نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدتقی میرحاجی ¹
• مرتضی اکبرزاده ²
• فرهاد آژیر ³

¹ کارشناس ارشد بخش تحقیقات مرتع موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

² استادیار، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

آگاهی از تولید سالانه و ماهانه تیپ‌های مختلف مرتعی برای مدیریت کارآمد و مؤثر مراتع ضروری‌ است. دستیابی به این مهم با تعیین رابطه بین میزان تولید علوفه گیاهان و متغیرهای اقلیمی مؤثر بر آنها به‌ویژه بارندگی درعرصه مراتع آسان می‌گردد. مراتع فیروزکوه به منظور تعیین ارتباط بین بارندگی و میزان تولید علوفه گیاهان بوته‌ای، به‌مدت پنج سال(1389-1385)  مورد مطالعه قرار گرفت. از ابتدای فصل رویش تولید علوفه گونه‌ها در داخل قطعات محصور با فواصل زمانی یک ماهه برداشت و هر ساله تا پایان فصل رویش ادامه یافت. هر یک از گونه‌های مورد بررسی در طول فصل چرا و  در سال های مختلف، تولید معینی داشتند. رابطه میان تولید و بارندگی زمستانه، بهاره و ماه‌های مختلف زمستان و بهار به‌طور جداگانه بررسی گردید. نتایج نشان داد که همبستگی تولیدگونه‌های مورد مطالعه با بارش در دوره‌های زمانی مشتمل بر؛ سال زراعی(06/0-42/0)، زمستان و بهار(01/0-23/0)، اسفند و بهار (13/0-35/0)، اسفند و اردیبهشت (06/0-45/0)، بهمن تا خرداد (13/0-40/0) مثبت بوده و در ماه خرداد (63/0-94/0) به‌بالاترین میزان خود رسید، به‌طوری‌که ‌بین‌ تولید گونه‌های، Acanthophyllumspinosum، Acantholimonerinaceum، Onobrychiscornuta، Thymusfedtschenkoi، با بارندگی خرداد ‌رابطه معنی‌دار‌ در سطح یک‌تا پنج درصد مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

• گیاهان بوته‌ای
• تولید علوفه
• فیروزکوه
• لزور

عنوان مقاله [English]

Relationship between rainfall and annual forage production of the most important shrubs Species in Firuzkuh region

نویسندگان [English]

• Seyed Taghi Mirhaji ¹
• Morteza Akbarzadeh ²
• Farhad Azhir ³

¹ Senior Research Expert, Range Research Division, Research Institute Forests and Rangelands, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Research Range Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO),Tehran, Iran

³ Research Instructor, Mazandaran Agricultural and Natural resources Research Education and Extension center, Sari, Iran

چکیده [English]

Awareness of annual and monthly production of various rangeland types is essential for efficient management of rangelands. It would be achievement by determining the relationship between plant forage production and climatic variables affecting them especially rainfall which would make easier management. Achieving this goal is facilitated by determining the relationship between the amount of forage production and climatic variables affecting it, especially rainfall, in rangelands. Firuzkuh rangelands were studied to determine the relationship between rainfall and shrub forage production during 2006-2010. For this purpose, the annual and monthly forage production was measured during plant growth season in research exclosure plots by clip and weigh method. Each plant species studied had a specific production during the grazing season in different years. Relationship between forage production and precipitation in periods of winter and spring as well as each month of winter and spring was estimated. Results showed that correlation between the forage production of study species and precipitation in different periods including crop year (0.06 - 0.42), winter and spring (0.01-0.23), March and spring (0.13 -0.35), March and May (0.06 – 0.45), February to June rainfall (0.13 – 0.40), was positive and reached its highest level in June (0.63 -0.94). A significant relationship was found between the forage production of Acantholimon erinaceum, Acanthophyllum spinosum, Astragalus gossypinus, Onobrychis cornuta and Thymus fedtschenkoi and June rainfall.

کلیدواژه‌ها [English]

• Shrub
• forage production
• Firuzkuh
• Lazur