نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
2 دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
چکیده
استفاده از مطالعات فنولوژی، یعنی شناخت و بررسی تاریخ ظهور پدیده‌های زیستی مختلف در گیاهان، یکی از ابزارهای مناسب برای تشخیص زمان بهره‌برداری از مراتع است. عواملی از قبیل دما، رطوبت، بارندگی، و نور شرایط مناسب و لازم برای رشد و نمو گیاهان را فراهم آورده و رخدادهای زیستی را رقم می‌زنند. برای تعیین فنولوژی و ثبت واکنش زیستی گونهFestuca ovina به تغییر عوامل محیطی، این تحقیق در مراتع بادامستان استان زنجان واقع در 45 کیلومتری شمال شرقی شهر زنجان بمدت 4 سال اجراء شد. نتیجه بررسی‌ها نشان داد که نحوه واکنش این گونه به زمان و مقدار بارش، خصوصاً در طول فصل رویش یعنی از شروع بهار تا تیر ماه، بسیار ویژه می‌باشد؛ چرا که در سال آّبی 87-1386 که مقدار بارندگی در فصل رویش بسیار کمتر از حد میانگین بود (2/57 میلی‌متر در سه ماهه فصل بهار) رشد زایشی و تشکیل گل‌ها به هیچ وجه دیده نشد به‌طوری که در این سال حتی یک مورد نیز گلدهی در منطقه مشاهده نگردید. هر چند که مقدار کل بارش در سال آبی 87-1386 کمتر از میانگین سالانه منطقه نبود (3/683 میلی‌متر). کاهش شدید بارندگی در طول فصل بهار باعث گردید که این گونه نتواند فنولوژی خود را کامل نموده و تولید بذر نماید. در مقایسه با سال آبی87-1386 ، سال آبی 89-1388 بارندگی بسیار کمتری داشته است (7/410 میلی‌متر) ولی بدلیل بارش مناسب در بهار 1389(184 میلی‌متر) این گونه ضمن گلدهی تمامی مراحل فنولوژی خود را کامل کرد از این رو به نظر می‌رسد که برای این گونه، بارش‌های بهاری برای تکمیل چرخه زیستی گیاه بسیار حیاتی می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effect of rainfall periods on Phenology of Festuca ovina
نویسندگان [English]
- Ahmad Mousavi 1
- Ali Ehsani 2
- Farhad Aghajanlou 3
چکیده [English]
Phenology studies are one of the appropriate tools to determine the utilization time of rangelands.This research was aimed to study the phenology of Festuca ovina in the Bademestan rangelands of Zanjan province, located at 45 km northeast of Zanjan for four years. The results showed that the study species had a very special reaction to the rainfall amount and time, especially during the growing season i.e., from the onset of spring to July. In other words, no reproductive growth and formation of flowers were recorded in 2007-2008, whose rainfall was much less than average during the growing season (57.2 mm in the spring quarter). A sharp decline in rainfall during the spring caused the species not to complete its phenology and produce seeds. The year 2009-2010 had much less rainfall as compared with the year 2007-2008; however, due to the good rainfall in spring 2010, Festuca ovina could complete all phenological stages and flowering stage occurred. Therefore, it seems that the spring rains are vital for this species to complete the plant life cycle.
کلیدواژه‌ها [English]
- Festuca Ovina
- Rainfall period
- phenology
- Badamestan
)