نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• خسرو میرآخورلو ¹
• سید زین العابدین حسینی ²

¹ عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

² عضو هیئت علمی دانشگاه یزد

چکیده

برآورد میزان تولید علوفه گیاهان مرتعی یکی از ابزارهای مهم مدیریت مراتع می‌باشد. در این تحقیق با بررسی عوامل محیطی موثر در میزان تولید علوفه گیاهان مرتعی و داده‌های ماهواره ای، مدل برآورد تولید علوفه برای مراتع دماوند تهیه شده است. به این منظور ازداده‌های سنجنده TM ماهواره لندست 5 برای بدست آوردن شاخص گیاهی NDVI برای محاسبه مقدار سبزینه گیاهان مرتعی منطقه استفاده شد. برای ارزیابی‌های کمی و کیفی پوشش گیاهی از روش آماربرداری تصادفی لایه ای، ترانسکت خطی و محاسبه اندازه پلاتها از روش حداقل سطح و نمودار گونه‌ها تعیین شد. در مجموع 28 ترانسکت50 متری  و 280 قطعه نمونه یک متر مربعی (درهر ترانسکت 10 قطعه نمونه) برای اندازه گیری‌های مورد نیاز و جمع آوری اطلاعات انتخاب شد. برای تهیه مدل از عوامل محیطی موثر در میزان تولید علوفه گیاهان مرتعی نظیر شیب، ارتفاع، جهت، متوسط بارندگی، دما و تبخیر سالانه و شاخص گیاهی NDVI استفاده شد. با تهیه نقشه عوامل ذکر شده برای حوزه دماوند و تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها، عوامل محیطی با اثر کم یا بی اثر حذف گردید و در نهایت با دخالت دادن سه عامل شیب، بارندگی و شاخص گیاهی NDVI  رابطه زیر برای تخمین میزان علوفه قابل دسترس دام در حوزه بدست آمد. میانگین ارزش استاندارد مقادیر علوفه برآورد شده از مدل برابر 38% و ارزش استاندارد انحراف معیار مقادیر علوفه(St. D.) برابر 97% می‌باشد. نزدیک بودن میانگین ارزش استاندارد مقادیر علوفه برآورد شده از مدل به صفر و نزدیک بودن ارزش استاندارد انحراف معیار مقادیر علوفه(St. D.) به عدد یک نمایانگر اعتبار و کارآیی نسبتا خوب مدل در تخمین علوفه مراتع منطقه محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• عوامل محیطی
• علوفه
• داده‌های ماهواره ای
• شاخص گیاهی
• مراتع
• دماوند

عنوان مقاله [English]

Estimating Rangelands Yield Using Remote Sensing Data (Case study: Damavand region of Iran)

نویسندگان [English]

• Khosro Mirakhorlo ¹
• Zein ... Hosseini ²

چکیده [English]

Estimating rangelandsۥ production is one of the range management tools. This requires detailed information about the present available forage of the rangelands. The assessment of the parameters is difficult and cost-intensive using clipping method. Therefore, new estimating methods are required.
We estimated available forage using remote sensing data in the production model that it extracted from ecological parameters and remote sensing data.
For quantifying evaluation of vegetation cover stratified random sampling and transect sampling methods were selected. Plot size calculated from “minimal area and species curve” method. Overall, 28 transects (50m) one transect in each site that contain 280(1m2) sample plots were measured.
Modeling performed using NDVI index, animal density and effective ecological factors (altitude, slope, aspect, precipitation, temperature and evaporation) on rangelandsۥ yield. After analyzing of ecological factors of Damavand region, some ineffective factors omitted.
Finally three factors namely slope, precipitation and NDVI index were entered in the model for calculating the available forage in the study area. The calculated amount of average standard predict value of forage model is 38% and its standard deviation value is 97%. They show that the validation of model for predicting of forage is fairly acceptable.

کلیدواژه‌ها [English]

• Damavand
• ecological factors
• NDVI
• rangelands
• Remote sensing and yield