نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عمّار رفیعی امام ¹
• سید کاظم علوی پناه ²

¹ عضو بخش تحقیقات بیابان, موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

² دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

امروزه نقش سنجش از دور برای مطالعات مختلف منابع طبیعی به خصوص بررسی پدیده‌های موجود در مناطق سخت و دشوار غیر قابل انکار می‌باشد. استفاده از تبدیلهای طیفی در سنجش از دور ابزاری است که می‌تواند برای شناسایی پدیده‌های مختلف که با تک باندهای معمولی قادر به شناسایی آنها نیستیم مورد استفاده قرار گیرد. در طول سه دهه گذشته متخصصان سنجش از دور از این تکنیک استفاده کرده و موفق به ارائه شاخصهایی تحت عنوان شاخصهای گیاهی گشتند که امروزه در اکثر مطالعات پوشش گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین تحقیقاتی نیز در زمین‌شناسی و خاک‌شناسی انجام شده که منجر به ارائه شاخصهایی برای شناسایی مؤلفه‌های خاک و کانی‌ها، گردیده است؛ با این حال به دلیل ویژگیهای پیچیدة خاک، تحقیقات در این زمینه هنوز ادامه دارد. بررسی تغییرات طیفی خاکهای مختلف می‌تواند مقدمه‌ای برای ایجاد شاخصهای خاک فراهم آورد. در این تحقیق برای بررسی تغییرپذیری طیفی، از تبدیلهای طیفی مربوط به سنجنده TM (18 می 1998) مربوط به منطقه نیمه خشک ورامین استفاده شد. تبدیلهای طیفی از روابط ریاضی بین تعدادی باند مناسب محاسبه می‌شوند. در این تحقیق جهت بررسی نقش تبدیلهای طیفی در مطالعات منابع زمینی به کمک داده‌های سنجنده TM سه سری داده مربوط به الف) سه مولفه اول حاصل از تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی، ب) نسبتهای مختلف طیفی حاصل از باندهای انعکاسی و باند حرارتی و ج) باندهای اصلی سنجنده، استفاده شد و این شاخصها با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاصل نقش PC3 را در تفکیک پدیده‌های مختلف نشان داد. PC3 پدیده‌های مختلف را با توجه به میزان رطوبتشان از هم تفکیک می کند. همچنین نتایج بررسی، قابلیت شاخصهای مختلف را در تفکیک پدیده‌های مختلف خاک نشان داد. با این حال تحقیقات بیشتر در مناطق مختلف برای بررسیهای بیشتر در این زمینه و ارائه روابط ریاضی بین شاخصهای مختلف و پدیده‌های زمینی توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• تبدیلهای طیفی
• باند ترمال
• تجزیه مولفه‌های اصلی
• تغییر پذیری طیفی
• خاک

عنوان مقاله [English]

Study of various soils spectral variability using remotely sensed imagery "Case study: Varamin region"

نویسندگان [English]

• Ammar Rafiei Emam ¹
• Kazem Alavi panah ²

چکیده [English]

Remote sensing plays a considerable role on detection of natural resources features by its multi spectral means. Three decades works of remote sensing scientists have resulted in presentation of several vegetation indices, for soil how ever there are not many examples. TM spectral ratioing have been employed in this study to overcome problem of detection of soil variation. To reach the point spectral ratioing of TM (18 May 1998) was used. Data used in this study were: a) 3 first principle component, b) spectral ratioing of reflectance bands, c) spectral ratioing of Thermal band and d) original bands of TM. Results show that distinction of different soil in possible by PC3 on the basis of soil moisture variation. So, more researches in various regions for more studies in this subject are advised.

کلیدواژه‌ها [English]

• spectral ratioing
• Thermal band
• Principal component analysis
• spectral variability
• soil indices