نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جمال حسنی ¹
• محمد فیاض ²

¹ عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، ایران

² استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران، ایران

چکیده

این مطالعه جهت تعیین ارزش رجحانی گونه‌های مرتعی برای دام در مراتع روستای مجیدآباد شهرستان قروه در مسیر جاده سنندج- همدان، در سال‌های 1386 تا 1389 اجرا شد. به‌منظور تعیین ارزش رجحانی با روش شاخص رجحان، علوفه تولیدی 5 گیاه در داخل و خارج قرق برداشت گردید، و بر اساس میزان تولید و میزان مصرف دام از هریک از گونه‌های گیاهی شاخص رجحان گونه‌های گیاهی تعیین شد. در روش زمان‌سنجی، با استفاده از دوربین فیلمبرداری زمان چرای دام از هر گونه گیاهی ثبت و داده‌های بدست‌ آمده مورد بررسی قرار گرفت. در مدت 30 دقیقه فیلمبرداری، درصد زمان چرای دام از هر گونه براساس طرح بلوک‌های کاملا تصادفی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین سال‌های متفاوت و گونه‌های گیاهی مورد استفاده دام از نظر درصد زمان چرا تفاوت بسیار معنی‌دار آماری در سطح یک درصد وجود داشت. مقایسه میانگین درصد زمان چرای دام از گونه‌های مختلف نشان داد که گیاهBromus tomentellus  با اختصاص بیشترین میانگین (31/12 درصد) همراه با یکساله‌ها در یک کلاس از نظر آماری قرارگرفته و بعد از آنها گونه‌های Galium verum,Thymus daenensis, Pterocephalus canus, Poa bulbosa و سایر گونه‌ها قرار گرفته‌اند. گیاه مرتعی Prangos ferulacea با اختصاص میانگین 33/0 درصد از زمان چرا پایین‌ترین کلاس را از نظر آماری به خود اختصاص داد. در این تحقیق مشخص شد، در این منطقه گیاهانی مانندStipa bromoiedes  وFestuca ovina بسیار کم مورد استفاده دام قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

• ارزش رجحانی
• گیاهان مرتعی
• شاخص رجحان

عنوان مقاله [English]

Investigation on preference value of range species and grazing behavior in Qorveh Rangelands of Kurdistan

نویسندگان [English]

• Jamal Hasani ¹
• Mohammad Fayaz ²

چکیده [English]

This study was performed in the Qorveh rangeland of Kurdistan for five years (2006-2010) to determine the preference value of range species and grazing behavior. The preference value of range species was measured with two methods (time study and preference index). According to the obtained results, significant differences were found for the years and plant species in terms of grazing time percentage, at 1% level of probability. Mean comparison of grazing time percentage showed that Bromus tomentellus with an average of 12.31% together with annuals was classified in one class, and Galium verum, Thymus daenensis, Pterocephalus canus, Poa bulbosa and other species were classified in another class. The lowest grazing time percentage (0.33%) was recorded for Prangos ferulacea. Our results clearly showed that Stipa bromoiedes and Festuca ovina were much less grazed by livestock.

کلیدواژه‌ها [English]

• Preference value
• range species
• preference index