نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان.
2 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3 کارشناس ارشد بخش تحثیثات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان
چکیده
حفظ و احیاء پوشش گیاهی در منابع طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است و لازم است که مورد توجه خاص قرار گیرد. جهت رسیدن به این هدف باید ویژگی‌های اکولوژیک گونه‌های مهمی را که تشکیل‌دهنده پوشش گیاهی در عرصه منابع طبیعی می‌باشند مورد شناسایی قرار داد و سپس در جهت اصلاح و احیاء رویشگاه‌های آنها اقدام نمود. به همین منظور، بررسی آت اکولوژی گونه Ferula oopoda که در سطح نسبتاً وسیعی از استان کرمان می‌روید، صورت گرفت. در این بررسی نقشه رویشگاه و خصوصیات رویشگاهی شامل توپوگرافی، اقلیم، خاک، گونه‌های همراه، فنولوژی و سیستم ریشه گیاه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که گونه Ferula oopoda اغلب در عرصه‌های شمالی و برف‌گیر مناطق کوهستانی و سردسیر استان، با ارتفاع 3100-2000 متر از سطح دریا حضور دارد. میانگین بارندگی سالانه در این رویشگاه‌ها 400-250 میلیمتر و میانگین دمای سالانه 11-7 درجه سانتیگراد می‌باشد. خاک رویشگاه‌های این گیاه مرتعی عمدتا" بسیار کم عمق و بافت آن سبک و سنگریزه‌دار است و اغلب بر روی سازند زمین شناسی کنگلومرا واقع شده است. اسیدیته خاک 8/7-3/7 و هدایت الکتریکی آن ds/m43/0-31/0 می‌باشد. در رویشگاه‌های مختلف، این گیاه در جهت‌ها و شیب‌های مختلف دیده می‌شود. ریشه اصلی این گیاه تا عمق 90-60 سانتیمتر در خاک نفوذ می‌کند. بررسی مراحل فنولوژی نشان داد که رشد رویشی در اوایل فروردین شروع می‌شود و تا اواسط اردیبهشت ادامه دارد. مرحله گلدهی از اوایل اردیبهشت تا اوایل خرداد، تشکیل بذرها از اواخر اردیبهشت تا اوایل تیر، رسیدن کامل بذرها از اواخر خرداد تا اوایل مرداد و مرحله ریزش بذرها از اواسط تیر تا اواسط مرداد می‌باشد. وزن هزار‌دانه بذر‌های جمع‌آوری شده گیاه از مناطق مختلف 2/30 -1/27 گرم می‌باشد. بذر‌های این گیاه قادرند تا چندین سال قوه نامیه خود را حفظ نمایند و با مهیا گشتن شرایط مطلوب جوانه بزنند. بذرکاری این گیاه به منظور احیاء و اصلاح مراتع تخریب شده که دارای شرایط اکولوژیک شبیه به آنچه که در رویشگاه‌های آن در استان کرمان وجود دارد قویا" پیشنهاد می‌شود. لازم است که در جهت حفظ و گسترش این گونه مرتعی مرغوب اقدامات اساسی انجام گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Autecology of Ferula oopoda ( Boiss & Buhse)
نویسندگان [English]
- Mohammad Sharifiyazdi 1
- Amr ali Shahmoradi 2
- Sadegheh Zarekia 3
- Mansureh Khodashenas 4
چکیده [English]
Conservation and reclamation of vegetation in renewable natural resources is of high importance; and it is necessary to pay a focal attention to it. To achieve this goal, ecological characteristics of important plant species that form natural vegetation need to be detected and recognized; and then actions could be taken to rehabilitate plant species habitats. For this purpose, a study on autecology of Ferula oopoda in Kerman Province was conducted. This plant species grows in wide areas of the province. In this research, phenology of the plant and its root system were studied. A map of plant growing areas was created. Characteristics of the species (Ferula oopoda) habitat including topography, climate and soil were determined; and accompanied species in the habitats were detected. The results showed that Ferula oopoda grows mostly in northern aspects of cold mountain areas of the province with elevations 2000-3100 m above sea level. Average annual precipitation and temperature are 250-400 mm and 7-11 Cº, respectively. For the plant growing areas, geological formation is often conglomerate. Soil depth is very shallow and its texture is coarse. Soil acidity (pH) is 7.3-7.8 and its electrical conductivity (EC) is 0.31-0.43 ds/m. This plant species is found in habitats with different topographic aspects and slopes. The main root of this species penetrates soil to the depth of 60-90 cm. Phenological stages of this species showed that its vegetative growth stage is from late March until Early May. Flowering stage is from Late April until late May. Seed ripening for this species is from mid June until late July. Seeds of Ferula oopoda are able to germinate several years after dissemination. Using seeds of this plant species for the purpose of reclamation and rehabilitation of deteriorated rangelands in mountainous areas, with ecological conditions similar to those of Kerman Province, is highly recommended.
کلیدواژه‌ها [English]
- autecology- phenology- ecological habitat- Ferula oopoda- Kerman
)