نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سادات فیض نیا ¹
• علی اصغر محمدی ²

¹ استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

² دانشجوی دوره دکتری آبخیز داری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

تعیین عاملهای موثر در وقوع حرکات توده‌ای و پهنه‌بندی خطر حرکات توده‌ای از مهمترین اقدامات جهت پیشگیری و کاهش خطرات آنها می‌باشد. در این تحقیق، پهنه‌بندی خطر حرکات جریانی و جریان‌های کانالی در حوزه آبخیز دماوند به مساحت 761 کیلومتر مربع واقع در حاشیه جنوبی رشته کوه البرز بوسیله روش کمی‌انجام شد. برای این منظور، ابتدا از نقشه پراکنش حرکات جریانی و جریان‌های کانالی که با استفاده از عکس‌های هوایی 1:20000 و1:50000 و انجام بازدید صحرایی تهیه گردیده، استفاده شد. در این نقشه 56 مورد حرکات جریانی و 26 مورد جریان‌های کانالی  و در مجموع 82 حرکت نشان داده شده است. در این تحقیق عاملهای موثر بر وقوع حرکات جریانی و جریان‌های کانالی: کاربری اراضی، سازند زمین شناسی، بارندگی، شیب، جهت شیب و ارتفاع تشخیص داده شده است. سپس با استفاده از نقشه پراکنش حرکات جریانی و جریان‌های کانالی و کمی‌نمودن عاملهای موثر در بروز آنها از طریق درصد فراوانی وقوع هر کدام از زیر عاملها، پهنه‌‌بندی حرکات در حوزه آبخیز دماوند، با درصددهی به زیر عاملهای هر کدام از عاملهای شش گانه فوق با استفاده از امکانات توسعه‌ای نرم افزار Arc-view  به نام تحلیل مکانی Spatial Analyst انجام شد. سپس نقشه‌‌های سلولی عاملهای شش گانه موثردر نظر گرفته شده با اندازه تفکیک 0014/0 متر به تفکیکحرکات جریانی و جریان‌های کانالی با هم جمع شدند، تا نقشه پهنه‌‌بندی هر یک از حرکات بدست آورده شود. برای ارزیابی صحت تفکیک دامنه‌‌های خطر و قدرت تفکیک روش استفاده شده، نقشه پهنه‌‌بندی خطر حرکات جریانی و جریان‌های کانالی با نقشه پراکنش آنها روی هم اندازی شد که از این طریق می­توان عاملهای موثر در وقوع حرکات توده­ای را تعیین نمود و در نهایت به این نتیجه رسیده شد که کلیه عاملهای موثر در نظر گرفته شده در پهنه بندی حرکات جریانی و جریانهای کانالی تاثیر داشته­اند.

کلیدواژه‌ها

• جریان و جریان کانالی
• پهنه‌‌بندی خطر
• درون یابی ویژه

عنوان مقاله [English]

Flow and Chanallized Flow Hazard Zonation Using Specific Interpolation and Giving Percentage to Each Sub Factors in Damavand Drainage Basin

نویسندگان [English]

• Sadat Feiznia ¹
• Ali asghar Mohammadi ²

چکیده [English]

Recognition of effective factor in mass movements occurrence and mass movements Hazard zonation is one of the most important measures in prevention and reduction of their hazards. In this research flow and chanallized flow hazard zonation was done in Damavand Drainage Basin with 761 km² area, located in Southern Albours Mountains with using quantitative method. For doing this, first, flow and chanallized flow inventory map of the area which was prepared using air photos with the scale of 1:20000 and 1:50000 and field works, was used. In this map 56 flow,26 chanallized flow and the total of 82 movements were shown. In this research, the effective factors for flow and chanallized flow occurrence were recognized to be as follows: land use, geological formation, rainfall, slope, aspect and elevation. Then by using flow and chanallized flow inventory map and quantification of effective factor in mass movements occurrence, mass movements hazard zonation was done in the area by giving percentages to each sub factor of above-mentioned factors. This process was done by extensional facilities of Arcview which is called "Extension Spatial Analyst". The raster maps of six factors with cellular resolution of. /0014 meters, for flow and chanallized flow were added together, in order to obtain hazard zonation of each movement. For evaluation of hazard zonation accuracy and separation ability of the used method, flow and chanallized flow hazard zonation maps were overlaid with vector maps of flow and chanallized flow inventory maps.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• flow and chanallized flow
• hazard zonation
• Specific Interpolation