نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیده جوادی ¹
• علی اشرف جعفری ²
• معصومه رمضانی یگانه ³
• محمود امیرخانی ³

¹ عضو هیات علمی، بخش تحقیقات بانک ژن، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

² استاد پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ کارشناس بانک ژن، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی جمعیت های مختلف اسپرسOnobrychis sativaموجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران از لحاظ عملکرد و کیفیت علوفه ، عملکرد بذر و صفات زراعی، تعداد 99 جمعیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج کشت شدند. صفات کمی شامل: عملکرد علوفه و بذر، ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، تعداد بذر در گل آذین، وزن هزار دانه، درصد مقاومت به سفیدک و صفات کیفی شامل: درصد قابلیت هضم، درصد پروتئین خام، کربوهیدرات های محلول در آب، درصد فیبر نامحلول در شوینده اسیدی (ADF)، فیبرخام و درصد خاکستر کل اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که جمعیت‌های 3001 (کرج) و 8206 (تهران) نسبت به دیگر جمعیت ها از لحاظ صفات کمی برتری داشتند. از لحاظ عملکرد و کیفیت علوفه جمعیت‌های 3001 (کرج) و 11815 (خلخال) نسبت به دیگر جمعیت ها اولویت داشتند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد علوفه و بذر با صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی همبستگی مثبت و معنی دار داشتند. رابطه بین درصد پروتئین با صفات عملکرد بذر،  تعداد بذر در گل اذین، درصد قابلیت هضم، درصد خاکستر مثبت و با درصد ADFو فیبرخام منفی و معنی‌دار بود. در تجزیه به مولفه های اصلی، سه مولفه اول توانست بیش از 50 درصد کل تنوع حاکم در بین جمعیت ها را توجیه نمود. مقادیر درصد واریانس مولفه یک تا سه بترتیب 23، 17و11 درصد بود. در تجزیه کلاستر جمعیت‌ها در فاصله اقلیدسی 5/18 در چهار گروه قرار گرفتند. این گروه بندی با گروه‌بندی جمعیت‌ها بر اساس دو مولفه اول و دوم حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی مطابقت داشت. جمعیت های که در یک گروه قرار گرفتند دارای صفات مشترک بودند.

کلیدواژه‌ها

• اسپرس
• ارزیابی
• عملکرد
• صفات زراعی
• کیفیت علوفه

عنوان مقاله [English]

Genetic variation for yield, Agronomic and quality traits in different accessions of sainfoin (Onobrychis sativa)

نویسندگان [English]

• hamideh javadi ¹
• Ali Ashraf Jafari ²
• Masoume Ramezani Yeghaneh ³
• Mahmoud Amirkhani ³

چکیده [English]

This research was aimed to evaluate the agronomic and quality traits of sainfoin (Onobrychis sativa L.) available in the Natural Resources Gene Bank of Iran. The study was conducted in a complete randomized block design with two replications in Karaj (Alborz Iran) for two years.Forage dry matter and seed yield, plant height, number of primary and secondary branches, number of seeds per plant, 1000-seed weight, powdery mildew disease infection, and the quality traits including dry matter digestibility (DMD), crude protein (CP), water soluble carbohydrates (WSC), crude fiber (CF), Acid detergent fibre (ADF) and total ash, were measured.The results showed that the populations of 3001 (Karaj) and 8206 (Tehran) had the higher mean values for agronomic traits. Populations 3001 (Karaj), and 11815 (Khalkhal) had priority for both dry matter yield and forage quality than other populations.The result of correlation analysis showed that both dry matter yield and seed yield were positively correlated with plant height and number of primary and secondary branch.Crude protein was positively correlated with seed yield, number of seed per plant, DMD and total ash and negatively correlated with ADF and CF.In principal component analysis, the first three components accounted for 50% of total variation among the populations. The contributions of the first to the third components were 23%, 17%, and 11%, respectively.This classification was in agreement with the classification of populations based on first two components. In cluster analysis, the populations were classified into four groups in a Euclidean distance of 18.5. The members of each group had the same traits.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sainfoin
• Onobrychis sativa
• Evaluation
• yield
• agronomic traits
• quality