نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا شوشتری ¹
• فرهنگ قصریانی ²
• امیر قربانخانی ³

¹ مربی پژوهشی، مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، ایران

² استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

مراتع نیمی از سرزمین ایران را می‌پوشانند که از ویژگی‌های اکولوژیکی منحصر به فردی برخوردار هستند. شناخت این ویژگی‌ها، نیاز اساسی هرنوع مدیریتی در این عرصه‌هاست. در این راستا پژوهش حاضر به‌منظور بررسی شدت‌های مختلف چرای دام بر روی ویژگی‌های رویشی و زایشی گونه کلیدی Bromustomentellus به مدت چهار سال در منطقه گون‌بان هرسین واقع در استان کرمانشاه به اجرا درآمد. ابتدا یک منطقه مناسب و کلیدی به مساحت یک هکتار انتخاب و حصارکشی و قرق گردید. در این بررسی از روش تقلید چرا ( (simulationاستفاده گردید. سه شدت برداشت 25 درصد، 50 درصد و 75 درصد با حالت بدون برداشت (شاهد)  به عنوان تیمارهای آزمایش بر روی گونه فوقمورد مقایسه قرار گرفت. در هر تیمار 40 پایه از گونه انتخاب شد. تاثیر بهره‌برداری بر خصوصیات فنولوژیکی مانند ارتفاع، تعداد ساقه های گلدهی، بنیه و شادابی، سطح یقه، تولید علوفه و سایر خصوصیات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با استفاده از تجزیه واریانس مرکب با پایه طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تولید گونه Bromustomentellus در اثر برداشت های مختلف از نظر آماری معنی دار نبوده و در مرتع مورد مطالعه تا 75% حد بهره‌برداری مجاز دارد ولی صفات مرفولوژیک را در بعضی موارد تحت تاثیرخود قرار داده است. به این شرح که برداشت باعث کاهش تعداد ساقه‌های گلدهی و افزایش نسبی قطر یقه شد. همین طور تاثیر چندانی بر روی ارتفاع و شادابی گونه نداشت یا به عبارت دیگر برداشت قدرت باززایی گونه را کاهش داد (به علت کاهش تعداد ساقه گلدهی). اما شدت برداشت 75%  باعث افزایش سطح یقه گیاه شده است.

کلیدواژه‌ها

• حد بهره‌برداری مجاز
• ظرفیت مرتع
• کیفیت علوفه
• گون بان هرسین
• استان کرمانشاه

عنوان مقاله [English]

Effects of different harvesting intensities on forage production and other characteristics of Bromus tomentellus Boiss. in Gavanban Rangelands of Kermanshah Province

نویسندگان [English]

• Muhammad Reza Shooshtari ¹
• Farhang GHasryani ²
• Amir ghorbankhani ³

¹ Faculty member of Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research Center

چکیده [English]

Rangelands cover about half of Iran’s territory with unique ecological characteristics. Understanding these characteristics is an essential need for any management in these arenas. In this regard, the present study was carried out to evaluate the intensity of grazing on vegetative and reproductive characteristics of Bromus tomentellus, as a key species in the rangelands of Gavanban in Kermanshah province during four years. At first, a reference area of one hectare was selected and fenced. Simulation method was used in this study. Treatments included four harvesting intensities of 25, 50 and 75% and control on Bromus tomentellus. In each treatment, 40 individuals of species were selected. The effect of exploitation on phenological characteristics such as height, number of flowering stems, vigor, vitality, collar area, forage production and other characteristics were evaluated. All data were analyzed using combined analysis of variance in a completely randomized design. Results showed that production of Bromus tomentellus did not differ statistically in response to different harvesting intensities, and up to 75 percent of the species could be harvested; however, in some cases, morphological traits were affected, leading to decreased number of flowering stems, and increased collar diameter over the years. Also, it did not have any significant effect on height and vitality. In other words, the regeneration of species harvested decreased (due to reduction in the number of flowering stems). However, 75% harvesting intensity caused increased collar area.

کلیدواژه‌ها [English]

• Allowable use
• forage quality
• Gavanban Harsin
• Kermanshah province. rangeland capacity