نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
2 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
3 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
خاک جایگاه مناسبی جهت رشد و نمو گیاه و ایجاد پوشش گیاهی بوده و چنانچه این سرمایه ارزشمند حفظ نگردد کمبود مواد غذایی، فرسایش خاک و تخریب منابع طبیعی را به دنبال خواهد داشت. در این تحقیق تغییرپذیری برخی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در پوشش‌های مختلف گیاهی (حداقل، متوسط و حداکثر) و مدیریت‌های مختلف چرایی دام، مناطق مرجع (چرای سبک چند رأس دام)، کلید (چرای متوسط) و بحرانی (چرای سنگین) در مرتع ییلاقی نشو استان مازندران بررسی‌شده است. در نقاط مطالعاتی نمونه‌های خاک از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری خاک که عمق مؤثر ریشه دوانی گیاهان مرتعی است، برداشت شد و به آزمایشگاه منتقل شد. سپس در آزمایشگاه پارامترهای جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی، بافت خاک (درصد رس، سیلت و شن)، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، درصد ماده آلی، درصد رطوبت اشباع، نیتروژن کل، فسفر کل، پتاسیم قابل‌جذب، سدیم، کلسیم و منیزیم اندازه‌گیری شد. همچنین مقاومت مکانیکی خاک سطحی توسط مقاومت سنج قابل‌حمل در منطقه اندازه‌گیری شد. بعد از نرمال‌سازی داده‌ها، آنالیزهای آماری برای توصیف اثر پوشش‌های مختلف گیاهی و شدت‌های چرایی دام بر ویژگی‌های خاک انجام شد. در صورت معنی‌داری تجزیه واریانس داده‌ها، مقایسه میانگین به روش دانکن انجام شد. نتایج تجزیه‌وتحلیل‌های آماری نشان داد مدیریت‌های مختلف چرایی اثر معنی‌داری بر پارامترهای ماده آلی، پتاسیم، اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، کلسیم، جرم مخصوص ظاهری، رطوبت پیشین خاک و مقاومت خاک سطحی دارند. پوشش‌های مختلف گیاهی نیز تنها بر پارامترهای سیلت، ماده آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی، رطوبت پیشین خاک و کلسیم اثر معنی‌داری داشته‌اند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Variability of Soil Properties Affected by vegetation canopy cover and different grazing intensities
نویسندگان [English]
- Amirhosein Kavianpour 1
- zeynab Jafarian 2
- Abazar Esmaeli Ouri 3
- Ataollah Kavian 2
چکیده [English]
Soil is a suitable bed for plant growth and development of vegetation, so that if it is not conserved, it will result in the nutrient deficiency, soil erosion and degradation of natural resources. In this research, the spatial variability of some chemical and physical properties of soil was investigated in different vegetation covers (minimum, moderate and maximum) and different grazing intensities including reference area (light grazing), key area (moderate grazing) and critical area (heavy grazing) in the winter rangelands of Nasho, Mazandaran province. Soil samples were collected from 0-30 cm depth according to a systematic grid (30×30 m) and then transferred to the laboratory. Soil chemical and physical properties including acidity (pH), Electrical Conductivity (EC), caco3, bulk density, particle density, total phosphorus, total nitrogen, available potassium, organic matter, initial moisture content, percentage of clay, silt and sand, sodium, calcium, and magnesium were measured in laboratory. In addition, soil surface resistance was measured in the field with a portable penetrometer. The results of statistical analysis showed that different grazing intensities had significant effects on organic matter, available potassium, pH, EC, caco3, calcium, bulk density, initial moisture content, and surface resistance of soil. Different vegetation covers had significant effects on silt percentage, organic matter, pH, EC, calcium and initial moisture content of soil.
کلیدواژه‌ها [English]
- Variability
- soil characteristics
- grazing intensities
- Nasho rangeland
)