نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد علی زارع چاهوکی ¹
• مرجان شفیع‌زاده ²

¹ استادیار گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² کارشناس ارشد بیابان‌زدایی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی رابطة بین حضور گونه‌های گیاهی با عوامل محیطی در محدودة حاشیه کویر چاه بیکی استان یزد انجام شد. بعد از تهیه نقشه پوشش گیاهی در منطقة معرف هر تیپ رویشی با روش تصادفی-سیستماتیک در امتداد 5 ترانسکت 500 متری 50 پلات نمونه‌برداری مستقر شد. اندازة پلات‌های نمونه‌برداری با توجه به نوع و پراکنش گونه‌های گیاهی به روش حداقل سطح تعیین شد. در داخل پلات‌ها، فهرست گیاهان موجود، درصد تاج پوشش و تعداد گیاهان تعیین گردید. همچنین در داخل هر پلات، پروفیل حفر شد که با توجه به مرز تفکیک افق‌ها در منطقه و نوع گیاهان موجود از دو عمق 0-30 و 30-80 سانتی‌متر نمونه خاک برداشت شد و خصوصیات درصد رس، سیلت، ماسه، آهک، گچ، اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم، کلسیم، منیزیم، کلرید، کربنات، بی‌کربنات و سولفات اندازه‌گیری گردید. به منظور تعیین رابطة حضور گونه‌های گیاهی با عوامل محیطی از روش رگرسیون لجستیک استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین خصوصیات مؤثر بر پراکنش پوشش گیاهی منطقه، سنگریزه، رطوبت اشباع، آهک، میزان اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک است. حضور گونه‌های  Cornulaca monacanthaو Calligonum comosum با سنگریزه عمق اول خاک رابطه مثبت و با رطوبت اشباع عمق دوم رابطه منفی دارد. افزایش آهک خاک باعث حضور گونه Seidlitzia rosmarinus می‌شود. حضور گونه  Haloxylon aphyllumبا اسیدیته خاک بیشترین ارتباط را دارد. افزایش هدایت الکتریکی باعث حضور گونهTamarix ramosissima می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

• پیش‌بینی حضور گونه گیاهی
• رگرسیون لوجستیک
• عوامل محیطی
• کویر چاه بیکی

عنوان مقاله [English]

Environmental effective factors on distribution of arid plants (Case study: Chahbyki region of Yazd province)

نویسندگان [English]

• Mohammad ali Zare Chahoki ¹
• Marjan Shafizade ²

چکیده [English]

The aim of this research was to study the relationships between presence of plant species and environmental factors in Chabeyki region of Yazd province. After delimitation of the study area, sampling was performed using randomized-systematic method. Within each type 5 parallel transects with 500 m length, each containing 50 quadrates (according to vegetation variations) were established. Quadrate size was determined for each vegetation type using the minimal area method. Soil samples were taken from 0-30 and 30-80 cm in starting and ending points of each transect. Measured soil properties included gravel, texture, available moisture, saturation moisture, organic matter, lime, gypsum, pH, electrical conductivity and soluble ions (Na⁺, K⁺, Mg²⁺, Ca²⁺, Cl^-, , and ). Logistic regression technique was used to analyze the collected data. The results showed that the vegetation distribution is mainly related to soil characteristics such as gravel, saturation moisture, EC, pH, and lime. The presence of Cornulaca monocantha andCalligonum comosum has negative relation with saturation moisture and positive relation with gravel. Haloxylon aphyllum has also positive relation with pH. While, the presence of Seidlitzia rosmarinus has positive relation with Lime. EC has positive relation with the presence of Tamarix ramosissima.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Chahbeiki
• environmental factors
• Logistic regression
• Prediction of plant species