نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرزاد پارسادوست ¹
• بابک بابک بحرینی نژاد ²

¹ کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، اصفهان، ایران

² عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

خاک‌های آلوده به عناصر سنگین یکی از بزرگ‌ترین معضلات دنیای امروز می‌باشد که پاکسازی این‌گونه خاک‌ها به‌ویژه در مناطق مسکونی و کشاورزی مستلزم بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین متدهای بیولوژیکی است تا بتوان بدون کمترین خسارت به محیط خاک را پالایش نمود. یکی از جدیدترین فناوری‌های نوین، گیاه پالایی (Phytoremediation) یا استفاده از گیاهان در پاکسازی خاک‌های آلوده می‌باشد که امکان کاربرد آن در سطح وسیع و با کمترین خسارت به محیط وجود دارد. کادمیم ازجمله عناصری است که در غلظت‌های بالا به‌عنوان یک عنصر آلاینده محیط‌زیست معرفی شده و می‌تواند اثرات مخربی بر انسان‌ها و جانوران داشته باشد. بدین منظور مطالعه‌ای در منطقه ایرانکوه با یازده گونه گیاهی و در سه جایگاه با سه درجه آلودگی انجام گردید. در این تحقیق فرم کل و عصاره‌گیری‌شده با DTPA عنصر کادمیم همرا با تعدادی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک هر سه جایگاه اندازه‌گیری شد. زیست انباشتگی عنصر کادمیم در اندام‌های هوایی و زیرزمینی و همچنین فاکتور انتقال عنصر کادمیم که در بحث گیاه‌پالایی و      به‌طور خاص عصاره‌کشی گیاهی مهم می‌باشد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در نهایت نتایج نشان داد که                    گونه‌های گیاهی Acantholimon sp، Ebenus stallata وglacuanthus  Astragalusبه‌ترتیب بیشترین غلظت کادمیم در اندام هوایی (97/1-53/1-40/1) و بیشترین ضریب انتقال کادمیم از اندام زیرزمینی به اندام هوایی (به ترتیب 6/12-37/1-09/2) را دارا بودند. این سه گونه به‌دلیل بالا بودن میزان زیتوده و زیست انباشتگی در اندام هوایی جهت پالایش خاک‌های آلوده به عنصر کادمیم در این منطقه و مناطق مشابه می‌توانند توصیه شوند.

کلیدواژه‌ها

• عناصر سنگین
• گیاهان مرتعی
• گیاهان فرا انباشت‌کننده

عنوان مقاله [English]

Potential of rangeland species in cleaning cadmium contaminated soils in Irankooh region

نویسندگان [English]

• Farzad Parsa Doost ¹
• Babak Bahreyni Nejad ²

چکیده [English]

Nowadays, heavy metal contaminated soils is one of the most important concerns of the world and cleaning these soils with minimum environmental damage is necessary especially in urban and agricultural regions through advanced biological methods. Phytoremdiation is one of the modern technologies that could be used in large scale with minimum damage to environment. High concentration of cadmium, as an environmental pollutant, could be harmful for human and animals. Regarding to this reason, a study was carried out on 11 plant species in Irankouh region at three sites including three levels of high, medium and low cadmium contamination. The bioaccumulation of cadmium in shoots and roots of plants, and translocation factor were measured. According to the results, Astragalus glaucanthus, Ebenus estellata and Acantholimon sp. showed the highest values of cadmium concentration (1.40, 1.53 and 1.97 mg/kg dry matter), and also the highest translocation factor (2.09, 1.37 and 12.6), respectively. Because of the high values of biomass and bioaccumulation, these three plants are recommended for phytoremediation of cadmium-contaminated soils under the same conditions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• heavy metals
• Rangeland Plants
• hyperaccumulators