نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمدرضا پناهیان ¹
• حمیدرضا ناصری ²
• مجید کریمپور ریحان ³
• محمد جعفری ⁴
• سیدعلیرضا حسینی ¹

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه مدیریت مناطق بیابانی، مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران، ایران

² استادیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران، ایران

³ دانشیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران، ایران.

⁴ استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

یکی از راه‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر، جذب کربن توسط اندام‌های گیاه و ترسیب آن در خاک است. کشت گیاهان و مدیریت مناسب، موجب افزایش بیوماس گیاهان بومی در نتیجه افزایش سطح فتوسنتز کننده و جذب کربن، افزایش مقدار ورودی کربن به خاک می‌گردد. حاشیه جاده‌ها از جمله مناطقی است که قابلیت جذب کربن را دارند و از پتانسیل اکولوژیکی بالایی نیز برخوردار هستند. در این تحقیق میزان ذخیره کربن در درمنه­زارهای حریم جاده ایوانکی – گرمسار مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. بدین منظور تعداد 10 پلات 120 متر مربعی در طول سه ترانسکت 1000 متری به صورت تصادفی جهت برداشت نمونه گیاهی و در هر یک از پلات‌ها در پای بوته‌ها و در فضای بین بوته‌ها، پروفیل خاک حفر شده و نمونه‌گیری خاک در سه لایه سطحی متأثر از ماده آلی، لایه زیر سطحی و لایه گسترش ریشه و اعماق بین 0 – 10، 10 – 30 و 30 – 50 سانتیمتری در پنج تکرار آزمایش برداشت شد. نتایج نشان داد کل کربن ترسیب شده پروفیل خاک برابر 518/59 تن در هکتار و مجموع کربن آلی ذخیره شده بیوماس اندام هوایی و اندام زیرزمینی گیاه درمنه برابر 8/340 کیلوگرم در هکتار است. جهت افزایش ترسیب کربن در مراتع، گزینه‌های کاربردی مدیریت اکوسیستم باید بر سه محور خاک، بیوماس و لاشبرگ استوار باشند. با ایجاد پوشش گیاهی حریم جاده‌ها علاوه بر ذخیره‌سازی کربن می‌توان به کاهش و کنترل فرسایش و کاهش آلودگی صوتی کمک نمود همچنین باعث بوجود آمدن کریدور اکولوژیکی، چشم‌انداز عمومی و ایجاد میکروکلیما می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• ترسیب کربن
• حریم جاده
• درمنه
• گرمسار

عنوان مقاله [English]

Evaluation of carbon sequestration potential in sagebrush stands on the road side (Case Study: Eyvanakey - Garmsar highway)

نویسندگان [English]

• Ahmadreza Panahian ¹
• Hamidreza Naseri ²
• Majid Karimpour Reyhan ³
• Mohamad Jafari ⁴
• Seyed Alireza Hoseini ¹

چکیده [English]

Carbon absorption by plant tissues and sequestration in soil is one of the ways to reduce greenhouse gases in the atmosphere. The cultivation of plants and proper management lead to increased biomass of native plants, increased photosynthesis level and carbon adsorption as well as increasing the amount of carbon input to soil.Roadside is among the areas having the ability to absorb carbon with a high ecological potential. The aim of this research was to measure the carbon storage in the sagebrush stands of the Eyvanakey-Garmsar roadside. For this purpose, 10 plots of 120 square meters were randomly established along three transects of 1,000 meters. In each plot, soil profiles were dug at the foot of the plants and the space between them, and soil samples were taken at three depths of 0-10 cm, 10-30 cm, and 30-50 cm in five replications. According to the obtained results, the total carbon sequestration in the soil profile was calculated to be 59.518 tons per hectare, and the total organic carbon stored in the aboveground and underground biomass of sagebrush was equal to 340.8 kg per hectare. To increase carbon sequestration in rangelands, the applied ecosystem management options must be based on three criteria including soil, biomass, and litter. Overall, plant cultivation in the roadside will result in reduced erosion and noise pollution as well as creating ecological corridor, landscape, and microclimate.

کلیدواژه‌ها [English]

• Carbon sequestration
• Roadside
• Artemisia sieberi
• Garmsar