همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

2 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 استاد پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

ظرفیت چرای مرتع بستگی به میزان تحمل گیاه در برابر از دست دادن اندام فتوسنتزکننده دارد. برای سنجش اثرات قطع (چرای شبیه‌سازی شده) بر گونه مهم مرتعی Dactylis glomerata، قبل از آغاز فصل رویشی سال 1386 اقدام به محصور کردن قطعه‌ای نیم هکتاری مرتع در سامان زردوان سارال شد. در این قرق تحقیقاتی 40 پایه از این گونه به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب شد و هر 10 پایه به تیمارهای قطع تولید از طریق چشمی به میزان‌های 0، 40-20، 60-40 و 80-60 درصد اختصاص یافت. تیمارهای قطع در سه بار و با فاصله یک ماه در سال‌های 89-86 صورت گرفت و برای محاسبه درصد دقیق مقدار برداشت، علوفه برداشت شده پس از خشک کردن در هوای آزاد توزین شدند. به همین منظور، تولید تمامی پایه‌ها (بجز پایه‌های شاهد) در آخر فصل رویشی برداشت شدند. در سال پنجم، بدون اعمال تیمارهای قطع، و در اواخر فصل رویشی اقدام به اندازه‌گیری ویژگی‌های مرگ و میر، ارتفاع، تولید و تعداد ساقه زایشی در تمامی پایه‌ها شد و سپس تمامی پایه‌ها از خاک بیرون آورده شدند تا ذخایر کربوهیدرات‌های محلول و ترکیب‌های نیتروزنی ریشه گیاهان اندازه‌گیری شود. همچنین، ویژگی پروتئین خام به عنوان شاخص کیفیت علوفه اندام هوایی نیز مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. با استفاده از طرح آماری کاملاً تصافی نامتعادل، تجزیه داده‌ها انجام شد. بعد از پنج سال، تنها یک مورد مرگ و میر در میان 40 پایه انتخابی دیده شد. نتایج نشان داد که گونه D. glomerata اثرپذیری بالایی نسبت به شدت‌های مختلف قطع از خود نشان داد، به‌طوری که عمل قطع باعث کاهش ارتفاع (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 54، 35، 36، و 35 سانتیمتر)، تعداد ساقه زایشی (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 0/4، 2/1، 8/0 و 1/1)، وزن اندام هوایی (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 3/3، 6/1، 7/1 و 4/1 گرم) و وزن ریشه (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 3/17، 9/12، 6/8 و 6/9 گرم) شد. تیمار قطع، کربوهیدرات‌های محلول و ترکیب­های نیتروژنی را تحت تأثیر قرار نداد. به‌طور کلی، ویژگی‌های کیفیت علوفه گونه مورد بررسی در اثر اعمال قطع تغییری نکردند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of various defoliation intensities on some vegetative and generative attributes of the species Dactylis glomerata L. in Saral rangelands in Kurdistan Province, Iran

نویسندگان [English]

  • Kazem Saedi 1
  • farhang ghasriani 2
  • Ali Ashraf Jafari 3
  • mohamad fayaz 2

1 Assistant Professor, Kurdistan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran

2 Assistant Professor, Range Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

3 Professor, Range Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soluble carbohydrates
  • Nitrogen compounds
  • Grazing
  • resistance
  • yield
Abraham, E. M., Parissi, Z. M., Sklavou, P., Kyriazopoulos, A. and Tsiouvaras, C. N., 2009. Defoliation frequency effects on winter forage production and nutritive value of different entries of Dactylis glomerata L. New Zealand Journal of Agricultural Research, 52: 229-237.
Akbarnia, A., Khosravifard, M. and Mehrabi, F., 2002. Determination of allowable use factor of planted range species Bromus tomentellus in Noodhak Range Research Station in Ghazvin province (steppic region). Iranian Journal of Range and Desert Research, 7: 333-345.
Anderson, M. T. and Frank, D. A., 2003. Defoliation effects on reproductive biomass: Importance of scale and timing. Journal of Range Management, 56: 501-516.
Ansley, R. J. and Castellano, M. J., 2007. Texas wintergrass and buffalograss response to seasonal fires and clipping. Rangeland Ecology and Management, 60 (2): 154-164.
Arzani, H., 2009. Forage quality and Daily Requirement of Grazing Animal. University of Tehran Press. Tehran, 329p.
Arzani, H., Ezhdari, Gh. and Zare Chahuki, M., 2009. Evaluating efficiency of grid method for estimating the production and utilization of rangeland. Iranian Journal of Rangeland, 3 (4): 611-622.
Azhdari G., H. Arzani, Tavili, A. and Feghhi, J., 2009. Determining criteria of utilization level in different types of Taleghan rangelands, Iranian Journal of Natural Resources, 62 (3): 329-340.
Branson, F. A., 1956. Quantitative Effects of Clipping Treatments on Five Range Grasses. Journal of Range Management, 9 (2): 86-88.
Busso, C. A. and Richards, J. H., 1995. Drought and clipping effects on tiller demography and growth of two tussock grasses in Utah. Journal of Arid Environments, 29: 239-251.
Clark, P. E., Krueger, W. C., Bryant, L. D. and Thomas, D. R., 1998. Spring defoliation effects on bluebunch wheatgrass: II. Basal area. Journal of Range Management, 51: 526-530.
Fanestock, J. T. and Detling, J. K., 1999. Plant responses to defoliation and resource supplementation in the Pryor Mountains. Journal of Range Management, 52: 263-270.
Gatti, M. L., Ayala Torales, A. T., Cipriotti, P. A. and Golluscio, R. A., 2016. Effects of defoliation frequency and nitrogen fertilization on the production and potential for persistence of Dactylis glomerata sown in multispecies swards. Grass and Forage Science, doi:10.1111/gfs.12245.
Hempy-Mayer, K. and Pyke, D. A., 2008. Defoliation effects on Bromus tectorum seed production: Implications for grazing. Rangeland Ecology & Management, 61 (1): 116-123. 9
Kleunen, M. V., Ramponi, G. and Schmid, B., 2004. Effects of herbivory simulated by clipping and jasmonic acid on Solidago canadensis. Basic and Applied Ecology, 5: 173-181.
Mullahey, J. J., Waller, S. S. and Moser, L. E., 1990. Defoliation effects on production and morphological development of little bluestem. Journal of Range Management, 43 (6): 497-500.
Owensby, C. E., Smith, E. F. and Rains, J. R., 1977. Carbohydrate and nitrogen reserve cycles for continuous, season-long and intensiveearly stocked Flint Hills bluestem range. Journal of Range Management, 30 (4): 258-260.
Saedi, k., 2015. Effects of grazing on forage quality of three key range species in Saral Rangelands ofKurdistan province, Iran. Iranian Journal of Range and Desert Research, 22 (1): 131-142.
Saedi, k., Ghaasriani, F. and Azizinezhad, R., 2011. Clipping effects on some vegetative and generative attributes of Bromus tomentellus Boiss. in Saral rangeland of Kurdistan province, Iran. Iranian Journal of Rangeland, 5 (2): 197-204.
Saedi., K. and Ghasriani, F., 2011. Studying the allowable use factor of range plants and animal grazing behaviour in key ranges of five bioclimatic zones of Iran (Kurdistan - Saral). Final report, Research Institute of Forests and Rangelands, 67p.
Sharrow, S. H. and Kuntz, D., 1999. Plant response to defoliation in a subalpine green fescue community. Journal of Range Management, 52: 174-180.
Tang, L., Gao, J., Wang, C., Wang., B. L., Chen, J. and Zhao, B., 2009. Designing an effective clipping regime for controlling the invasive plant Spartina alterniflora in an estuarine salt marsh. Ecological Engineering, 35: 874–881.
Tavakoli., H., Sanadgol, A. A. and Garivani. and Y. A., 2006. Effect of different grazing intensities and rest grazing on forage production and performance of Russian brome. Iranian Journal of Range and Desert Research, 13 (2): 69-73.
Tracy, K. B., Mosley, J. C., Lucas, D. E. and Schmidt, L. R., 2007. Bluebunch wheatgrass response to spring defoliation on foothill Rangeland. Rangeland Ecology & Management, 60 (5): 498-507.
Turner, L. R., Donaghy, D. J., Lane, P. A. and Rawnsley, R. P., 2006a. Effect of defoliation interval on water-soluble carbohydrate and nitrogen energy reserves, regrowth of leaves and roots, and tiller number of cocksfoot (Dactylis glomerata L.) plants. Australian Journal of Agricultural Research, 57: 243–249.
Turner, L. R., Donaghy, D. J., Lane, P. A., and Rawnsley, R. P., 2006b. Effect of defoliation management, based on leaf stage, on perennial ryegrass (Lolium perenne L.), prairie grass (Bromus willdenowii Kunth.) and cocksfoot (Dactylis glomerata L.) under dryland conditions. 1. Regrowth, tillering and water-soluble carbohydrate concentration. Grass and Forage Science, 61: 164–174.
Turner, L. R., Donaghy, D. J., Lane, P. A. and Rawnsley, R. P., 2006c. Effect of defoliation management, based on leaf stage, on perennial ryegrass (Lolium perenne L.), prairie grass (Bromus willdenowii Kunth.) and cocksfoot (Dactylis glomerata L.) under dryland conditions. 2. Nutritive value. Grass and Forage Science, 61: 175–181.
Turner, L. R., Donaghy, D. J., Lane, P. A. and Rawnsley, R. P., 2007. A comparison of the  establishment, productivity, and feed quality of four cocksfoot (Dactylis glomerata L.) and four brome (Bromus spp.) cultivars, under leaf stage based defoliation management. Australian Journal of Agricultural Research, 58: 900–906.
White, L. M., 1973. Carbohydrate reserves of grasses: A review. Journal of Range Management, 26(1): 13-18.