نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعیده ناطقی ¹
• احمد نوحه گر ²
• امیرهوشنگ احسانی ³
• ام البنین بذرافشان ⁴

¹ دانشجوی دکتری بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

² استاد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران

³ دانشیار، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران

⁴ استادیار، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، ایران

چکیده

پایش تغییرات پوشش‌گیاهی نقش اساسی در برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست دارد. روش‌های متعددی برای آشکارسازی تغییرات یک منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و محدودیت‌هایی هستند. یکی از روش‌های مطالعه تغییرات استفاده از شاخص‌های پوشش گیاهی است. در این حالت استفاده از داده‌های ماهوارهای امکان مطالعه گسترده پوشش گیاهی را فراهم می‌سازد. هدف از این تحقیق ارزیابی 4 شاخص گیاهی NDVI، SAVI، RVI و WAVI می‌باشد. این مطالعه در جزیره قشم در سال‌های 1380(2001) و 1393 (2014) انجام گرفت. در این تحقیق از داده‌های سنجده ETM+ و OLI که دارای تطابق هندسی مناسبی بودند استفاده شده است. پس از محاسبه هر یک از شاخص‌ها به منظور ارزیابی دقت شاخص‌ها، بر اساس اطلاعات حاصل از بازدید صحرایی از منطقه و تصاویر و به کمک تفسیر چشمی تصویر کاذب، نقاط تعلیمی تهیه شده و به محیط نرم افزار ENVI.5 وارد شدند. بدین ترتیب با در اختیار داشتن 100 نمونه تعلیمی و در نظر گرفتن چهار کلاس اراضی بایر، جنگل حرا، کشاورزی و آب از روش پیشنهادی دلاپیان و اسمیت صحت تولید کننده و صحت کاربر هر نقشه جهت بررسی صحت طبقه‌بندی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد شاخص SAVI با بیشترین ضریب کاپا 93/0 درصد در سال 1393 و 0.83 درصد در سال 1380 بهترین عملکرد و شاخصWAVI  با کمترین ضریب کاپا 81/0 در سال 1380 و 43/0 در سال 1393 ضعیفترین نتایج را از بین شاخص‌ها داشت. برای ارزیابی تغییرات از روش جدول متعامد (crosstab) استفاده شد و نتایج نشان داد در طی 13 سال 21 درصد به مساحت جنگل‌های حرا و 60 درصد به اراضی کشاورزی و پوشش گیاهی طبیعی داخل جزیره افزوده شده است.

کلیدواژه‌ها

• شاخص گیاهی
• ضریب کاپا
• تغییرات پوشش گیاهی
• جزیره قشم

عنوان مقاله [English]

Evaluating the vegetation changes upon vegetation index by using remote sensing

نویسندگان [English]

• Saiedeh Nateghi ¹
• Ahmad Nohegar ²
• Amir Houshang Ehsani ³
• Omolbanin Bazrafshan ⁴

¹ Ph.D. Student of Combat Desertification, Faculty of Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran

² Professor, Faculty of Environment, University of Tehran, Iran

³ Associate Professor, Faculty of Environment, University of Tehran, Iran

⁴ Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran

چکیده [English]

The monitoring of vegetation changes has a fundamental role in planning and management of environment. There are various methods to determine the changes in a region using satellite images that each has advantages and limitations. The use of vegetation indices is one of the methods to detect the changes. The aim of this study was to evaluate four vegetation indices including NDVI, SAVI, RVI and WAVI. This research was performed in Qeshm Island using Landsat images during 2001 and 2014. In this research, ETM+ and OLI data were used. After calculating each indicator, 100 sample training points were used to assess the accuracy of indicators by ENVI.5.3. Four classes including bare land, mangrove forests, agriculture and water were classified. Based on Dlapyan & Smith method, the product accuracy and user accuracy for each class were evaluated. The results showed that the SAVI index with the highest kappa coefficient, 0.93 in 2014 and 0.83 in 2001, had the best results and WAVI index with the lowest kappa coefficient, 0.43 in 2001 and 0.81 in 2014, had the weakest results. To evaluate the changes, crosstab method was used .The results showed that during 13 years the area of mangrove forests and agricultural lands and natural vegetation of Qeshm Island increased up to 21% and 60%, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• vegetation index
• kappa coefficient. Vegetation change
• Gheshm Island