نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محرم اشرف زاده ¹
• حمید نیک نهاد قره ماخر ²
• فضل الله احمدی میرقائد ³
• سمیه جعفری ⁴

¹ نویسنده مسئول، دانشجوی دکتری علوم مرتع، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

² استادیار، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

³ دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

⁴ کارشناس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، شهرستان لار، ایران

چکیده

 استفاده از طبیعت به گونه‌ای که کمترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره‌وری برای انسان بدست آید، زمانی امکان‌پذیر است که تمام عوامل و پدیده‌های دخیل در محیط زیست در برنامه‌ریزی سرزمین مدنظر قرار گیرند. بدین  منظور، تحقیق حاضر جهت ارزیابی توان اکولوژیکی مراتع منطقه بلوچی شهرستان لار استان فارس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بر اساس اصول آمایش سرزمین صورت پذیرفت. در ابتدا لایه‌های اطلاعاتی مورد نظر در محیط Arc GIS که شامل عوامل اکولوژیکی پوشش گیاهی، اقلیم، زمین شناسی، شکل زمین، خاک‌شناسی و فرسایش می‌باشد تهیه شدند. سپس وزن‌دهی معیارهای ارزیابی بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط Expert Choice صورت گرفت. در مرحله بعد، اوزان تعیین شده معیارهای ارزیابی به لایه‌های اطلاعاتی تعمیم گردید و آنالیز آنها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی در محیط Idrisi انجام گرفت. نتایج نشان داد  که از کل مساحت منطقه، حدود 5/78، 321،  25/71،  172،  4/1445 هکتار به ترتیب، دارای توان مطلوبیت خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و بدون توان جهت توسعه مرتعداری می‌باشد. نتایج تحقیق نشان دادکه جهت پیاده‌سازی هر گونه طرح توسعه مرتعداری در این منطقه، توجه به شرایط اقلیمی، ادافیکی و همچنین مسایل اجتماعی و اقتصادی ضروری و حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی توان اکولوژیکی
• منطقه بلوچی
• تحلیل سلسله مراتبی (AHP). مرتعداری

عنوان مقاله [English]

Ecological capability evaluation of Baluchi's rangelands of Lar city to develop range management plan

نویسندگان [English]

• Moharam Ashrafzadeh ¹
• hamid niknahad ²
• fazlolllah ahmadi mir ghaed ³
• somayeh jafari ⁴

چکیده [English]

The use of nature in a way that is least harmful to the environment and the best efficiency is achieved for humans is possible when all factors and phenomena involved in environment are considered in the planning of land.For this purpose, this research was aimed to assess the ecological capability for the rangelands of Lar city in the Baluch region using the Analytic Hierarchy Process (AHP) based on the principles of land use planning. Initially, the information layers including vegetation, climate, geology, landform, soil, and erosion were prepared in Arc GIS. Then, the weighting of evaluation criteria was performed in the Expert Choice software based on the Analytic Hierarchy Process (AHP). In the next step, the weights of evaluation criteria were extended to the layers and analysis was performed in Idrisi. According to the obtained results, the ecological capability of the study rangelands for range management development was classified into five classes, namely high suitable (78.5 ha), suitable (321ha), moderately suitable (71.25 ha), low suitable (172 ha), and not suitable (1445.4 ha), respectively. In addition, our results showed that attention to climatic and edaphic conditions as well as socio-economic issues are important and necessary for the implementation of any range management plan in this region. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Ecological capability evaluation
• Baluchi area
• analytical hierarchy process (AHP)
• Range management