نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
2 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی مهمترین عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر درصد تاج پوشش گون سفید (Astragalus gossypinus) در بخشی از مراتع نیمه‌خشک استان کردستان صورت گرفت. با پیمایش صحرایی سه ناحیه شامل دزلی، نران و گردنه مروارید به عنوان محدوده مطالعاتی انتخاب شدند. تعداد پلات‌ها با توجه به ویژگی‌های پوشش گیاهی و سایر عوامل محیطی، در منطقه دزلی 6 نقطه معرف نمونه‌برداری، در منطقه نران 3 نقطه و در گردنه مروارید 4 نقطه معرف تعیین گردید. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی در هر تیمار به روش تصادفی - سیستماتیک در قالب پلات‌های 1×1 متر و در طول دو ترانسکت بطول 100 متر انجام شد. نمونه‌گیری از خاک در هر پلات با سه تکرار و از عمق50-0 سانتی‌متری در پای گیاه و بین پایه‌ها انجام گرفت. در نمونه‌های خاک فاکتورهای درصد رس، سیلت، شن، گچ، آهک، هدایت الکتریکی، اسیدیته، فسفر، کلسیم، منیزیم، درصد سنگ و سنگریزه، نیتروژن، کربن و پتاسیم اندازه‌گیری شد.برای بررسی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی از تجزیه واریانس یک‌طرفه و به منظور تعیین اثر عوامل محیطی بر درصد تاج پوشش گون از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج نشان داد که فاکتورهای کربن، پتاسیم، اسیدیته، منیزیم، فسفر، کلسیم، آهک، ازت، رس، شن، متوسط بارش سالیانه، درصد تاج پوشش در بین رویشگاه‌های مختلف دارای اختلاف معنی‌دار در سطح یک درصد است. سایر فاکتورها از جمله گچ، هدایت الکتریکی در بین رویشگاه‌های مختلف معنی‌داری نشدند. بر اساس نتایج به دست آمده، در نتایج رگرسیونی، آهک، ارتفاع و بارش هر کدام به ترتیب با 25درصد ،12درصد و 7 درصد تغییرات درصد تاج پوشش را توجیه می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effects of ecological factors on the canopy cover percentage of Astragalus gossypinus in a part of semi-steppe rangelands of Kurdistan
نویسندگان [English]
- Aydin Faraji 1
- Hamed Joneidi Jafari 2
- Bahram Gholinejad 2
1 Former M.Sc. Student in Range Management, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor, faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]
This study aimed to determine the most important ecological factors affecting the canopy cover of Astragalus gossypinus in some parts of semi-steppe rangelands of the Kurdistan province. Field survey was carried out in three areas of Kurdistan meadows including Dezli, Narran, and Murvarid saddle. The number of plots, according to the characteristics of the vegetation and other environmental factors, was calculated to be 6 for Dezli, 3 for Naran, and 4 for Murvarid saddle. The plots of vegetation were sampled in a random-systematic manner in an area of 1 × 1 m and along two transects of 100 m. Soil sampling in each plot was performed with three replications and at the depth of 0 to 50 cm at and between the base of the plants. Factors such as soil, clay, silt, sand, gypsum, lime, electrical conductivity, pH, phosphorus, calcium, magnesium, stones and pebbles, nitrogen, carbon, and potassium were measured. For the analysis of soil and vegetation, ANOVA, and in order to determine the effect of different environmental factors on the vegetation cover, multiple regressions were applied. To determine the most important factors affecting the canopy cover of vegetation, principal component analysis was also used. The results showed that the factors including carbon, potassium, pH, magnesium, phosphorus, calcium, lime, nitrogen, clay, sand, average annual rainfall, and the canopy cover percentage were significantly different at the level of 1%; while, the factors such as gypsum and electrical conductivity were not significant among the different habitats. The regression results showed that the factors including lime, height, and precipitation justified the changes of cover 25%, 12% and 7%, respectively.
کلیدواژه‌ها [English]
- Percent canopy cover
- Astragalus gossypinus
- ecological factors
)