نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• وحید ایزدی حاجی خواجه لو ¹
• یونس عصری ²
• جابر شریفی نیارق ³

¹ کارشناس ارشد علوم گیاهی، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

² دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

چکیده

کَوَر (Cappris spinosa L.) گیاهی موثر در پوشش گیاهی مراتع دشت مغان بوده و نقش قابل ملاحظه ای در بیابان‌زدایی آن منطقه دارد. در پژوهش حاضر خصوصیات اکولوژیکی این گونه در سه رویشگاه معرف مطالعه گردید. جهت نمونه‌گیری،در هر یک از مناطق،30 پلات (بدلیل نحوه پراکنش متفاوت گیاه) 10 مترمربعی (بدلیل بزرگی بوته) در مسیر ترانسکت به روش تصادفی_–سیستماتیک استقرار یافت. در داخل پلات‌ها تعداد پایه، سطح پوشش، ارتفاع، طول بلندترین ساقه، بیوماس، طول و عرض برگ و میزان زادآوری اندازه‌گیری گردید. در هر منطقه 5-3 پایه گیاهی به طور تصادفی انتخاب و طول ریشه اندازه‌گیری شد. برای تشریح خاک در هر رویشگاه، سه نمونه خاک از عمق تجمع ریشه برداشت و برخی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آنها اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) در نرم‌افزار Minitab ver.14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین سه رویشگاه از نظر سطح پوشش و بیوماس اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد، تراکم و زادآوری در سطح 1 درصد و طول ریشه در سطح 1/0 درصد وجود دارد. اما از نظر ارتفاع بوته، طول بلندترین ساقه و طول و عرض برگ اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. با استفاده از روش تجزیه مولفه‌های اصلی (PCA) در نرم‌افزار Minitab ver.14 مشخص شد، مهمترین عوامل موثر در تراکم، پراکنش و فراوانی؛ بافت خاک، میزان بارندگی و ارتفاع رویشگاه‌ها می‌باشد.این گونه خاک‌های عمیق تا نیمه عمیق با هدایت الکتریکیds/m  3/2 و pH 9/7 را برای رشد و استقرار ترجیح می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• آت اکولوژی
• آنالیز واریانس
• تجزیه مولفه‌های اصلی
• دشت مغان

عنوان مقاله [English]

A survey of ecological characteristics of Capparis spinosa L. in range ecosystems of Moghan region in Ardabil province

نویسندگان [English]

• vahid Izadi Khajeloo ¹
• younes asri ²
• jaber sharifi nayaragh ³

چکیده [English]

Capparis spinosa is an important plant species in the rangelands ofDashte Moghan. In the current study, the ecological characteristics of the mentioned species were investigated at three representing sites. At each site, 30 plots of 10 m² were established along transects and systematic random sampling was applied. Within the plots, density, coverage, height, length of longest stem, biomass, leaf length and width, and regeneration were measured. A number of 3-5 plants were randomly selected at each site and the root length was measured. Three soil samples were also taken from the root mass depth and a few soil physico-chemical properties were measured. The data were analyzed by ANOVA in Minitab software ver.14. Results showed significant differences among the study sites for coverage and biomass at p<0.05 and density and regeneration at p<0.01. However, no significant differences were recorded for height, length of longest stem, and leaf length and width. According to the results of PCA, soil texture, rainfall, and altitude were the most important factors affecting the density, distribution, and abundance of the species studied. Capparis spinosa L. prefers deep to semi-deep soils with an EC of 2.3 ds/m   and a pH of 7.9 for growth and establishment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Autecology
• ANOVA
• PCA
• Moghan plain