نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی از دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
2 استادیار گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
چکیده
شناسایی و ارزیابی فرآیندها، عوامل و وضعیت فعلی شدت بیابانزایی به منظور تدوین برنامه‌های مشخص و واقع‌گرایانه کنترل بیابانزایی از نیازهای اساسی مناطق بیابانی می‌باشد. در این تحقیق به‌منظور ارزیابی بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان، از 3 شاخص کیفیت خاک، کیفیت پوشش‌گیاهی و کیفیت اقلیم مدل ESAs استفاده گردید. بدین منظور، نقشه هر شاخص از میانگین هندسی لایه‌های آن به‌دست آمد و از طریق میانگین هندسی شاخص‌های کیفیت و با کلاس‌بندی نقشه حاصله، نقشه حساسیت بیابانزایی (ESAI) منطقه مورد مطالعه به‌دست آمد. در نهایت، اراضی منطقه مورد مطالعه در سه کلاس غیر حساس (64/7 درصد)، شکننده (41/14 درصد) و بحرانی (95/77 درصد) قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده نشانگر آن است که مهمترین عوامل مؤثر در بیابانزایی منطقه مورد مطالعه، زهکشی ضعیف، بافت سنگین و رسی خاک و فقر پوشش گیاهی در کنار عامل اقلیم است که باعث به وجود آمدن شرایط بیابانی شده است. با توجه به این موضوع و همچنین قرار گرفتن منطقه در کلاس بحرانی بیابانزایی، پیشنهاد می‌گردد از طریق اقدامات اصلاحی بیولوژیکی و مکانیکی از قبیل کاشت گیاهان مقاوم به خاک‌های سنگین و شور و نیز، احداث زهکش در اراضی باتلاقی از پیشروی فرآیند بیابانزایی جلوگیری کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Desertification risk assessment of Incheh-broun area in Golestan Province using ESAs model
نویسندگان [English]
- Esmaeil Silakhori 1
- Hamid Niknahad gharmakher 2
- Abdolbaset Aghtabye 3
1 M.Sc. of Arid Zone Management, Faculty of Natural Resources, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran
2 Assistant Professor of Rangeland Management Department, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources.Gorgan. Iran
3 M.Sc. of Rangeland Management Department, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]
In order to develop a clear and realistic desertification control plan, identifying and evaluation of processes as well as causes and current status of desertification are the basic needs of arid zones. In present study, the desertification assessment of Incheh – broun area in Golestan province was performed using three indicators of ESAs model (soil quality, vegetation cover quality and climate quality). Therefore, the map of each indicator was obtained from the geometric mean of its layers. From the geometric mean of these indicators and by classification of obtained map, the desertification sensitivity map of the study area (ESAI) was obtained. Finally, the study area was classified in three classes [no sensitive (7.64%), fragile (14.41%) and critical (77.95%)]. The results demonstrated that poor drainage, heavy texture of soil, poor vegetation cover, besides climatic factor are the most important factors of desertification in the study area causing desert conditions. With regard to the results and in order to prevent the advance of desertification processes, the biological and mechanical land improvement techniques such as plantation of species resistant to heavy and saline soils and construction of drainage in water logging lands are recommended.
کلیدواژه‌ها [English]
- Desertification risk assessment
- ESAs
- Incheh – broun
- Golestan
)