تحقیقات مرتع و بیابان ایران

همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نویسندگان

فرم های ضروری

داوران برگزیده

راهنمای داوران

داوران همکار

مقایسه کارایی سیستم نبکایی ایجاد شده توسط گونه های مختلف بیابانی در تثبیت ماسه بادی با استفاده از روش خطی (مطالعه موردی: منطقه بیابانی شمال سیرجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ژئومرفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استادیار، گروه ژئومرفولوژی و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه باهنرکرمان، ایران

چکیده

مدیریت پایدار منابع طبیعی نیازمند ارزیابی و طبقه بندی پتانسل های محیطی و اکولوژیکی می‌باشد. چشم‌انداز نبکا عکس‌العمل طبیعی اکوسیستم در مقابل تنش فرسایش بادی بوده و اکوسیستم با ایجاد این عارضه سعی در تعدیل فشار باد مسلح به رسوب می‌کند. از این رو توسعه نبکازارها بویژه در منطقه حمل ماسه بادی، یکی از کارآمدترین گزینه‌های تثبیت ماسه و مهار فرسایش بادی تلقی می‌گردد. در این راستا انتخاب و معرفی مناسب‌ترین و سازگارترین سیستم نبکایی مستلزم بررسی و ارزیابی دقیق مرفومتری نبکازارهای موجود است. هدف از این پژوهش مقایسه کارایی و انتخاب بهترین سیستم نبکایی با استفاده از آنالیز مؤلفه‌های مرفومتری آنها با روش تخصیص خطی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان داد که نبکای گز مقام نخست را کسب نموده و بالاترین تأثیر را در تثبیت ماسه‌های روان دارد، در مقابل نبکای اشنان در رتبه آخر قرار گرفته است. بنابراین در برنامه‌های اجرای تثبیت ماسه بادی در منطقه، توسعه سیستم نبکایی گز بالاترین اهمیت و کارایی را دارد. نتایج حاصل از این تحقیق در رویکرد مدیریت  سیستمی مناطق خشک مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of Nebka System Effectiveness Created by Various Desert Species in Stabilization of QuickSands Using Linear Method (Case Study:Desert area of Northern Sirjan)

نویسندگان [English]

  • Alireza Arab Ameri 1
  • Mohsen Pourkhosravani 2

چکیده [English]

Sustainable management of natural resources requires the assessment and classification of environmental and ecological potentials. Nabkha landscape is the natural reaction of ecosystems against wind erosion, with which the pressure of the winds armed with dust is reduced. Therefore, the development of nebkha systems is the best and the most suitable method for sand stabilization and wind erosion control, particularly in the transportation area. The aim of this study was to compare the efficacy of nebkha systems and choose the best one using linear assignment method. Our results showed that the Tamarix nebkha was in the first place with the highest impact on flowing sand stabilization and the Seidlitzia nebkha was in last place. Therefore, Tamarix nebkha system is recommended for sand stabilization programs in the region.  The results of this research could be useful in management of arid regions. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nebka
  • Sand stabilization
  • Sirjan
  • Linear Assignment mode
مراجع
احمدی، ح.، 1387. ژئومرفولوژی کاربردی. جلد دوم، فرسایش بادی، انتشارات دانشگاه تهران، ایران، 706ص.
- احمدی، ح. و نخجوانی، ف.، 1349. فرسایش بادی در خوزستان. جنگلداری، 23: 11ص.
- رفاهی، ح.، 1383، فرسایش بادی و کنترل آن. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ایران، 320ص.
- مقصودی، م.، نگهبان، س. و چزغه، س.، 1391، مقایسه و تحلیل ویژگی‌های ژئومرفیکی نبگاهای چهار گونه گیاهی در غرب دشت لوت (شرق شهداد-دشت تکاب)، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 46(79): 55-76.
- موسوی، ح.، معیری، م.، سیف، ع. و ولی، ع.، 1391، انتخاب مناسب‌ترین نوع گونه گیاهی نبکا برای تثبیت ماسه‌های روان با استفاده از مدل AHP (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد، شمال شرق طرود). محیط شناسی، 38(61): 105-116.
- موسوی، ح.، پورخسروانی، م. و محمودی محمدآبادی.، 1389. گروه‌بندی مقایسه‌ای نبکاهای شمال شرق سیرجان با استفاده از الگوریتم TOPSIS. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 1: 87-105.
-Armbrust, D. V., and Dikerson, J. D., 1971. Temporary wind erosion control: Costeffectiveness of 34 commercial materials. Journal of Soil and Water Conservation, 26: 154-157.
- Armbrust, D. V., 1977. A review of mulches to control wind erosion. Transactions of the ASAE (American Society of Agricultural Engineers). 20: 904- 910.
-Bishop, S. R., Momiji, H., Carretero-Gonzalez, R., and Warren, A., 2002. Modeling desert dune fields based on discrete dynamics. Discrete Dynamicsin Nature and Society, 7: 7–17.
-Chepil, W. S. and Woodruff, N. P., 1963. The physics of wind erosion and its control. Advances in Agronomy, 15: 211-302.
-Cooke, R. U., Warren, A. and Goudie, H., 1993. Desert Geomorphology. UCL press, London, 256p
-Dougill, A. J. and Thomas, A. D., 2002.  Nebkha dunes in the Molopo Basin, South Africa and Botswana: formation controls and their validity as indicators of soil degradation. Journal of Arid Environments, 50: 413-428.
-Hagen, L. J., 2010. Erosion by wind: modeling. Encyclopedia of Soil Science. Taylor and Francis publishers, London, 123p.
-Hesp, P., 2002. Foredunes and blowouts: Initiation. geomorphology and dynamics. Geomorphology, 48: 245–268.
-Khalaf, f. I., Iska, R. and Al-Douseri, A., 1995. Sedimentolongical and morohological characteristics of some nebkha deposits in the northern coastal plain of Kuwait, Arabia. Arid Environment, 29: 267-292.
-Nickling, W. G. and Wolfe, S. A., 1994. The morphology of Nebkhas, region of Mopti, Mali, west Africa. Journal of Arid Environments, 28: 13-30.
- Presley, D. and Tatarko, J., 2009. Principles of wind erosion and its control. Kansas State University, Department of Agronomy, K-State Research and Extension Publication MF-2860.
-Tengberg, A., 1995. Nebkha dunes as indicators of wind erosion and land degradation in the sahel zone of Burkina Faso, Journal of  Arid Environments, 30:265-282.
-Wasson, R. J. and Hyde,  R., 1983. Factors determining desert dune type. Nature, 304: 337–339.
- Werner, B. T., 1995. Aeolian dunes: computer simulation and attractor interpretation. Geology, 23: 1107–1110.
- Zhenda, Z., Bengong, Z. and Youlin, Y., 1985. The characterization of sand dune and its stabilization in China. Sand transport and desertification in arid lands. World Scientific, 438-449.
-Zhu, Z., Liu, S. and  Xiao, L., 1981. The characteristics of the environment vulnerable to desertification and the ways of its control in steppe zone. Journal of Desert Research, 1(1): 15p.
تحقیقات مرتع و بیابان ایران
دوره 23، شماره 2
شهریور 1395
صفحه 298-288
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار