همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد بیابان‌زدایی، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استادیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استادیار، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

بیابان‌زایی و تخریب سرزمین چرخه‌ای معیوب از معضلات زیست محیطی را ایجاد کرده و باعث تشدید روند تخریب شده است. چالش‌های اقتصادی- اجتماعی و بحران‌های سیاسی، بخشی از تبعات تخریب سرزمین محسوب می‌شود، که در نهایت می‌تواند افزایش خطر آسیب‌پذیری جوامع تحت تأثیر را درپی داشته باشد. برای تقویت تاب‌آوری جوامع محلی در مقابله با هر گونه بلایای طبیعی ضرورت دارد تا اثرات این پدیده‌ها شناسایی شده و بر اساس اولویت‌بندی این اثرات نسبت به حل هریک از آنها اقدام کرد. از این‌رو، هدف این تحقیق بررسی و اولویت‌بندی اثرات اجتماعی– اقتصادی با شدت متوسط بیابانی شدن در منطقه نصرآباد از دیدگاه جوامع محلی و جلب مشارکت روستاییان در راستای بیابان‌زدایی می‌باشد. در این تحقیق از روش تاکسونومی عددی برای اولویت‌بندی اثرات اجتماعی- اقتصادی بیابانی شدن استفاده شده است. با استفاده از رابطه کوکران و با توجه به جمعیت منطقه مورد مطالعه (5579 نفر) 80 نمونه برای تحقیق تدوین و جمع‌آوری شد. در این تحقیق با توجه به وضعیت متوسط فرسایش بادی در منطقه مورد مطالعه، شیوع گردوغبار و مشکلات زیست محیطی رتبه اول را از نگاه جوامع محلی به خود اختصاص داده است. مردمان ساکن منطقه بیش از هر کس دیگری راه‌های تعامل با این اکوسیستم شکننده را در طول زمان تجربه کرده و دریافته‌اند. از این‌رو، این شیوه‌های تعامل باید به‌عنوان کلید حل چالش‌های بیابان‌زایی محسوب شوند که این بهترین و شاید آخرین فرصت برای مقابله همه جانبه با بیابان‌زایی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Application of numerical taxonomy in prioritizing social- economic impacts of desertification (Case study: NasrAbad region, Aran and Bidgol city)

نویسندگان [English]

  • Zahra Eslamian 1
  • Mehdi Ghorbani 2
  • Tayebeh Mesbah zadeh 2
  • Hamed Rafiee 3

چکیده [English]

D
Desertification and land degradation have created a defective cycle of environmental problems, and have intensified degradation trend. Economic-social challenges and political crisis are considered parts of the consequences of land degradation, which may increase the vulnerability of the affected societies. To strengthen the resilience of local communities to cope with any natural disaster, it is necessary to identify and prioritize the impact of these phenomena to solve them based on prioritization of these effects. The aim of this study was to evaluate and prioritize the social - economic impact with moderate desertification in the Nasrabad region from the perspective of local communities and the participation of the villagers in line with desertification. In this study, numerical taxonomy was used to prioritize socio-economic impacts of desertification. Using the Cochran formula and given the population of the study area (5579 Person), 80 samples were collected. In this study, due to the average wind erosion, the first rank was allocated to the spread of dust and environmental problems from the perspective of local communities. The people of the region, more than anyone else, have experienced and understood the ways of interacting with these fragile ecosystems over time. Therefore, these interaction methods should be considered as the key to solving the challenges of desertification or as the best and perhaps last chance to deal with it comprehensively. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social- economic impacts
  • desertification
  • numerical taxonomy
  • local communities
  • Nasr Abad Region
-خواجه الدین، س. ج.،1386. روند بیابانزایی در ایران. جنگل و مرتع، 74: 42-54.
-درویش، م.، 1382. مقدمه‌ای بر روش تدوین معیارها و شاخص‌های ارزیابی بیابان‌زدایی در ایران. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 10(3): 301-320.
-زیاری، ک.، 1386. اصول وروش‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای. انتشارات دانشگاه یزد، ایران، 312ص.
-صادقی روش، م. و زهتابیان، غ.، 1390. کاربرد آنالیز تاکسنومی عددی دربرنامه‌ریزی توسعه پایدار بیابان‌زدایی (مطالعه موردی استان یزد). همایش ملی بوم‌های بیابانی، گردشگری و هنرهای محیطی. دانشگاه آزاد نجف‌آباد، 23-24 آذر: 8ص.
-کلانتری، خ.،1380. برنامه‌ریزی وتوسعه منطقه‌ای)تئوری‌ها وتکنیک‌ها). انتشارات خوشبین، تهران، ایران،290 ص.
-میررجبی، ح.، یخکشی، ع. ، عمادیان، ف. و فلاح، ا.، 1385. نقش مدیریت در بهبود اقتصادی، اجتماعی روستائیان مناطق جنگلی. جنگل و مرتع، 71: 26-33.
-Aazami, M., Charkhtabian, T., Naderymahdeei, K. and Pouya, M., 2012. Management of rural disparity: a numerical taxonomy approach. International Journal of Agriculture: Research and Review, 2 (4):467-474.
-Azar, A. and Rajabzadeh, A., 2002. Applied decision making . Negahe Danesh Publisher:Tehran. 183p.
-Ekhtesasi, M. R., Ahmadi, H., Feiznia, S., Busche, D., 2005. Wind erosion, facies and damages in Yazd –Ardakan Plain, Iranian Journal of Natural Resource, 57: 566-581.
-Gunderson, L. H. and Holling, C. S., 2002. Panarchy: understanding transformations in human and natural systems. Island Press, Washington, D.C., USA.
-Jafari, R., 2001. Assessment and mapping of desertification and analysis methods, UNEP-FAO, ICD, in Kashan. M.Sc thesis, Department of Natural Resources, Tehran University.   
-Krueger, B. J., Grassian, V. H., Cowin, J. P. and Laskin, A., 2004. Heterogeneous chemistry of individual mineral dust particles from different dust source regions: the importance of particle mineralogy. Atmospheric Environment, 38(36): 6253-61.
-Masoud, M., 2011. Determination of the degree of non-development in the counties of Isfehan province using numerical taxonomic analysis. Journal of Urban and Regional Researches and Studies, 2(8):39-54.
-Nachtergaele, F., Riccardo, A., Biancalani, B., Sally Bunning, C., and George, H., 2010.“Land degradation assessment: the LADA approach”. Land and Water division FAO of the UN Hubert, 4p.
-NAP., 2000. The National Action Program to combat Desertification and mitigate the effects of drought. Federal Ministry of Abuja, Nigeria, 12p.
-Oladipo, E. O., 1993. A comprehensive approach to drought and desertification in northern Nigeria. Natural Hazards, 8. 99-261.
-Pourtaheri, M., 2010. Application of multi-attribute decision making methods in geography. SAMT Press, Iran, 222p.
-Sadeghi Ravesh, M. H., 2008. Investigation of effective desertification factors on environment degradation. Ph.D. thesis,  Science and Research Baranch of Azad IslamicUniversity, Tehran, 141p.
-Sadeghi Ravesh, M. H., Ahmadi. H., Zehtabian, G. R., and Rehayi Khoram, M., 2009. Development of the numerical taxonomy model to assess desertification: an example of modeling intensity in central Iran. Journal of Philipp Agriculture Scientist, 92(2): 213- 227.
-Vero´n, S. R., Paruelo J. M and Oesterheld M., 2006. Assessing desertification. Journal of Arid Environments, 66: 751–763.
-Williams, P. and Young, M., 1999. How much dose wind erosion cost the people of south Australia. Policy and economic research unit CSIRO land and water.
-Yang, D,. Liu, s. and Zhang, z., 2011. Overall evaluation on the level of rural economic development in 31 regions of china. Asian Agricultural Research, 3(6), 12-15.