نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حمیدرضا میرداودی

عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک، ایران

چکیده

اصلاح و احیاء مراتع تحت تأثیر شوری و قلیائیت، به‌دلیل شرایط خاص حاکم بر این گونه اکوسیستم‌ها، در اولویت کاری مسئولان اجرایی کشور قرار گرفته است. قدم اول در این امر شناسایی گونه‌های گیاهی مناسب با تأکید بر گونه‌های بومی، برای این مناطق می‌باشد، به‌طوری که ضمن استقرار مناسب، استعداد رشد و تولید را در شرایط عرصه مورد نظر داشته باشند؛ بنابراین در این تحقیق سازگاری چهار گونه گیاهی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در  چهار تکرار در کویر میقان اراک برای مدت سه سال انجام گردید. منطقه مورد مطالعه دارای متوسط میزان بارندگی 327 میلی‌متر، بافت خاک سنگین و از نوع لوم–سیلتی-رسی، میزان شوری خاک بین 1/7-1/2 میلی‌موس بر سانتی‌متر و ارتفاع سطح آب زیرزمینی بیش از سه متر بود. روش کشت گونه‌های گیاهی به روش کشت نهال گلدانی و به فاصله 5/2 متر از یکدیگر در اواسط آبان‌ماه انجام شد. صفات مورد بررسی شامل میزان استقرار، درصد پوشش گیاهی، شادابی، تولید علوفه و میزان خوشخوراکی گونه بود. نتایج نشان داد که تمامی گونه‌ها از استقرار خوبی برخوردار بودند و اختلاف معنی‌داری بین آنها از نظر صفاتی مانند درصد پوشش گیاهی، شادابی و تولید علوفه وجود داشت. بیشترین مقدار پوشش گیاهی مربوط به گونه Atriplex canescens و کمترین آن، متعلق به Atriplex leucoclada بود. بیشترین میزان تولید علوفه در گیاه Halimion verrucifera و بیشترین میزان شادابی در گیاه A. canescens مشاهد گردید. نتایج حاصل از تعیین میزان خوشخوراکی گونه‌ها به روش باقی‌مانده علوفه به روش کافه تریا نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین میزان مصرف علوفه در گونه‌های مورد مطالعه وجود داشت، به طوری که گیاه H. verrucifera بیشترین و گیاه Camphorosma monspeliacum کمترین میزان مصرف علوفه را داشتند. به‌طور کلی گیاه H. verrucifera که یک گونه بومی در منطقه می‌باشد، نسبت به سایر گونه‌های مورد مطالعه از نظر تولید علوفه و میزان خوشخوراکی برتری نشان داد، بنابراین کشت این گونه در منطقه توصیه می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

• سازگاری
• خوشخوراکی
• مراتع شور
• گیاهان شورپسند
• کویر میقان
• اراک

عنوان مقاله [English]

Investigation on the feasibility of cultivation, establishment and forage quality of four halophytes in Arak Meyghan playa, Iran

نویسنده [English]

• Hamidreza Mirdavoodi

چکیده [English]

Range improvement in saline rangelands is considered as one of the most important priorities. The first step in this process is the identification of suitable plant species, with emphasis on native species having suitable establishment, growth capacity and forage production under field conditions. Therefore, in this study, the compatibility of four plant species was studied in Meyghan playa of Arak. The research was carried out in a complete randomized block design with four replications, for three years (2008-2010). The study area has a mean annual rainfall of 327 mm. The soil texture is silty-clay-loam, with an electric conductivity ranged between 2.1-7.1 dS/m and a pH of around eight. Groundwater table level was over three meters. The seedlings were cultivated with a distance of 2.5 meter from each other in mid November. The establishment of seedlings, canopy cover percentage, vitality, forage production, and palatability were measured. Results showed that all species were successfully established. Significant difference was found for the canopy cover, vitality, palatability and forage production of species. The highest and the lowest canopy cover percentage were recorded for Atriplex canescens and Atriplex leucoclada, respectively. Halimion verrucifera and A.canescens, respectively, showed the maximum forage production and maximum vitality.. According to the results of palatability, a significant difference was found for forage, i ntake so that the highest and the lowest forage intake were recorded for H. verrucifera and Camphorosma monspeliacum, respectively. Overall, H. verrucifera, a native plant species in the study area, showed the superior palatability and more forage production as compared to other species. Therefore, the cultivation of this species in this area is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

• compatibility
• Palatability
• Halophyte
• Meyghan playa
• Arak