نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدجواد احمدیان یزدی ¹
• اسماعیل رهبر ²
• اروجعلی کریمی ³

¹ کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان، مجری مسئول زیرطرح سبزوار؛ مشهد

² عضو هیئت علمی‌مؤسسه تحقیقات‌جنگلهاومراتع کشور و هماهنگ کنندة ستادی‌ طرح ملی؛ تهران

³ کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

برای واسنجی الگوی‌ آماری تعیین انبوهی بهینة تاغکاریها بر پایة اثرات توأم بافت خاک، بارش متوسط سالانه، سن و رویش قابل انتظار در منطقة سبزوار، و استفاده از نتایج بدست آمده برای بهینه‌سازی‌ انبوهی تاغکاریهای این منطقه، ابتدا اندازة رشد و سرسبزی قابل انتظار برای تک درختان واقع در شرایط متعارف تاغکاریهای هفت سالة منطقة کال­یاغمورت سبزوار تعیین شد. با قرار دادن این مقدار و دیگر مقادیر پیش‌گفته در الگوی آماری یادشده، انبوهی‌ بهینه‌ به اندازة 309 پایه در هکتار برآورد و به عنوان تیمار شمارة 3 (₃‏T‌) منظور شد. دیگر تیمارها برای واسنجی‌ انبوهی برآورد شدة مذکور، شامل247=₁‏T، 278=₂T، 340=₄T، 371=₅T و انبوهی اولیه یا شاهد، 500=₆T پایه در هکتار، از طریق تنک کردن درختان مازاد، در قالب طرح آماری‌ بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در اواخر زمستان 1372 اجرا شد. ارتفاع و قطر تاج درختان در زمان اجرای طرح و در پایان هر یک از ده فصل رویش بعدی اندازه­گیری شد. تجزیه و تحلیل نتایج ده ساله نشان داد که اگرچه اثر تیمارها بر مؤلفه­های رشد معنی­دار است، ولی ترتیب موفقیت تیمارها تناسبی با شمارة آنها(درجة انبوهی) ندارد. از جمله تیمارهای شمارة 2 و 5 با بیشترین رشد در گروه a، تیمار 6 (شاهد) با کمترین رشد در گروه b  و سایر تیمارها در گروه بینابین ab قرار می­گیرند. تیمارهای شمارة 2 و 6 با 7/84 درصد اختلاف معنی­دار به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار رشد شاخص اندازة کلی درختان را به خود اختصاص دادند. بر پایة نتایج این پژوهش ده ساله، انبوهی بهینة تاغکاریهای منطقة کال یاغمورت سبزوار 278 پایه در هکتار است. این مقدار انبوهی به اندازة 10درصد تنک­تر از رقمی است که به وسیلة الگوی آماری مورد واسنجی و بر پایة مشخصات خاک و بارندگی سالانة منطقة سبزوار برآورد می­شود.
 

کلیدواژه‌ها

• سبزوار
• تاغ
• پژمردگی
• انبوهی
• ‌ تنک‌کردن
• بافت خاک

عنوان مقاله [English]

Growth of Haloxylon spp. plantation, ten years after thinning, in Sabzevar

نویسندگان [English]

• Mohammad javad Ahmadian yazdi ¹
• Esmaeil Rahbar ²
• Orujali Karimi ³

چکیده [English]

A general model was developed to explain the interrelationships between soil saturation percentage, mean annual precipitation, and population density on growth and vigority of planted Haloxylon trees. Based on the model, estimated number of population density for 7 years old Haloxylon plantation in Sabzevar was 309 trees per hectar; therefore, six density treatments were selected around the estimated density; two density treatments over estimated number, two under it, and existing density as the control treatment. The treatments consisted of T₁=247, T₂=278, T₃=309, T₄=340, T₅=371, and existing density(control) T₆=500 trees per hectar. The treatments have been compared in a Randomized Complete Block Design, with four replications, since winter of 1994. After thinning practices, height(H) and crown diameters(CD) of the remained trees were measured. This measurement was repeated during the growth period in ten years. Since the CD increment between the first and the 10^th  measurement was 3 times more than H increment; therefore, a size index(SI) model of the form H×(CD)², which was constructed by trial and error, was found to distinguish the best among the 6 treatments. The growth percentage of H, CD, and SI between first and the last measurement were calculated. The analysis of variance of the growth percents showed that there is significant differences between treatments for H, CD, and SI. The highest  growth belonged to T₂ and  lowest belonged to T₆(control). The results show that optimized population density of seven years old Haloxylon  stands in Sabzevar is 10% less than the estimated number based on the general model.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Haloxylon
• SAXAUL
• Thinning
• population density
• Wilting
• soil texture