نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین تولید روی زمین فرمهای رویشی گندمیان، پهن برگان علفی، بوتهایها و تولید کل با عوامل دما و بارندگی 25 ساله، سال ماقبل نمونهبرداری و سال نمونهبرداری در مراتع هیر و نئور استان اردبیل بوده است. تولید سطح زمین در سه پروفیل ارتفاعی 1446 تا 2750 متر با استفاده از روش قطع و توزین در پلاتهای یک متر مربعی (جمعاً 330 پلات) نمونهبرداری شد. دما و بارندگی برای هر نقطه با استفاده ازگرادیان محاسبه شد. نتایج نشان داد با گذشت زمان بارندگی کاهش، دما افزایش و میزان تولید کاهش یافته است. همچنین بین دما و بارندگی با تولید فرمهای رویشی و کل رابطه معنیدار (01/0>P) بوده و تولید گندمیان و کل با بارندگی رابطه مستقیم دارند. همچنین بیشترین مقدار تولید پهنبرگان علفی در طبقه میانی و بیشترین تولید بوتهایها در طبقات بالاتر بارندگی سالانه ثبت شد. نتایج اثرات دما نیز نشان داد تولید گندمیان و تولید کل با دما رابطه عکس داشته و بیشترین مقدار تولید پهنبرگان علفی و بوتهایها، بهترتیب در طبقات میانی و پایین دمایی سالانه ثبت شد. با توجه به صحت معادلات رگرسیون نقشههای تولید در محیط GIS تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشههای تهیه شده توسط دادههای اقلیمی سال 1394 و 1395 نسبت به دادههای اقلیمی 25 ساله نتیجه بهتری داشته است. از نتایج این مطالعه میتوان در تعادل بین عرضه و تقاضای تولید، زیتوده و شاخص توازن کربن اکوسیستم که یک ابزار بالقوه مهم از نظر توسعه پایدار است و به عنوان شاخص تنش بر محیطزیست ناشی از افزایش مصرف زیتوده است استفاده کرد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Effects of temperature and rainfall on the aboveground net primary production of Hir and Neur rangelands in Ardabil province
نویسندگان [English]
- Farid Dadjou 1
- Ardavan Ghorbani 2
- Mehdi Moameri 3
- Mahmoud Bidarlord 3
1 M.Sc. Student in Range Mmanagement, Faculty of Ariculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Ariculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Ariculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده [English]
The purpose of this study was to investigate the relationship between rangeland aboveground production based on total aboveground production and life forms of grasses, forbs, and shrubs with 25-year temperature and precipitation data, the year before sampling, and the year of sampling in Hir and Neur rangelands in Ardabil province. To determine the aboveground production, the amount of production was estimated using the harvesting method in one square meter plots (totally 330 plots) in three elevation classes under the range of 1446-2750 meters. Temperature and precipitation were calculated for each plot. Aboveground production maps were prepared in a GIS environment using extracted regression equations. The results showed that over the years, precipitation decreased and temperature increased, and aboveground production also decreased in relation to those climatic factors. Moreover, there is a significant relationship (P<0.01) between the aboveground production of life forms and total aboveground production with climatic factors, and aboveground production of grasses and total have a direct relationship with precipitation; however the maximum aboveground production of forbs was recorded in the middle ranges and maximum aboveground production of shrubs was recorded in the higher ranges of annual precipitation. Grasses and total aboveground production had an inverse relationship with temperature, and the maximum aboveground production of forbs and shrubs was recorded in the middle and lower ranges of annual temperatures, respectively. According to the accuracy of derived regression equations, the maps prepared by climatic data of 1394 and 1395 were better than 25-year climate data. The results of this study can be used for the supply-demand balance of aboveground production, biomass accounts, and ecosystem carbon balance indicator that is potentially an important tool for sustainable development.
کلیدواژهها [English]
- Ardabil province
- aboveground biomass
- climatic factors
- Hir and Neur rangelands
- life form
- rangelands