نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
2 استاد پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
به منظور بررسی تنوع صفات کمی و کیفی علوفه 19 جمعیت از گونه Elymushispidus، پژوهش حاضر در ایستگاه مرتعی حسین‌آباد شیراز و از سال 1385 به مدت سه سال در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، عملکرد علوفه خشک، درصد قابلیت هضم، پروتئین خام، قندهای محلول در آب، درصد ADF (دیواره سلولی منهای همی سلولز) و خاکستر کل. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین جمعیتها برای کلیه صفات به جز خاکسترکل معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که جمعیت‌های T24، فریدن، قامیشلو )سقز(، اسدآبادو پاسهلکی (اقلید) به ترتیب با عملکرد 5458، 5307، 5114، 4696 و 4565 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبی برترین جمعیتها بودند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بین تعداد ساقه در بوته با عملکرد علوفه و ارتفاع بوته رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت. همچنین رابطهبین قندهای محلول با پروتئین خام و رابطه بین قابلیت هضم با درصد ADF منفی و معنی‌دار بود. نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که 3 مؤلفه اول، 67 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند که در مولفه اول صفات تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته و عملکرد علوفه و در مولفه دوم صفات پروتئین خام، قندهای محلول و نسبت برگ به ساقه دارای واریانس بیشتری بودند. با تجزیه کلاستر به روش Ward، جمعیتها در 3 گروه متفاوت قرار گرفتند. جمعیت‌های فریدن و قامیشلو )سقز( از نظر کمیت و کیفیت علوفه از سایر جمعیتها برتر بوده و به‌عنوان جمعیت‌های مناسب برای علوفه کاری در مراتع نیمه استپی استان پیشنهاد شدند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of yield and quality traits in some Elymus hispidus Var. villosus populations under irrigated condition in Hoseinabad station, Fars province, Iran
نویسندگان [English]
- Mehrnaz riasat 1
- Ali Ashraf Jafari 2
- Abolreza Nasir zade 1
چکیده [English]
In order to study of forage yield and quality traits, 19 populations of Elymus hispidus were sown under irrigation condition using a randomized complete block design (RCBD) during 2006-2009 in Hosein Abad, Shiraz, Iran. Data were collected and analyzed for spike emergence date, dry matter (DM) yield, plant height, stem number, leaf to stem ratio (LSR), and five quality traits as: dry matter digestibility (DMD), water soluble carbohydrate (WSC), crude protein (CP), acid detergent fiber (ADF) and total ash for three years. The results showed significant difference among populations for all traits except total ash. The populations T24, Feriden, Saghez-Ghameshloo, Asadabad and Pashelki-Eghlid with average values of 5458, 5307, 5114, 4696 and 4565 kg/ha had higher annual DM yield. Results of correlation showed positive correlation between stem number with both DM yield and plant height. The correlation between CP/WSC and between DMD /ADF were negatively significant. Using principal component analysis, the first three components determined 67% of the total variation. The spike emergence date, plant height, and DM yield in the first component and CP, WSC and leaf to stem ratio in the second components were the important traits. The 19 genotypes were grouped into three clusters based on Ward cluster analysis method. In terms of forage quantity and quality, Feriden and Ghameshloo (Saghez) populations had higher values as compared with other populations; therefore, these two accessions are recommended for semi-steppe rangelands of Fars province.
کلیدواژه‌ها [English]
- Elymus hispidus
- forage yield
- forage quality
)