نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدعلی زارع چاهوکی ¹
• نرگس ناصری حصار ²
• محمد جعفری ³

¹ استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

² کارشناس ارشد مرتعداری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

³ استاد دانشکده گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف مدل‌سازی پراکنش تیپ‌های گیاهی مراتع غرب شهرک صنعتی اشتهارد با روش آنتروپی حداکثر و تعیین عوامل موثر بر حضور هر تیپ انجام شد. اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل محیطی شامل خاک و توپوگرافی جمع‌آوری و سپس نقشه تیپ‌بندی اولیه با استفاده از نقشه‌های شیب و جهت و ارتفاع در مقیاس 1:25000و تصاویر ماهواره‌ای تهیه شد. در هر سایت، سه ترانسکت 750 متری، دو ترانسکت در جهت شیب و یک ترانسکت عمود بر جهت شیب مستقر شد. 45 پلات نمونه‌برداری با فواصل 50 متری در امتداد هر ترانسکت قرار داده شد. اندازه پلات‌ نمونه‌برداری باتوجه به نوع و پراکنش گونه‌های گیاهی به روش سطح حداقل، سطح مستطیلی شکل 2 مترمربعی تعیین گردید. در هر پلات فهرست گونه‌های موجود و درصد پوشش گیاهی تعیین شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل خاک حفر و نمونه‌برداری از دو عمق 20-0 و 80-20 سانتی‌متر انجام شد. برای هر واحد نمونه‌برداری، اطلاعات طول و عرض جغرافیایی، شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا نیز تعیین شدند. نقشة متغیرهای محیطی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و زمین آمار تهیه شد. سپس نقشه‌های پیش‌بینی مربوط به پراکنش تیپ‌های گیاهی با استفاده از روش مدل‌سازی آنتروپی حداکثر تهیه و میزان تطابق نقشه‌های پیش‌بینی با نقشه‌های واقعی با استفاده از ضریب کاپا و دقّت مدل‌های حاصل با استفاده اAUC مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس ضریب کاپای حاصل از مقایسه نقشه‌ها، میزان تطابق نقشه‌های پیش‌بینی و واقعی برای تیپ Pteropyrum olivieri در سطح خیلی خوب (ضریب کاپا 7/0) و برای تیپ‌های Halocnemum strobilaceum, Salsola richteri‏-Artemisia sieberi, Artemisia sieberi و Artemisia sieberi–Stipa barbata در سطح خوب (ضرایب کاپای 66/0، 64/0، 57/0 و 66/0) ارزیابی شد.

کلیدواژه‌ها

• آنتروپی حداکثر
• مدل پیش‌بینی رویشگاه
• مراتع اشتهارد
• ضریب کاپا

عنوان مقاله [English]

Habitat distribution modeling of plant species using Maximum Entropy Method (Case study:Rangelands of Eshtehard)

نویسندگان [English]

• Mohammad Ali Zare Chahooki ¹
• Narges Naseri Hesar ²
• Mohammad Jafary ³

¹ Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Tehran, Iran

² Former M.Sc. in Range Management, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Iran

³ Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Iran

چکیده [English]

     The study was performed with the aim of modeling the distribution habitats of Eshtehard rangelands using Maximum Entropy Method and determining the factors affecting each habitat. Vegetation and environmental data including soil characteristics and topography were collected. The initial map was prepared based on slope, elevation and direction maps and satellite images. At each site, three transects with a length of 750 m were established, two transects along the most important environmental gradients and one transect perpendicular to them. A number of 45 plots along each transect was placed at a distance of 50 meters. The size of plot sampling was determined to be two square meters according to the type and distribution of plant species with minimal area method. Soil profiles were dug at the beginning and end of each transect. Sampling was done from the depths of 0-20 cm and 20-80 cm. The list of species and the percentage of vegetation in each plot were determined. For each sampling unit, the latitude and longitude data, slope, direction, and elevation were also determined. Then the desired characteristics were measured in the laboratory. GIS and Geostatistics methods were used to map the environmental variables. The species distribution models were produced using the species presence data and Maximum Entropy Method (Maxent). The Kappa coefficient index and the area under the curve (AUC) were used to evaluate the accuracy of the distribution maps. The agreements of actual and predicted maps for Pteropyrum olivieri was well (K=0/7) and it was acceptable for Halocnemum strobilaceum, Salsola richteri‏-Artemisia sieberi, Artemisia sieberi, Artemisia sieberi–Stipa barbata (K=0/66, 0/64, 0/57, 0/66).

کلیدواژه‌ها [English]

• Maxent
• Habitat distribution model
• Rangelands of Eshtehard
• Kappa coefficient