تحقیقات مرتع و بیابان ایران

همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تعیین کیفیت علوفه چندگونة مرتعی در مرحلة رشد رویشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، ایران

2 دانش‌آموخته،کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران

چکیده

 ارزیابی اراضی مرتعی به معنی شناسایی و ارزیابی تولید بالفعل و بالقوه، به منظور بهره برداری بهینه دامهای اهلی از این منبع با ارزش طبیعی است. تعیین کیفیت علوفه یکی از مهمترین عواملی است که جهت مدیریت تغذیه ای مناسب دامهای اهلی از مراتع لازم است. در این تحقیق ارزش غذایی چند گونة مهم مرتعی، در مراتع نیمه خشک زاگرس مرکزی در سال 1389 مورد بررسی قرار گرفت. از 12 گونة غالب در تیپ‌های گیاهی منطقه یا سه تکرار از اندام‌های قابل چرای دام در مرحلة رشد رویشی در پلات‌های نمونه برداری 2 متر مربعی (تعیین شده از طریق اندازه نمونه)  به روش قطع گونه نمونه تهیه گردید. شاخص‌های مهم کیفی از قبیل: درصد ماده خشک، درصد ازت، پروتئین خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی عاری از همی سلولز، خاکستر و چربی خام، درصد ماده خشک قابل هضم، درصد ماده خشک مصرفی، انرژی متابولیسمی و ارزش غذایی نسبی برای گونه های مورد مطالعه تعیین گردید. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده­ها از روش تجزیه واریانس استفاده شد. همبستگی بین پارامترهای کیفی بر اساس شاخص نسبی کیفیت در محیط نرم افزارهای MVSP, Mosaic, and PC-ORD تعیین شد. برای همة گونه ها، پروتئین خام و شاخص ارزش غذای نسبی با قابلیت هضم ماده خشک همبستگی مثبت، ADF با هضم ماده خشک، پروتئین خام و شاخص ارزش غذای نسبی همبستگی منفی داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد که، بجزء برای درصد ماده خشک، در مورد سایر شاخص‌های کیفیت علوفه بین گونه های مختلف تفاوت معنی داری از نظر آماری وجود دارد (05/0p <). تقریباً در همة گونه های گراس مورد مطالعه سطوح NDF و ADF بالاتر باعث کاهش کیفیت علوفه این گونه ها شده است. همچنین بر اساس شاخص‌های اندازه گیری شده بالاترین کیفیت علوفه مربوط به گونه Cachrys acaulis با 46/289=RVF و گونة Agropyron trichophorom کمترین کیفیت علوفه را دارا بود (89/87=RVF).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of forage quality of several rangeland plant species in the active growth stage

نویسندگان [English]

  • Fazel Amiri 1
  • Ebrahim Gavili 2

چکیده [English]

In this study, the nutritive value of several important range species was investigated in semiarid rangelands of central Zagros in 2010. Sampling was performed within the 2-square-meter plots by clipping method. The important forage quality indices; Nitrogen (N), Crude Protein (CP), Ash, Ether Extract (Ee), Natural Detergent Fiber (NDF), Acid Detergent Fiber (ADF), Digestible Energy (DE), Dry Matter Digestibility (DMD), Metabolizable Energy (ME), Dry Matter Intake (DMI) and Relative Feed Value (RFV) were analyzed. Analysis of variance was used to analyze the data. The correlation between quality parameters was determined based on the relative quality index in MVSP, Mosaic, and PC-ORD software. There was a positive correlation between CP, DMD, DMI, and RFV for all species; however, a negative correlation was found between ADF, CP, and RFV. The results of the statistical analysis showed that forage quality of species (Leguminoseae and Gramineae) was significantly different (p < 0.05). Almost in all the grass species studied, the higher levels of ADF and NDF caused to reduce the forage quality of these species. In addition, based on the measured parameters, the highest and lowest forage quality were related to Cachrys acaulis (RFV=289.46) and Agropyron trichophorom(RFV=87.89), respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leguminoseae
  • Gramineae
  • forage quality
  • Relative feed value
مراجع
-ارزانی، ح و ک. ال. ناصری. 1387. کیفیت علوفه و نیاز روزانه دام چراکننده از مرتع. 354ص
-ارزانی، ح.، ع.، احمدی، ح. آذرنیوند، و ا. جعفری، 1385. تعیین و مقایسه کیفیت علوفه 5 گونه مرتعی در مراحل مختلف رشد فنولوژیکی، علوم کشاورزی ایران، 37(2): 311-303.
-باغستانی،ن.، ح.، ارزانی، م.، زارع  و ج.، عبداللهی. 1383. مطالعه کیفیت علوفه گونه‌های مهم مراتع استپی پشت‌کوه استان یزد، مرتع وبیابان ایران، 11(2): 137-162.
-خطیبی، ف. 1380. بررسی ارزش غذایی 22 گونه گیاه مرتعی و تعیین نیاز روزانه دام در استان چهار محال و بختیاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه صنعتی اصفهان. 145ص.
-Allison C. 1985. Factors affecting forage intake by range ruminants: a review. Journal of range management 38 (4):305-311.
-Al qurran L. Z and Shatari J. 2003. Seasonal chemical composition of wall barley (Hodeum murinum L.) under sub- humid Mediterranean climate. African journal of range and forage science, 20(3):253-257.
-Adesogan A, Sollenberger L, Moore J. 2006. Forage quality. Florida forage handbook. CG Chambliss (ed), Univ. of Florida. Cooperative Extension Services, C.G. Chambliss edn. Univrsity of Florida. Cooperative Extension Services, Florida.
-Amirkhani M., Dianati Tilaki,Gh.,Mesdaghi M., 2007. An investigation on forage quality of Agropyron cristatum and Thinopyrum intermadium in different phenological stages at Golestan National park. Pajouhesh & Sazandegi No 74 pp: 61-65.
-Adesogan G. 2008. Definition and indices of forage quality. http://www. animal.ufl.edu/ ans6452/documents/powerpoints/cforqualindi.pdf.
-Amiri F. 2011. Applicability of the three components foraged value model in strategic use of pasture (Case study: Vahregan catchments, Isfahan province). World Applied Sciences Journal 13 (6):1565-1671.
-Amiri F, Shariff ARM, Saadatfar A. 2011. Modeling land suitability analysis to livestock grazing planning based on GIS application. World Applied Sciences Journal 13 (6):1549-1564.
-AOAC. 1995. Official methods of analysis. AOAC International. 1094 p., Washington, DC.
-Arzani H, Zohdi M, Fish E, Zahedi Amiri G, Nikkhah A, Wester D. 2004. Phenological effects on forage quality of five grass species. Rangeland Ecology & Management 57 (6):624-629.
Arzani H., Kaboli S.H., Nikkhah and A. Jalili A. 2005. An Introduction of the Most Important Factors in Range Species for the Determination of Nutrient Values, Iranian J. Natural Res., Vol. 57, No. 4.
-Ashiq H. Dost M, Sartarjkhan B.B and Muhammad U. M. 1998. Effect of harvest stage in forage yield and quality of winter cereals, Sahad Jornal Agriculture 4219-224.
-Baumont R, Aufrere J, Niderkorn V, Andueza D, Surault F, Peccatte J, Delaby L, Pelletier P. 2008. Specific diversity in forages: its consequences on the feeding value. Fourrages 194:189-206.
-Belyea RL, Steevens B, Garner G, Whittier JC, Sewell H. 1990. Using NDF and ADF to balance diets. Agricultural publication G 3161.
-Blackstock T, Rimes C, Stevens D, Jefferson R, Robertson H, Mackintosh J, Hopkins J. 1999. The extent of semi-natural grassland communities in lowland England and Wales: a review of conservation surveys 1978-96. Grass and Forage Science 54 (1):1-18
-Bruinenberg M, Valk H, Korevaar H, Struik P. 2002. Factors affecting digestibility of temperate forages from seminatural grasslands: a review. Grass and Forage Science 57 (3):292-301.
-Buxton D, Fales S. 1994. Plant environment and quality. Forage quality, evaluation and utilization Madison: American Society of Agronomy:155-199.
-Chen C. Climatic factors, acid detergent fiber, neutral detergent fiber and crude protein contents in digitgrass. . In: XIX International Grassland Congress, Sao Paulo, Brazil, 11-21 February 2001. Fundacao de Estudos Agrarios Luiz de Queiroz, p 365
-Cop J, Vidrih M, Hacin J. 2009. Influence of cutting regime and fertilizer application on the botanical composition, yield and nutritive value of herbage of wet grasslands in Central Europe. Grass and Forage Science 64 (4):454-465.
-Duru M, Al Haj Khaled R, Ducourtieux C, Theau JP, de Quadros FLF, Cruz P. 2009. Do plant functional types based on leaf dry matter content allow characterizing native grass species and grasslands for herbage growth pattern? Plant Ecology 201 (2):421-433.
-http://www.frw.org.ir/CimayeManabeTabeeKeshvar/MarateIran/pageid/46/language/fa-IR/Default.aspx
-Heshmati, G.A.,Baghani, M. Bazrafshan, O. 2006. Comparison of nutritional values of 11 rangeland species in eastern part of Golestan provincePajouhesh & Sazandegi No: 73 pp: 90-95
-Jouven M, Carrère P, Baumont R. 2006a. Model predicting dynamics of biomass, structure and digestibility of herbage in managed permanent pastures. 1. Model description. Grass and Forage Science 61 (2):112-124.
-Jouven M, Carrère P, Baumont R. 2006b. Model predicting dynamics of biomass, structure and digestibility of herbage in managed permanent pastures. 2. Model evaluation. Grass and Forage Science 61 (2):125-133.
-Kalil JK, Saxay W.N and Heyder S.Z. 1986. Nutrient composition of Atriplex Leaves growing in Saudi Arabia. Journal of Range Management 30:204-217.
-Kaboli S.H., Arzani H., Nikkhah and A. Jalili A. 2005. An Introduction of the Most Important Factors in Range Species for the Determination of Nutrient Values, Iranian J. Natural Res., Vol. 57, No. 4.
-Larry M and Whtte R. 1984. Forage yield and quality of dry land grasses and legumes, Journal of Range Management 37(3): 233-236.
-May K, Stout W, Willms DG, Mir WD, Coulman Z, Fairey BN and Hall, JW. 2003. Growth and forage quality of three Bromus species native to western Canada. Canadian of Journal Plant Science 78: 597–603.
-Moore JE, Undersander DJ. 2002. Relative forage quality: An alternative to relative feed value and quality index. In: Proceedings 13th Annual Florida Ruminant Nutrition Symposium, Department of Animal Sciences. University of Florida, 2002. pp 16-32.
-Oddy V, Robards G, Low S. 1983. Prediction of in vivo dry matter digestibility from the fibre and nitrogen content of a feed. Feed Information and Animal Production Commonwealth Agricultural Bureaux, Farnham Royal, UK:395-398.
-Pinkerton B. 2005. Forage quality. Clemson University Cooperative Extension Service. Forage fact sheet 2. Cooperative Extension Service, Clemson University.
-Rhodes BD, Sharrow SH. 1990. Effect of grazing by sheep on the quantity and quality of forage available to big game in Oregon's Coast Range. Journal of Range Management 235-237.
-Schut A, Gherardi S, Wood D. 2010. Empirical models to quantify the nutritive characteristics of annual pastures in south-west Western Australia. Crop and Pasture Science 61 (1):32-43.
-Tallowin J, Jefferson R. 1999. Hay production from lowland semi-natural grasslands: a review of implications for ruminant livestock systems. Grass and Forage Science 54 (2):99-115.
-Undersander D. 2005. Forage Quality: Terms and Definitions. D: AITS/ Chapters/ Regular/ ForageQualityofAlfalfa-05.
Turkan J., Arzani H.A. 2005. Study of Variation of Forage Quality of Range Species at Different Phenological Stages and in Different Climatic Zones. Iranian J.Natural Res., Vol. 58, No. 2
-Van Soest, P.J. Robertson, J. and Lewis, B. 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science. 74, 3583-3597.
تحقیقات مرتع و بیابان ایران
دوره 23، شماره 1 - شماره پیاپی 62
فروردین 1395
صفحه 58-69
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار