نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین احمدی گتاب ¹
• شفق رستگار ²
• قدرت اله حیدری ³
• سیدمجتبی مجاوریان ⁴

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

² استادیار، گروه مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

³ دانشیار، گروه مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

⁴ دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

چکیده

دامداری سنتی متکی به مراتع بیشترین سهم را در بهره‌برداری از مراتع کشور دارد. با وجود آنکه بیش از نیمی از علوفه مورد نیاز دام‌ها از منابعی غیر از چرا در مراتع تأمین می‌گردد، بیشتر دامداران در ایران بر این عقیده هستند که دامداری سنتی دارای توجیه اقتصادی نمی‌باشد. ازاین‌رو، این تحقیق را می‌توان گامی در جهت تحلیل اقتصادی فعالیت دامداری دانست که فصلی از سال را متکی به علوفه مراتع ییلاقی حوزه آبخیز سجادرود بابل می‌باشند. اطلاعات مربوط به ارزیابی اقتصادی به روش پیمایشی و از طریق پرسش‌نامه تکمیل گردید. جامعه آماری شامل 3 سامان عرفی دارای طرح و 3 سامان عرفی فاقد طرح مرتع‌داری بود. با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم برای انجام این پژوهش (82 دامدار) انتخاب گردید. در این بررسی سود خالص بهره‌برداران از فعالیت‌های دامداری و سایر عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر درآمد دامداران مطالعه شد. نتایج حکایت از آن داشت که نسبت منفعت به هزینه فعالیت دامداری سنتی در منطقه 41/1 و دارای توجیه بوده است ولی اختلاف سودآوری بین مراتع دارای طرح و فاقد طرح و همچنین بین دامداران مورد بررسی با تعداد دام کم، متوسط و زیاد معنی‌دار نشد. میانگین سود خالص به ازای هر رأس دام برای هر دامدار در مراتع دارای طرح و فاقد طرح به‌ترتیب 63/29477 و 22130 ریال در سال پایه 1395 محاسبه شد که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار نشد. با توجه به نتایج پیشنهاد شد، بهترین راهکار برای تقویت توان اقتصادی دامداران، تأمین علوفه یارانه‌ای، اعطای تسهیلات بانکی کم‌بهره، تغییر نژاد دام و تشکیل شرکت‌های تعاونی مرتع‌داری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل اقتصادی
• دامداری سنتی
• تولیدات دامی
• مراتع ییلاقی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Strategies for Strengthening Pastoralists' Economic Power Based on Economic Analysis of Traditional Animal Husbandary (Case Study: Summer Rangelands of Sajjadoodh-Mazandaran Province Rangelands)

نویسندگان [English]

• Hosein Ahmadi Gotab ¹
• Shafagh Rastegar ²
• ghodratollah heydari ³
• Seyed Mojtaba Mojaverian ⁴

¹ M.Sc. in Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran

² Assistant Professor, Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran

³ Associate Professor, Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran

⁴ Associate Professor, Agricultural Economy, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran

چکیده [English]

    Traditional animal husbandry has the highest share in the exploitation of the country rangelands. Although more than half of the forage required for livestock is supplied from sources other than grazing in rangelands, most pastoralists believe that traditional livestock husbandry is not economically justified in Iran. Therefore, the current study is a step towards economic analysis of animal husbandry activity, which is dependent on the forage of summer rangelands of Sajjadroodwatershed in Babol during a season of the year. Data related to economic analysis was completed based on a survey method and a questionnaire. The statistical population consisted of three allotments with range management plans and three allotments without any range plans. Using the Cochran formula, 82 ranchers were selected as needed samples for this research. In this study, the net profits of ranchers from livestock activities and other socio-economic factors affecting ranchers' income were investigated. The results showed that the profit/cost ratio of traditional husbandry activity was 1.41 and had economic justification. However, there were no significant differences between the profitability of the rangelands with and without plans and between the ranchers with small, medium and large numbers of livestock. In 2016, average net profits per head of each livestock in rangelands with and without plans were 29477.63 and 22130 Rials, respectively that were not statistically significant. According to the results, it was suggested that the best way to improve pastoralists' economic power was providing subsidized forage, low-interest banking facilities, changing in livestock breeding, and establishing pastoral cooperative companies.

کلیدواژه‌ها [English]

• economic analysis
• traditional animal husbandry
• livestock products
• summer rangelands