نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی بمان میرجلیلی ¹
• قاسمعلی دیانتی تیلکی ²
• ناصر باغستانی ³

¹ کارشناس ارشد مرتع داری, دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

² استادیارگروه مرتع داری, دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

³ استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد

چکیده

در این تحقیق مقایسه پنج روش اندازه‌گیری فاصله‌ای تعیین تراکم، شامل روشهای نقطه مرکز یک چهارم، نزدیکترین فرد، نزدیکترین همسایه، زوج تصادفی و زاویه منظم در بوته‌زارها از نظر صحت بررسی شد. گونه های مورد مطالعه در مناطق کوهستانی درمنه کوهی(Artemisia aucheri) و در منطقه دشتی علف شتر(Cornulaca monacantha) بود. بدین ترتیب سه سایت مطالعاتی در مرتع تنگ لایبید استان یزد با پوشش‌های متفاوت انتخاب گردید. در هر سایت منطقه کلید مشخص شد و محدوده‌هایی به ابعاد (100×40) متر مربع انتخاب و کلیه بوته‌های مورد نظر در این سطح شمرده شدند و این روش به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و کلیه روشها با این روش با استفاده از طرح بلوک کاملا تصادفی با سه تکرار و با استفاده از آزمون دانکن مقایسه شدند، بدین ترتیب که در هر منطقه کلید در هر تکرار سه ترانسکت 100 متری به فاصله 10 متر ایجاد گردید در طول هر ترانسکت 10 نقطه که فاصله آنها از همدیگر10 متر بود مشخص گردید. برای هر یک از روشهای فاصله‌ای تعداد30 اندازه نمونه در هر تکرار در هر روش مورد نظر اجرا گردید. الگوی پراکنش در هر منطقه با استفاده از دو شاخص فاصله‌ای هاپکینز و ابرهارت محاسبه شدند. نتایج نشان داد که در منطقه دشتی با تراکم واقعی 38/0پایه در متر مربع با الگوی پراکنش کپه‌ای و کپه‌ها به صورت یکنواخت، روش نقطه مرکز یک چهارم، نزدیکترین برآورد به مقدار شاهد ارائه نموده است. در دامنه غربی منطقه کوهستانی با تراکم واقعی8/1 پایه در متر مربع با الگوی پراکنش تصادفی به سمت یکنواختی و بندرت کپه‌ای روش نزدیکترین همسایه، نزدیکترین برآورد به مقدار شاهد ارائه نموده و در دامنه شرقی منطقه کوهستانی با تراکم واقعی 9/2 پایه در متر مربع و الگوی پراکنش تصادفی به سمت یکنواختی، روش نزدیکترین همسایه، نزدیکترین برآورد به مقدار شاهد ارائه نموده است. بنابراین در مراتع بوته‌زار با پوشش حدود 10 درصد و الگوی پراکنش کپه‌ای، روش نقطه مرکز یک چهارم و در مراتع درمنه‌زار با پوشش حدود20-16 درصد و الگوی پراکنش یکنواخت، روش نزدیکترین همسایه جهت تعیین تراکم توصیه می‌گردد.
 

کلیدواژه‌ها

• تنگ لایبید
• علف شتر
• درمنه کوهی
• شاخص هاپکینز
• شاخص ابرهارت
• تراکم
• روش فاصله‌ای

عنوان مقاله [English]

Comparison of five distance methods for estimating density on Shrub Communities in Tang-Laybid Yazd

نویسندگان [English]

• Ali beman Mirjalili ¹
• Ghasem ali Dianati Tilaki ²
• Naser Baghestani ³

چکیده [English]

Five distance sampling techniques used to estimate density for Artemisia aucheri and Cornulaca monacantha species in this survey include: point center quarter, closest individual, nearest neighbor, random pairs and angle order methods. Sampling was conducted within 3 (40 m ×100 m) sampling areas selected in TangLaybid. 30 points were selected equidistant apart along 10 randomly located 100-m transects for measurement of distance within each sampling area. Density obtained by each method was compared to the total count in a randomized complete design and Duncan’s test. Hopkines and Eberhardt indices were used to detect dispersion pattern of plants. The point center quarter method provided a reliable estimate of density for Cornulaca monacantha in the community with density of 0.38/ and a clumped distribution. The nearest neighbor method gave a reliable estimate of density for Artemisia aucheri in the communities with density of 1.8/ and 2.9/ and a tendency toward uniformity. Results showed that the point center quarter method can give reliable results in shrub communities with cover around 10% and a clumped pattern while the nearest neighbor method can give a reliable estimate in communities with cover  between 16-20% and a uniform pattern.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Density
• Tang-Laybid
• Cornulaca monacantha
• Artemisia aucheri
• distance sampling techniques