نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• تقی میرحاجی ¹
• عباسعلی سندگل ²

¹ کارشناس ارشد مرتعداری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

² عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

فنولوژی پنج گونه مرتعی Festuca ovina, Koeleria  macrantha, Koeleria phleoides, Melica cupani,
 Melica jacquemontii  در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد در 70 کیلومتری شرق تهران در سالهای 82 تا 84 مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه از هر گونه تعداد20 پایه انتخاب و در فصل رویش هر هفته یکبار و در فصل غیر فعال هر 15 روز یکبار، از مراحل شروع رویش و رشد رویشی، ظهور ساقه گلدار، ظهور خوشه یا سنبله، شیری شدن و بلوغ بذر، ظهور پژمردگی و خواب موقت، رشد مجدد پاییزه و خواب زمستانه یادداشت برداری انجام گرفت. داده‌های مربوط به فنولوژی در سه سال جمع آوری و با استفاده از آمار اقلیمی(دما و بارندگی) تفسیر و برای هر مرحله، حرارت تجمعی لازم یا مجموع درجه روزهای رشد(Growth Degree Days) محاسبه شد. هدف از بررسی، شناخت و معرفی پدیده‌های مهم فنولوژیکی حهت استفاده در مدیریت چرای دام بر اساس تاریخ وقوع و مجموع درجه حرارت روزهای رشد بود. نتایج نشان ‌داد که زمان شروع و خاتمه رویش در سالهای مختلف متفاوت بوده و این تغییرات تابع شرایط اقلیمی به‌ویژه درجه حرارت هوا و رطوبت خاک می‌باشد. کلیه گونه‌های مورد مطالعه در سالهای خنک و تر دارای دوره فنولوژیکی طولانی‌تر از سالهای گرم و خشک بودند. اما حرارتهای تجمعی مورد نیاز کلیه مراحل فنولوژی گونه‌ها در سالهای مختلف تقریباٌ یکسان محاسبه شد. همه گونه‌ها در سالهای بررسی از دهه دوم اسفند شروع به رویش نمودند و رشد فعال آنها تا اوایل مرداد ادامه داشت، از آن پس رشد آنها متوقف شد و در پاییز هماهنگ با وقوع بارندگی، اغلب گونه‌ها رشد مجدد داشتند.

کلیدواژه‌ها

• گونه‌های مرتعی
• مجموع درجه روزهای رشد
• مراحل فنولوژیکی
• همند آبسرد

عنوان مقاله [English]

Study the Growth degree days requirement for phenological stages of important Range species in Homand.

نویسندگان [English]

• Taghi Mirhaji ¹
• Abbas ali Sanadgol ²

چکیده [English]

The phenological stages of five species Festuca ovina, Koeleria  macrantha, Koeleria phleoides, Melica cupani and Melica jacquemntii were studied for three years(2003-2005) in Homand-e-abesard rangeland research station, in 70 km east of Tehran. Annual life cycle of plants were divided into two large periods, more active and less active phases. data were recorded in the first phase every 7 days and in the second phase every 15 days. The Growth degree-days(GDD) were calculated for each phenological stages. 20 stands of each species were studied. The phenological stages include: growth initiation(gi), vegetative growth(vg), heading out(ho), full flowering(ff), seed ripening(sr), seed maturity(sm), temporary dormancy(td) and regrowth. The result showed that the five species started their growth from early March and dried in late July. There was dormancy for late August to early October and a regrowth stage from late November to late December. The Growth degree days were calculated for each phenological stage of 5 species in the different years. The result showed no GDD variation for the same phenological stages between years.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• growth degree days
• Homand e abesard
• phenological stages
• range species