نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابراهیم خلیفه ¹
• مجتبی پاکپرور ²
• محمدرضا کاویانپور ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد عمران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

² عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس.

³ استادیار، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده

تپه­های ماسه­ای فعال و متحرک به ویژه بارخانها از جمله تهدیدات جدی اجتماعات انسانی، مزارع کشاورزی و مراکز اقتصادی مجاور هستند. تعیین چگونگی گسترش و محور اصلی جابجایی این تپه­ها از مهم­ترین اهداف مطالعات فرســایش بادی در مناطق انباشت می­باشد. این مهم مستلزم شناسایی و تفکیک تپه­های ماسه­ای فعال و تثبیت یافته است. از جمله ویژگیهای بارز نهشته­های بادی لبه­ها، خط­الرأس و حواشی آنها می­باشد. همچنین تپه­های قدیمی­تر (غیر فعال)، حجیم‌تر، یکنواخت­تر و دارای خطوط کمتر در سطح خود بوده و نیز تپه­های فعال دارای شکل و وضعیت هندسی شناخته شده­ای می­باشند. از سوی دیگر تغییرات ایجاد شده در سطح تپه­های تثبیت­یافته که ناشی از تغییر وضعیت رطوبتی، حرارتی و پوشش گیاهی است اغلب در تک­باندها به تصویر کشیده نمی­شوند. از آنجا که برخی از انواع فیلتر به ویژه فیلتر آشکارساز غیرخطی لبه­ها کارآیی مطلوبی در شناسایی پدیده­های خطی دارند و نیز نسبت­گیری طیفی پدیده­هایی که در حالت تک­باندی قابل تفکیک نیستند را متمایز می­سازد، بنابراین تکنیکهای یاد شده از توانایی بالقوه زیادی در ارتباط با شناخت شکل ظاهری و فعالیت نهشته­های بادی برخوردارند. در تحقیق حاضر، ضمن استفاده از تکنیکهای فیلتر و نسبت­گیری طیفی، باند سوم روش گمانه­زنی و تحلیل طیفی (در این مورد مطالعاتی باند b5 سنجنده ETM+ ماهواره لندست) جهت کاربرد فیلتر آشکارساز غیرخطی لبه­ها و نسبت طیفی باندهای اول و دوم روش گمانه­زنی و تحلیل طیفی (در این مورد مطالعاتی b6₂/b4) به ترتیب به عنوان مناسب­تربن باند و نسبت طیفی به منظور شناسایی و تفکیک تپه­های ماسه­ای فعال و غیر فعال معرفی می­گردند.

کلیدواژه‌ها

• فرسایش بادی
• تپه‌های ماسه‌ای
• سنجش از دور
• فیلتر
• نسبت‌گیری طیفی

عنوان مقاله [English]

Application of Filter and Band Ratio techniques to identify and separate active (new) and inactive (old) sand dunes (a case study of Tabas).

نویسندگان [English]

• Ebrahim khalifeh ¹
• Mojtabah Pakparvar ²
• Mohammad reza Kaviyanpoor ³

چکیده [English]

Active sand dunes particularly barkhans are serious threats for adjacent civilians live, agricultural lands and economic activities. Deployment quality and motion paths of these dunes are main targets in wind erosion studies in deposit regions. These targets need the active and inactive dunes to be identified. Edges and borders are evident characteristics of wind deposits and sand dunes. Inactive (old) dunes are more voluminous and smooth. Furthermore active dunes have distinct feature. Also temperature, humidity and plant cover variation lead to change surface and feature of inactive dunes. These changes can’t be observed in one band images. Therefore making uses of filters particularly non directional edges enhancement and band ratio techniques are main ideas to process the images of these dunes especially about their activity and displacement. In present research filter and band ratio techniques have been used and consequently, third band in Profile Testing and Spectral Analysis method (in this case study b5 of Landsat ETM+) and ratio of first and second bands (in this case study b62/b4) have been introduced respectively as appropriate band and ratio for these techniques to identify and separate active (new) and inactive (old) sand dunes.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Wind erosion
• sand dunes
• Remote Sensing
• Filter
• band ratio