نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا مرادی ¹
• سید خلاق میرنیا ²
• شادی لاهورپور ³

¹ استادیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مراتع حدود چهل‌و‌سه درصد از خشکیهای کره زمین را به خود اختصاص داده و تأمین کنندة قسمت عمدة علوفه مصرفی دامهای جهان می باشند که از لحاظ تولید و حفظ منابع آب، خاک و پوشش گیاهی بسیار حائز اهمیت می باشند. نظر به سطح وسیع مراتع استان کردستان و با توجه به اینکه چرای مراتع توسط دامهای ساکنین منطقه امری اجتناب‌ناپذیر است، بنابراین اثر چرای دام روی خاک مراتع چرندو واقع در بیست و سه کیلومتری شمال سنندج در مناطق مرجع (با چرای سبک)، کلید(با چرای متوسط) و بحرانی(با چرای سنگین ) مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق  فاکتورهای تولید به روش مضاعف و درصد پوشش، سنگ و سنگریزه، لاشبرگ و خاک لخت به روش ترانسکت برآورد شد. بررسی فاکتورهای فیزیکی( جرم مخصوص ظاهری، درصد تخلخل، درصد محتوای رطوبتی و نسبت ثبات خاکدانه) در مناطق سه‌گانه با ده تکرار صورت گرفت. بررسی نتایج آماری نشان داد که چرای دام اثر معنی‌داری بر تولید و درصد پوشش دارد. عامل مهمی که اثر تردد دام را بر خاک نشان می‌دهد، جرم مخصوص ظاهری خاک است. اندازه‌گیری جرم مخصوص ظاهری حاکی از همسویی آن با افزایش شدت چرای دام در مراتع مورد بررسی است. به طوری که به تناسب افزایش شدت چرا، بر جرم مخصوص ظاهری خاک افزوده می شود. مقادیر درصد محتوای رطوبتی، درصد تخلخل و نسبت ثبات خاکدانه تحت تأثیر افزایش شدت چرا در منطقه کاهش می یابند. طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق به نظر می رسد که چرا باعث ایجاد تغییرات عمده در خاک سطحی می‌شود. با توجه به اینکه منطقه طرح از بارندگی مناسب سالانه برخوردار می باشد، بنابراین چنانچه فشار چرا در حد متوسطی باشد، خاک منطقه قادر خواهد بود خسارتهای ناشی از لگدکوبی دام را بهبود بخشیده و جبران نماید.
 

کلیدواژه‌ها

• شدت چرا
• خصوصیات فیزیکی خاک
• مراتع ییلاقی
• چرندو

عنوان مقاله [English]

Effect of grazing intensities on the soil physical properties and Vegetation cover of Charandoo summer rangelands in Kurdistan Province

نویسندگان [English]

• Hamid reza Moradi ¹
• Khalag Mirnia ²
• Shadi Lahur poor ³

چکیده [English]

Rangelands have covered the majority of the continents and 43 percent of the all lands round the world cattle; so, they are very important in production and protection of water resource, soil and plant cover. The vast areas of rangelands of Kurdistan province are grazed by cattle. The main objective of this study was to determine the cattle grazing intensities effect on the soil of Charandoo rangelands which is located 23 km north of Sanandaj. Three different grazing site of: reference (light grazing) ere chosen as the study area. Forage production and physical soil factors such as bulk density, percent of porosity, water content and aggregate stability were measured by standard methods. Ten replications were used in this experiment. The statistical results show that cattle grazing have a significant effect on the plant cover and production. The soil bulk density increased significant with intensive grazing. The water content, percent of porosity and the proportion of the aggregate stability decreased as the result of intensive grazing. The final results indicate that cattle grazing may cause rather big changes on the physical properties of surface soil. As the project region enjoys suitable yearly rainfall, if the intensity of grazing is in a moderate level, the region will be ale to recompense and to make better tolerance the damages arisen from cattle trampling.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• grazing intensity
• physical soil properties
• summer rangelands
• Charandoo