نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا عکافی ¹
• حمید اجتهادی ²
• عادل سپهری ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

² استاد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

³ استاد، گروه مرتع‌داری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

شناخت الگوی پراکنش مکانی گیاهان در توصیف پایداری اکوسیستم، طراحی طرح‌های مدیریتی و اقدامات حفاظتی و احیایی مفید است. به منظور تعیین الگوی پراکنش برخی از گیاهان پارک ملی قمیشلو، ابتدا 6 منطقه امن انتخاب شد. سپس تعداد 360 کوادرات یک متر مربعی در طول شش ترانسکت به طور سیستماتیک تصادفی مستقر و تعداد پایه‌های گیاهان مورد نظر در هر کوادرات شمارش گردید. در این مطالعه از شاخص‌های پراکندگی، خوشه‌بندی، گرین، لوید و موریسیتا استفاده شد. از آنجایی که تعداد زیادی گونه‌های گیاهی و با تراکم‌های مختلف انتخاب شده است، نتایج حاصل از شاخص‌ها نشان داد که تراکم تاثیری بر نوع الگوی پراکنش ندارد. اعداد حاصل از شاخص گرین الگویی بین دو نوع الگوی پراکنش تصادفی و غیر‌تصادفی (خوشه‌ای یا کپه‌ای) را نشان ‌داد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود به منظور تعیین دقیق نوع الگوی پراکنش از مقادیر حداکثری کپه‌ای استفاده شود. در بین این شاخص‌ها، برای شاخص‌های لوید و موریسیتا مقدار ماکزیمم مشخصی برای الگوی کپه‌ای تعریف نشده است. بدین منظور، دو فرمول برای تعیین حداکثر کپه‌ای تعریف شد و نتایج حاصل از شاخص‌ها طبق آنها تفسیر شد.

کلیدواژه‌ها

• الگوی پراکنش
• حداکثر کپه‌ای
• شاخص کوادراتی
• پارک ملی قمیشلو

عنوان مقاله [English]

Spatial Distribution Pattern of Certain Plant Species Use of Quadrate Indices in Ghamishloo National Park

نویسندگان [English]

• Hamidreza Akafi ¹
• Hamid Ejtehadi ²
• Adel Sepehri ³

¹ Ph.D Student, Department of Biology, Faculty of science, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

² Professor, Department of Biology, Faculty of science, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

³ Professor, Department of Rangeland Management, College of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran

چکیده [English]

Recognition of spatial distribution pattern of plants is useful in describing the ecosystem stability, designing management plans and protective rehabilitative measures. In order to determine the distribution pattern of certain plant species in Ghamishloo National Park, six safe regions were selected. Three hundred sixty quadrates with the size of 1×1 m² were established by using random-systematic method along six transects and the number of individuals of each species was recorded. In this study, dispersion indices such as clustering, Green, Lloyd and Morisita were used. Since a large number of plants with different densities were selected, the results of indices showed that density had no effect on distribution pattern. The values of Green's index showed a pattern between random and non-random (clumped) distribution pattern. Therefore, it is recommended to use maximum clumped values to determine the exact type of distribution pattern. Among the study indices, no specified maximum value was defined for Lioyd and Morisita regarding the clumped pattern. For this purpose, two formulas were defined to determine the maximum clumping and the results of indices were interpreted according to these formula.

کلیدواژه‌ها [English]

• Distribution pattern
• Maximum clumping
• Quadrate indices
• Ghamishloo National Park