نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی‌محمد اسعدی ¹
• قربانعلی اسدی ²
• اصغر خوشنود یزدی ³

¹ مربی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران،

² استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³ عضو هیئت علمی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی شیروان، شیروان، ایران

چکیده

به‌منظور تعیین کاربری بهینه و مدیریت صحیح محیط‌زیست، فرایند تعیین توان اکولوژیکی در حوزه حصارحسینی با استفاده از تکنیک GIS انجام شد. در قالب این فرایند با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سیستمی ابتدا منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی منطقه شناسایی شده و نقشه پراکندگی آنها در این منطقه تهیه گردید. این نقشه‌ها بوسیله نرم‌افزار R2V رقومی شده و سپس به همراه دیگر داده‌های توصیفی برای ایجاد پایگاه داده‌ها به نرم‌افزار Arc\view و Arc\Info منتقل شد. آنگاه مدل رقومی ارتفاع (DEM) با استفاده از نقشه توپوگرافی در محیط Arc\view تولید شد. بر اساس این مدل نقشه‌های شیب، ارتفاع و جهت در طبقات مورد نظر ایجاد شدند. با همپوشانی و تلفیق نقشه‌های ارتفاع، شیب، جهت، انواع خاک‌ها و پوشش گیاهی در محیط Arc\view نقشه واحدهای زیست‌محیطی به‌وجود آمد. با استفاده از مدل‌های اکولوژیک ایران در نرم‌افزار Arc\view با استفاده از زبان پرس‌و‌جو ساختاربندی شده، و توان طبیعی هر یک از واحدهای زیست‌محیطی برای کاربری‌های مختلف تعیین گردیده و نقشه‌های مربوطه نیز تهیه شدند. نتایج کلی بیانگر آن است که در این ناحیه توان درجه یک و دو برای کشت فاریاب وجود ندارد. در کل 51/54% از مساحت حوزه برای مرتعداری و 76/12% برای کشت دیم مناسب است. از کل سطح حوزه، 63/1% برای کشت آبی و 1/31% برای حفاظت تعیین کاربری گردید.

کلیدواژه‌ها

• توان اکولوژیکی
• کاربری اراضی
• حوزه آبخیز حصارحسینی
• سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Comparison of different land uses and ecological capability in Hesare Hosseini Watershed using GIS

نویسندگان [English]

• Ali Mohammad Asaadi ¹
• Ghorban Ali Asadi ²
• Asghar Khoshnoud Yazdi ³

چکیده [English]

This research was aimed to investigate the ecological capability of Hesare Hosseini Watershed to determine optimum land uses and improve the current environmental management. Ecological and socio-economic characteristics were first studied and mapped. These maps were digitized in Arc/Info software and then were entered to the Arcview software with other data for creating database. Digital Elevation Model (DEM) was produced in Arcview using topographic map. Based on that, the maps of slope, aspect and elevation were produced. Then, the environmental units map was prepared by overlying the maps of elevation, slope, aspect, soil types and vegetation cover in Arcview. The land capability for different land uses was determined by Iranian ecological model using Structured Query Language (SQL) in Arcview. According to the obtained results, this region has no first and second-class capability for irrigation farming. Overall, 54.51% of the watershed area is suitable for range management, 12.76% for dry farming, 31.1% for conservation and 1.63% for irrigated farming.

کلیدواژه‌ها [English]

• ecological capability
• land use
• Hesare Hosseini Watershed
• GIS