نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عالم چراغیان ¹
• سمیه دهداری ²
• محمد فرجی ³
• علی آریاپور ⁴

¹ دانشجوی گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) بهبهان، ایران،

² نویسنده مسئول، استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) بهبهان، ایران

³ استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) بهبهان، ایران

⁴ دانشیار، گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

چکیده

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر عملیات اصلاحی مختلف بر شاخص‌های اکولوژیکی سلامت مرتع با استفاده از روش LFA در مراتع چاه شیرین بهبهان انجام شد. برای این منظور سه سایت عملیات اصلاحی کاشت درخت کهور (Prosopis juliflora) عملیات احداث کنتور فارو و عملیات کشت درخت اوکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) که در سال 1379 اجرا شده است، همراه با سه منطقه شاهد در کنار آنها انتخاب گردید. به منظور نمونه‌برداری در هر سایت 3 ترانسکت 100 متری بر اساس اقلیم، تیپ گیاهی و تغییرات پوشش گیاهی با فاصله 50 متر در یک طرح تصادفی - سیستماتیک در جهت شیب منطقه مستقر گردید. برای تعیین ویژگی‌های کارکردی مرتع شامل پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی با استفاده از روش LFA و به کارگیری از 11 شاخص سطح خاک تعیین گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در اثر فعالیت‌های مدیریتی اعمال شده شاخص‌ها و ویژگی‌های کارکردی مرتع تغییر یافته‌اند. به طوری که نتایج آزمون تی مستقل برای سه مشخصه کارکردی در قطعات و میان قطعات گیاهی هر منطقه نسبت به منطقه شاهد آن تفاوت معنی‌داری را نشان داد (05/0>P). همچنین بر اساس نتایج حاصل از آزمون تجزیه واریانس مقایسه سه منطقه اصلاحی، برای سه مشخصه کارکردی (پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی) در قطعات مورد بررسی تفاوت معنی‌دار در سطح 1 درصد مشاهده گردید. به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق برای عملیات کشت درخت کهور و احداث کنتورفارو از نظر مشخصه‌های کارکردی نسبت به سایت درخت اوکالیپتوس شرایط بهتری را نشان داد. بنابراین می‌توان اظهار داشت که عملیات اصلاحی باعث بهبود کارکرد مرتع گردیدند و مطالعات عملکرد مرتع با استفاده از شاخص‌های ساده در آشکارسازی تاثیر عملیات اصلاحی و مدیریتی بسیار موثر است.

کلیدواژه‌ها

• عملیات اصلاحی
• طرح مرتعداری
• چاه شیرین
• ویژگی‌های عملکردی
• .LFA

عنوان مقاله [English]

Effects of different improvement practices on ecological indicators of rangeland health using LFA method (Case study: Behbahan, Chahshirin rangelands)

نویسندگان [English]

• Alam Cheraghian ¹
• Somayeh Dehdari ²
• Mohammad Faraji ³
• Ali Ariapour ⁴

¹ Former M.Sc. Student in Rangeland and Watershed Department, Faculty of Natural Resources and Environment Imam Hassan Mojtaba, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Iran

² Assistant Professor of Rangeland and Watershed Department, Faculty of Natural Resources and Environment Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Iran

³ Assistant Professor of Rangeland and Watershed Department, Faculty of Natural Resources and Environment Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Iran

⁴ Associate Professor, department of Range Management, Borojerd Branch, Islamic Azad University, Borojerd, Iran

چکیده [English]

    The present study was carried out to investigate the effects of various improvement practices on ecological indicators of rangeland health using LFA method in Behbahan Chahshirin rangelands. To this end, three improvement sites including mesquite (Prosopis juliflora) tree planting, construction of contour furrow, and eucalyptus (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) tree planting, implemented in 2000, were selected along with three control areas. For sampling in each site and based on climate, vegetation type, and vegetation changes, three transects of 100 m length and a distance of 50 m were established in a random-systematic manner in the direction of the slope of the region. Three functional characteristics of rangeland including stability, permeability, and food cycle were determined using LFA method and 11 soil surface indices. The results of this study showed that the indicators and functional characteristics of rangeland were changed due to the applied management practices. The independent t-test results showed a significant difference between three functional attributes within the patches and inter-patches of each region compared to the control area (P <0/05). In addition, based on the results of variance analysis compared to the three improvement regions, the three functional attributes (stability, permeability, and nutrient cycle) were significantly different at 1% level. In general, the results of this study showed better conditions for Mesquite tree planting and contour furrow construction in terms of functional characteristics compared to the Eucalyptus tree site. Thus, it can be stated that improvement practices resulted in improved rangeland health.

کلیدواژه‌ها [English]

• corrective action
• Rangeland Plan
• Chahshirin
• functional features
• LFA