به وضعیت پوشش گیاهی و شرایط اقلیمی در محدوده مناطق بیابانی است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Determination of the geographical domain of Hormozgan province desert area in vegetation view
نویسندگان [English]
- Kian Najafi Shabankareh 1
- Mohammad Khosroshahi 2
- Mohammad Gholampoor 3
چکیده [English]
Resistant species to salinity and aridity and temperature fluctuation are approximately introducer of desert. These species have particular morphology compatibling themselves to fragile and acute condition of desert area. Some species accumulate water in their tissues. Some other species decrease leaves area and develope their root systems to use groundwater resources and some have particular phytocynthesis systems. As a general desert species with different mechanism resist against acut climate condition and unsuitable soil properties of desert regions. Characteristics of desert species distribution area can be determined the geographical domain of desert area. In this study dominant plant types in certain grupes and some of main ecological properties were assigned and related map in GIS environment was prepared. Finally, according to public characteristics of dominant species of every plant type and accompany species, desert area was sperated. In study area 22 plant group, each consist of some plant types was recognized. The distribution area of plant groups of Zygophyllum atripolicoides, Gymnocarpos decander and Hammada salicornica is about 730132, 599941 and 53260 hectar respectively.
کلیدواژه‌ها [English]
- desert
- Vegetation cover
- Hormozgan province
- GIS
)